EYT prime takılanları etkileyecek mi? EYT düzenlemesinde en çok merak edilenler

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili çalışmalarda sona gelindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan daha önce yaptığı açıklamada sözleşmeliler ve EYT konusunun önümüzdeki ay ve yeni yılda peş peşe açıklanacağını ifade etmişti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise 1,5 milyon EYT'liyi ilgilendiren düzenlemenin Aralık ayı içerisinde Meclis’e takdim edileceğinin müjdesini verdi. İşte, EYT son dakika gelişmeleri...

Yeni yılda arka arkaya açıklanacak

EYT ile ilgili açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Şu anda sağ olsun Vedat Bey ekibiyle beraber Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız çalışmalarını yoğun bir şekilde devam ettiriyor. Bu çalışmalarla birlikte inşallah önümüzdeki ay ve yeni yıl, bunların arka arkaya açıklandığı aylar olacak ve buralardaki ücret politikalarımız da ne durumdaysa bunları da yine açıklayacağız. Tabii en önemlisi bunlardan asgari ücretin yeniden tespiti çalışması olacak.

Bu çalışmayla birlikte de gerek sözleşmeliler gerek EYT bütün bunlar, arka arkaya yani biz 2023'e bunları da açıklayarak girmiş olacağız." ifadelerini kullandı.

Masada tek bir formül var

EYT düzenlemesine ilişkin uzmanların farklı hesaplar yaptığını ifade eden Bakan Bilgin masada tek formül olduğunu belirtmişti. Bakan Bilgin "1999 yılı öncesi biliyorsunuz yaş ile ilgili bir sorun var. O sorunu biz çözüyoruz. Önümüzde tek bir model var yani çok sayıda insan var tahmin edeceğiniz gibi. Onların teker teker durumlarını, primlerini, çalışma gün sayılarını, yılları gibi, bunları gözden geçirip, en uygun en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız." dedi.

Aralık ayında mecliste

Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesine ilişkin olarak konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, "1,5 milyon EYT'liyi ilgilendiren düzenlemeyi Aralık ayı içerisinde Meclis’e takdim edeceğiz" dedi. Bakan Bilgin açıklamalarına şöyle devam etti: Yeni yılla birlikte EYT devreye girmiş olacak. Yaş şartını kaldırsak emekli olacak 1,5 milyon insan var. EYT'de yaşı bekleyenlerin yüzde 87'si bir işte çalışıyor. Yaş haddi tutan herkese prim şartını kaldıramayız. Özel sektör kıdem tazminatı sorunuyla karşı karşıya kalacaktır. Kimse endişe etmesin bu sorun Meclis'te çözülmüş olacak. ifadelerini kullandı.

Prime takılanlar olmayacak

Yayınladığı yazılı açıklama ile EYT'nin Meclis'e geleceği tarihi duyuran Bakan Bilgin, "Milyonlarca EYT'li var deniliyor. Rakamlar 5 milyondan 8 milyona kadar çıkıyor. Şu anda yaş şartını kaldırsak emekli olacak, prim gün sayısı ve hizmet yılı tutan 1.5 milyon insan var. 1.5 milyon dediğim rakam, haziranda aldığımız veri. Bu rakam yılsonu itibarıyla değişir. Bazı milletvekillerince 'prime takılanlar' gibi bir şeyin oluşacağı söylendi. Prime takılanlar olmayacak. Çünkü o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz; 5000 ve 5400." dedi.

Kadınlar için 20 erkekler için 25 

Bakan Bilgin, "İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Kadınlar için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Yani yaptığımız herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan değil.

EYT'lilerin çoğu 4A'lıdır, SSK'lıdır. Onların da yüzde 87'si bir işte çalışmaktadır. Özel sektör kıdem tazminatı yüküyle karşı karşıya kalacaktır. Kimse endişe etmesin. Bu sorun bu sene Meclis'te çözülmüş olarak gelecek" açıklamasında bulundu.

EYT'lilerin maaş hesaplaması nasıl olacak?

8 Eylül 1999'daki yasa değişikliği olmasaydı bu tarihten önce sigorta kaydı olan kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık ve 5 bin prim günü ile emekli olma hakkına ulaşacaklardı. Ancak yasa değişikliğiyle sigortalılık süresi değişmese de erkeklerde yılına göre 44'ten 58'e kadınlarda ise 40'tan 56'ya kadar yaş şartı getirildi. Öte yandan prim gün sayıları da 5 bin günden 5 bin 975'e kadar yükseldi. 

Emeklilikte yaş şartı kapsamı 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydı olanlardan kaldırılırsa en az 5 bin günden sigortaya kayıt yıllarına göre 5 bin 975 güne kadar prim ödeme koşulu aranacak. Ancak şuan prim miktarına göre değişmekle beraber SSK'lılarda 7 bin 200, Bağ-Kur'lularda ise 9 bin prim gününde yaş şartını yerine getirip emekli olan çalışanlar en yüksek emekli maaşını (Prim miktarı değişimi hariç) alıyor.

SSK'lı maaşlarında 5 bin ve 7 bin 200 prim günü detayı

Ancak EYT ile yaş şartı kalkar zorunlu prim gün sayısı 8 Eylül 1999 öncesindeki gibi 5 bin güne getirilirse emekli maaşları aynı prim miktarında SSK'lılarda en yüksek 7 bin 200 Bağ-Kur'lularda ise 9 bin gün olduğu için bu prim gün sayısını tamamlamayanların maaşları aynı miktarda prim ödeyen ancak 7 bin 200 ve 9 bin gün prim ödeme şartını yerine getirenlerden daha düşük olacak. 

Bu bilgilerle birlikte en düşük emekli maaşı 3 bin 500 liraya sabitlendiği için EYT çıktığında asgari ücretten prim yatıran bir EYT'li ile 7 bin 200 günü tamamlamış asgari ücretli EYT'linin maaşı aynı olacak. 

EYT başvuru şartları neler?

EYT'den yararlabilmek için;

1: 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta kaydının bulunması,

2: 5 bin prim gün sayısının tamamlanmış olması,

3: Erkekler için 25 yıl, kadınlar için ise 20 yıl sigortalılık süresinin dolması gerekiyor.

Örneğin düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girdiğinde 5 bin prim gün sayısını tamamlamış ve 1 Eylül 1999'da sigortaya kaydı olan bir erkek çalışan prim gün sayısı dolmasına rağmen 25 yıl sigortalılık süresi 1 Eylül 2024'te dolacağı için düzenlemeye ancak 1 Eylül 2024'te başvurabilecek.

EYT'de prim gün sayısı ve yıl şartı

SSK'DA

Kadın SSK'lı çalışan prim gün saysı: 5 bin gün

Erkek SSK'lı çalışan prim gün saysı: 5 bin gün

Kadın SSK'lı çalışan sigortalılık yılı: 20

Erkek SSK'lı çalışan sigortalılık yılı: 25

BAĞ-KUR'DA

Normal emeklilik kadın 58, erkek 60 yaş ve 9000 prim günü.

Kısmi emeklilik kadın 60, erkek 62 yaş ve 5400 prim günü

EMEKLİ SANDIĞI'NDA

Normal emeklilikte kadın 20 yıl (7200 gün), erkek 25 yıl (9000 gün) hizmet

Kısmi emeklilikte 10 yıl (3600 gün) hizmet ve 60 yaş

Staj sigortası EYT'de başlangıç sayılacak mı?

Staj ve çıraklık dönemi sigortaların EYT için başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil zaten. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem." yanıtını verdi.

 Yani staj sigortası EYT'de başlangıç tarihi olarak sayılmayacak.