Ev almanın püf noktaları

www.paradurumu.tv adlı sitesinde tüketicilere para ve finans yönetimine dair pratik çözümler üreten Özlem Denizmen'in bugünkü yazısı ev almak isteyenlere yol haritası niteliğinde...

Kendisine gelen bir okur e-mailini yanıtlayan Denizmen, Şehnaz adlı okuyucusuna pratik önerilerini sıralıyor.

Önce Şehnaz'ın sorusunu okuyalım:

‘Özlem hanım, programlarınızı severek takip etmeye başladım. Biz yeni evli bir çiftiz, hayalimiz başımızı sokacak bir evimiz olması. Bizi bu konuda nasıl yönlendirirsiniz?’ Şehnaz, 29, Edirne

DENİZMEN'DEN ALTIN ÖNERİLER

Paranın Güzin Ablası Özlem Denizmen, okuruna pratik yolları şöyle öneriyor:

Sevgili Şehnaz,

Bir ev iki amaçla satın alınabilir: 1.içinde yaşayamak, 2.yatırım. Senin sorunu oturacağınız evi satın almak olarak anlıyor ve yanıtlıyorum. (Yatırım için ev alırken daha farklı detaylar var.İlerleyen günlerde bunu da ayrıca işleyeceğim.)

Oturacağınız evi alırken ki ÜÇ PÜF NOKTA:

Hepimizin en büyük hayali kendi evinin sahibi olmak. Türkiye’de her yıl 600,000 evlilik ve bu civarlarda da ev ihtiyacı doğuyor.Türkiye’de kullanılan mortgage (ev kredisi) 85%i oturmak amaçlı. Bir ailenin oturacağı evi satın alması, benim de  kesinlikle tavsiye ettiğim bir satın alma.

A.Evin Lokasyonu:

a.İleriye dönük değeri artacak bir yerde mi? Eskiden yüksek enflasyon varken, nerede ev alsak değer artıyordu, şimdi yeni dönemde iyi bir araştırma gerekiyor. O bölgede fiyatların artacağına dair (kulaktan dolma olmayan) bilgiler araştırın. Örnek: Emlak sitelerinden (www.reidin.com gibi) o bölgedeki değer artışalarını inceleyin. Evin değeri kadar kiraların artmasıda önemli, birgün (tayin/taşınma olursa) bu evi kiraya vermeniz gerekebilir,  tedbirli olmak gerek.

b.Kullanışlı ve güvenli bir yerde mi?  Bütün bunlar ekstra zaman ve para demek. Konutun işyerinize, okula, merkeze uzaklığı,ulaşım durumu?Acil durumda erişilebilir mi? Evi alacağınız semt size uygun mu? Çarşı,market,çocuk parkı gibi yerlere yakın mı? Ev güvenli bir yer de mi? Bina çevresinde sağlığınızı etkileyecek yada çevreyi kirleten kaynaklar var mı?Deprem,sel gibi doğal afetlere karşı önlemler alınmış mı?

SATIN ALACAĞINIZ EV İÇİN FİNANSMAN YÖNETİMİ NASIL OLACAK?

Denizmen'in bu soruya yanıtını okumak için ikinci sayfaya geçin

[PAGE]

Şimdi geldik işin en can alıcı noktasına. Satın alacağınız ev için finansman yönetimini nasıl yapacağız.

Özlem Denizmen'in önerdiği yol haritası şöyle:

Öncelikle ailenizin BİR SENELİK (12 aylık) gider planını çıkartın. Her ay nereye ne ödeme yapıyorsunuz tek tek yazın. Sonra hesaplamanız gerekenler sırasıyla şöyle;

1.Kaç paralık ev satın alabilirsiniz?

Alabileceğiniz evin değerinini  AYLIK ÖDEME gücünüze göre belirleyin. Diyelim, aylık 1000TL ödeyebilirsiniz: 60 ay vade ile, bugunkü faizlerle (1% civarı) 100,000TL lik bir ev alabilirsiniz.

2. Aylık 1000 lira ev kredisine ayırabilecek misiniz?

Aylık ev kredisi borcunuz ve diger borclarınızın tümü, AYLIK GELİRİNİZİN 40% ını geçmesin. Aylık ödeme miktarı evin huzurunu kaçırmasın. Bütçenize uygun bir ödeme miktarı seçin.

Diyelim aylık geliriniz 2500 lira, ve başka hiçbir borcunuz ödemeniz yok, aylık 1000TL lik bir ödeme sağlıklı bir miktar.

3.Ne kadarlık peşinat lazım?

Ev Kredisi (Mortgage)alacaksanız 25% civarında bir pesinatı hazır bulundurun. Araştırmalar gösteriyor ki, peşinatını biriktirmiş alıcılar, sonradan finansal güçlük çekmiyor.

4.En düşük faizi nereden bulurum?

Sadece ilan edilmiş FAİZ’lere  bakıp karar vermeyin. Ev kredisinin ‘masraflar dahil faiz’ oranını sorun! Ayrıca, Mortgage uzun dönemli bir kredi, bankanız ile olan ilişkiniz çok önemli, tek faize bakmayın.

5. HAYAT SİGORTASI yaptırmayı unutmayın!

Allah gecinden versin, size birşey olursa ailenize borç bırakmayın.

6.Unutmayın, mortgage iki kere üst üste ödeyemezseniz sorun var.

Böyle bir durumda bankanızla acilen gidip konuşun. İnsanlık hali, her an herşey olabillir. O yüzden tavsiyem en az üç aylık gideriniz kadar ACİL DURUM Nakti bulundurmanız.

NOT: Çok basit gibi gelsede bazen sorun olabiliyor, evin tapusu var mı? Evin üzerinde ipotek yada haciz var mı? Tapu kat mülkiyeti tapusu mu? Bunlarıda araştırmayı unutmayın.

C.Evin Fiyatı ve Masrafları:

Fiyat: Çevredeki ev fiyatlarını araştırın, son 2-3 ayda satılmış evlerin m2 fiyatlarını öğrenin, sizin almak istediğiniz evin m2 fiyatı ile karşılaştırın. Örnek:  Sizin ev 100,000 Tl ev/ 100 m2=1000 TL m2 fiyat . Emsal ev 200,000TL ev/170m2=1,176 TL m2 fiyat. Bu sizin evinizin daha ucuz olduğuna dair bir tane karşılaştırma, birkaç taneye bakmak daha sağlıklı olur).

Ayrıca, ev sahibi ile pazarlık yapın. Alacağınız evle duygusal bağ oluşturmanız normal, ama aman AŞIK OLMAYIN! Unutmayın, büyük satın almalarda para alırken kazanılır!

Masraflar: Evle ilgili bütün harcamaları senelik gider planınızın bir parçası yapın. Örneğin;

-Aylık: evin aidat ve sabit masrafları
-Senelik: Vergi, Konut sigortası, bakım, tadilat..

-Bir kerelik tadilat: Evin tadilata ihtiyacı olacak mı? Mutfak ve banyo? Ses ve ısı yalıtımı?

-Bir kerelik masraf: Geçmiş dönemlere ait elektrik,su,çevre ve emlak vergisi borçları var mı?

Sevgili Şehnaz, ilk evimizi satın almak çoğumuzun hayatında ki en büyük ve önemli yatırım. Tavsiyem ailenizin genişlemesine, gelirinizin artışına paralel hareket edin. Gençsiniz, yeni evlisiniz, evler bir yere kaçmıyor. Satın alma fikrinin heyecanına kapılmayın. Unutmayın, her  ev satın alınır, evdeki huzur ise satın alabilecek bir para yok!