Daha kimsenin gündeminde yokken Türk basınında ilk kez olarak
EYT düzenlemesinin işverenlere büyük etkileri olacağını, kıdem
tazminatı ödemelerini patlacağını, büyük bir yetişmiş işgücü
kaybına neden olacağını ve işverenlerin yararlandıkları toplam
teşvik tutarını oldukça düşüreceğini söylemiştim...
Daha 20 Ağustos'ta gündeme getirdim bu köşemdeki yazımda EYT'nin
İŞVEREN BOYUTUNU...
Şuraya tıklayıp okuyabilirsiniz o yazımı: “EYT
Kıdem Tazminatı Ödemelerin Patlatır!”
***
Benden sonra kırk kişi daha yazdı, çizdi, konuştu.
Şimdi herkes EYT'nin işveren açısından ne kadar önemli olduğunu
konuşuyor, sosyal güvenlik yazanlar ve muhabirlerin tamamı benden
sonra bu konuda haber yaptı.
Önceki gün de TİSK başkanı Özgür Burak Akkol bu konuda en son
açıklama yaptı, EYT'li çalışanlara ilave teşvik istedi
hükümetten...
İstedi ama Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’den
çıt yok!
Dahası benim gündeme getirdiğim konu ekmek kapısı oldu!
Birçok danışmanlık firması EYT Planlaması şeklinde programlar ve
hesaplama hizmetleri satmaya başladı.
Yazımda dile getirdiğim konu yayıldı da yayıldı anlayacağınız.
İK Danışmanlık sektörünün gündemini belirledik, yeni para kazanma
hizmet modellerinin geliştirilmesine vesile olduk.
***
EYT'nin işveren boyutunun sonunda gündeme gelmesine
seviniyorum...
AMA KİMSE OLAYIN TAM BOYUTUNUN HALA FARKINDA DEĞİL!
EYT'liler 4,5 milyon kişi. Yasa geniş çıkarsa bunların 3
milyondan fazlası yok daha dar çıkarsa da 1,5 milyon çalışan
2023'ün ilk altı ayında emekli olacak...
EYT'liler ortalama kıdemi uzun insanlar, yirmi yıldır çalışma
yaşamındalar. Kıdem ortalamaları 10-15 yıl arasında.
Şuan kıdem tavanı 15 bin. Ocak'ta olacak 20-23 bin. Temmuz'da
olacak 30-33 bin.
Her bir kişiye ortalama 100 bin kıdem ödeseniz bir anda
işverenlerin 1.500.000 x 100 bin = 150 Milyar TL ödeme yapması
lazım.
Fazlası var, eksiği yok. Bunun üstüne yıllık izin ücretleri var,
işten ayrılış ödemeleri var...
İşverenin 200 bin Lira ticari kredi bulamadığı bir zamanda
işverenlerin 150 Milyar ile 500 Milyar TL arasında nakit çıkışı
yapması lazım.
Pek çok firma buna karşılık da ayırmamış durumda...
Keza yetenek kaybı var, yeni işe alım maliyeti var, teşviklerden
yüzde 20'lere yakın düşüş, emekli olanın performansındaki düşük
maliyeti var, var oğlu var...
Özellikle teşvik kaybı görünmeyen büyük bir maliyet. EYT'liler
genelde işgücünün yüzde 20'si civarında işletmelerde. Yani Ocak'ta
teşvikten yararlanılan tutar yüzde 20 düşecek birden.
SGK bu işten karlı bile çıkabilir...
Yani, hani SGK EYT’lilerin maaşları yüzünden batar diyorlar ya,
tam tersine! SGK bu işten kar bile elde edebilir!
***
Özetle EYT’nin içi seni dışı beni yakar misali…
EYT'nin bu boyutu çok çok çok önemli...
Ağustos'ta daha kimse uyanmamışken söylediğimi tekrar altını
çizerek söylüyorum. EYT işverenleri çok çok sarsacak...
Eğer EYT düzenlemesi iyi yapılmaz ise (yüzde 75'lere varan
yüksek bir asgari ücret artışı ile paralel olarak) işsizliğe büyük
katkı sunar, işsizlik oranı tekrar çift haneye çıkar...
Çok önemli konu.
EYT Yasasından etkilenmemesi için işletmelerin önünde üç dört
aylık bir fırsat penceresi var.
Bunu iyi değerlendirmeyen, kıdem tazminatı karşılığı ayırmayan,
kariyer planlaması yapmayan işletmeler 2023’ün ilk aylarında kaos
yaşayacak…
Ama kimse bu fırsatı değerlendirmiyor, hiçbir şirket çalışma
yapmıyor…
2023’te İnsan Kaynakları birimleri kilitlenecek…
Benden uyarması...
***
Son olarak bir de olayın SGK boyutunu aktarayım.
Aşağıdaki resim İstanbul’daki bir SGK müdürlüğünden…
Memurlar EYT sorularından bıkmış, cama “EYT İle İlgili Soru
Sormayın!” diye yazı asmış.
2023 yılında 1,5 milyon ile 4 milyon arasındaki kişi emeklilik
başvurusu yapacak.
SGK’nın emeklilik servislerini de kaos bekliyor.
Zira SGK’da hiç hazırlanmıyor bu duruma.
Şuan SGK emeklilik servisi memurları tayin istiyor başka yere…
Şaka yapmıyorum.
Her yıl ortalama 250 bin kişiyi emekli eden SGK 1,5 milyon
kişiyi emekli edene kadar yıl sonunu bulur… Yani EYT’liler ilk
maaşı almak için çok bekleyecekler…
EYT’nin bir de bu yönü var…
Yani EYT’den işler öyle sanıldığının aksine çok boyutlu, çok
karmaşık…
Yazarın tüm yazıları için:
https://www.internethaber.com/bunyamin-esen-1081z.htm