Faiz lobisi mahkeme önünde

Yıllık büyüklüğü 800 trilyon dolara ulaşan, tüm dünyada kredi kartlarından, şirket ile tüketici kredilerine, devlet borçlanmalarından, altın ve petrol gibi emtialara kadar alınıp-satılan her türlü yatırım enstrümanıyla malların fiyatına ölçü olan LİBOR faizini manipüle eden dev bankalar yargı önüne çıkıyor.

Geçen yıl Haziran ayında RBS’in, ABD ve İngiliz bankacılık otoritelerinin suçlamalarını kabul etmesiyle su yüzüne çıkan LİBOR skandalıyla ilgili ilk büyük ve ciddi dava ABD’den geldi. ABD’deki kredi birliklerinin düzenleyici kuruluşu National Credit Union Administration (NCUA), LİBOR oranlarını manipüle ettiği ve kredi birliklerine milyonlarca dolar faiz geliri kaybı yaşattığı gerekçesiyle aralarında JP Morgan Chase’in de bulunduğu 13 uluslararası bankaya dava açtı. Kamuoyunda LİBOR skandalı olarak bilinen dava, yaklaşık 20 uluslararası bankanın Londra’daki para piyasasında dolar, euro gibi para birimlerinin kısa vadeli faizlerini dolayısıyla fiyatlarını anlaşmalı olarak belirlemelerinin saptanmasıyla ortaya çıkmıştı. Bankalar bu yolla müşterilerden düşük fiyatla para toplarken, yüksek faizle kredi kullandırıp kârlarını katlamıştı. Geçen yıl Londra’da çıkan skandalın ardından bankacılık otoriteleri ve savcılar üç kıtada 20’ye yakın ülkede inceleme başlatmıştı.

MAHKEME KANSAS’TA

Dava başvurusunun Kansas’taki ABD mahkemelerine yapıldığı haberleri sızarken, NCUA Yönetim Kurulu Başkanı Debbie Matz, “Bizim kredi birliklerini milyonlarca dolar zarara uğratanlardan, bu zararın karşılanmasını istemek gibi bir sorumluluğumuz var” dedi. Matz, sözlerini “Bazı şirketler, LİBOR oranlarında manipülasyon yaparak beş birliğin milyonlarca dolar zarar etmesine neden oldu. Diğer davalarda olduğu gibi, bunun sorumlularının hesap vermesi için harekete geçiyoruz” şeklinde sürdürdü.

DÜNYA DEVLERİ SANIK SANDALYESİNDE

NCUA yetkilileri dünya çapında 40’a yakın LİBOR manipülasyonuna ilişkin davanın olduğunu anımsattı. Bugüne kadar üç banka (UBS, Royal Bank of Scotland, Barclays) oluşturulan zararların tazmini için 2.5 milyar dolar cezaya çarptırıldı. NCUA yeni davasında sanık sandalyesine sözkonusu üç bankaya ek olarak şunları oturtmayı planlıyor: Societe Generale Credit Suisse, JPMorgan Chase, Lloyds Banking Group, WestLB, Raiffensen Bank, Norinchukin Bank, Bank of Tokyo, Mitsubishi UFJ ve Banque Royale du Canada.

BİR DAVA DA MORGAN STANLEY'E

LİBOR davasından bağımsız olarak NCUA, iflas eden iki kredi birliğine mortgage destekli 2.4 milyar dolarlık menkul kıymet satan Morgan Stanley ve sekiz diğer bankaya daha dava açtı. New York mahkemelerinde görülecek olan davada suçlanan bankalar ise şöyle: JPMorgan Chase, Credit Suisse, Royal Bank of Scotland, UBS, Goldman Sachs, Wachovia (şu an Wells Fargo) ve Ally Bank. NCUA 2.4 milyar dolarlık satışın 416 milyon dolarının Morgan Stanley tarafından yapıldığını belirtiyor. NCUA daha önce de benzer suçlamaların ardından Citigroup, Deutsche Bank, HSBC ve Bank of America’yı 335 milyon dolarlık anlaşmaya ikna etmişti.