Eylül ayı bütçe uygulama sonuçları açıklandı

Eylülde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,4 artarak 61,1 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 23,3 yükselerek 67 milyar lira olarak gerçekleşti.

Bütçe gelirleri ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 19,8 artışla 546,8 milyar lira, bütçe giderleri yüzde 23,6 yükselişle 603,5 milyar lira oldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi eylülde 6 milyar lira, ocak-eylül döneminde de 56,7 milyar lira açık verdi.

Buna göre, geçen ay yaklaşık 4,3 milyar lira faiz dışı fazla verildi. Faiz dışı fazla, geçen yılın aynı ayında yaklaşık 2 milyar lira düzeyindeydi.

2018 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 762 milyar 753 milyon liralık ödenekten, geçen ay 67 milyar lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 54 milyar 384 milyon lira olmuştu.

Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 691 milyar 53 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanılarak 56 milyar 830 milyon lira harcandı. Eylülde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,7 artarak 17 milyar 825 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 183 milyar 127 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,8 artarak 2 milyar 890 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 30 milyar 792 milyon lira ödeneğin yüzde 9,4'ü harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 66 milyar 69 milyon liralık ödeneğin yüzde 7,7'si geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri yüzde 25,1 artışla 5 milyar 82 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler geçen ay, Eylül 2017'ye göre yüzde 19,2 artarak 24 milyar 63 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 299 milyar 399 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 9 milyar 277 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 904 milyon lira oldu.

Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 45 milyon lira, mahalli idare payları ise 7 milyar 110 milyon lira olarak gerçekleşti.

Eylülde 4 milyar 678 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 46 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 247 milyon lirayı buldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,6 artarak 10 milyar 216 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri
Geçen yılın eylül ayında 47 milyar 955 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 27,4 artarak 61 milyar 83 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı yüzde 17,7 artışla 49 milyar 236 milyon lira oldu.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 122 artarak 9 milyar 623 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 1 milyar 917 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 307 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, eylülde geçen yılın aynı ayına göre, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 58,6, kurumlar vergisi yüzde 159,9, gelir vergisi yüzde 30,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 55,5, harçlar yüzde 9,2 ve damga vergisi yüzde 7,3 artarken, özel tüketim vergisi yüzde 15,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 10,3 azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 42,3 arttı.

Ocak-eylül dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçesi, ocak-eylül döneminde 56 milyar 726 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 3 milyar 693 milyon lira oldu.

Geçen yılın ocak-eylül döneminde 488 milyar 221 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 23,6 artarak 603 milyar 544 milyon lirayı buldu. Ocak-eylül döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 23 artışla 543 milyar 125 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,7 yükselerek 60 milyar 419 milyon liraya ulaştı.

Geçen yılın ocak-eylül döneminde 456 milyar 608 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 19,8 artarak 546 milyar 818 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 19,2 artışla 459 milyar 350 milyon lira oldu.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 24 artışla 67 milyar 642 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-eylül döneminde 15 milyar 653 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 4 milyar 172 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Vergi türleri itibarıyla ocak-eylül dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, kurumlar vergisi yüzde 32,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 32,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 31, gelir vergisi yüzde 25,5, harçlar yüzde 14,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 11,3, damga vergisi yüzde 10,9, özel tüketim vergisi yüzde 4 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 20,2 arttı.

Personel giderleri
Personel giderleri, ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,8 artarak 150 milyar 649 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,8 artışla 25 milyar 11 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,5 yükselerek 46 milyar 439 milyon lirayı buldu.

Bu dönemde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,9 yükselişle 242 milyar 583 milyon lira olarak belirlendi. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 114 milyar 868 milyon liralık transfer yapıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,6'lık artışı ifade ediyor.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 15 milyar 392 milyon lira oldu.

Ocak-eylül döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 10 milyar 809 milyon lira, mahalli idare payları 52 milyar 916 milyon lira olarak belirlendi.

Söz konusu dönemde 52 milyar 199 milyon lira sermaye gideri, 10 milyar 735 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderlerinin 15 milyar 509 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-eylül döneminde faiz giderleri ise yüzde 29,7 artarak 60 milyar 419 milyon liraya ulaştı.