Etnik Türk milliyetçiliği yükseldi

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı TESEV, 2005 yılı insan hakları raporunu açıkladı. Rapora göre, 2005 yılında etnik milliyetçiliğin yükselişi insan haklarını olumsuz etkiledi.

Prof. Dr. Baskın Oran, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde düzenlenen toplantıda TESEV Demokratikleşme Direktörü Etyen Mahcupyan ile birlikte rapor hakkında bilgi verdi.

Raporun üç bölümden oluştuğunu belirten Prof. Dr. Oran, "2005 yılında, son derece istismar edilen bir insan hakları yaşadık. TCK'dan kalktığını, kurtulduğumuzu düşündüğümüz maddeler vardı. 2006 yılının 2005 yılından çok daha iyi bir insan hakları yılı olacağını, yani insanın daha fazla saygı göreceğini düşünüyoruz" dedi.

Prof. Dr. Oran, Türkiye'nin kendi iç dinamiğinin demokrasi üretmede çok zayıf olduğunu, bu nedenle 'yukarıdan devrim' denilen kavramın devreye girdiğini ve dış dinamiği ithal ettiğini söyledi.

Oran, bazı insanların buna karşı direnmekte haklı olduklarını belirterek, "Türkiye tırtıldan kelebeğe geçiyor. Türkiye çok ciddi bir kabuk değiştiriyor. 2000'lerle birlikte AB uyum paketlerinin marş dinamoluğu nezaretinde ikinci bir devrim yaşıyor Türkiye" diye konuştu.

Raporda yer alan tespitler şöyle:


Türkiye'de etnik milliyetçiliğin yükselişi insan haklarını olumsuz etkiledi

Etnik milliyetçilik küreselleşme, AB ve PKK'ya tepki olarak yükseldi

Devlet, Trabzon'da linç girişimi olayında canına kastedileni değil kastedeni korudu

Uluslararası bitki ve hayvan adları bölücülük gerekçesi ile Türkleştirilmeye çalışıldı

Yabancıların taşınmaz alabilmesini düzenleyen kanun tepkilerin somut hedefi oldu

Ermeni konferansı ve Orhan Pamuk duruşmasında gösterilen tepki ifade özgürlüğünü engellemeye yönelikti

Şemdinli olayı derin devlet faaliyetlerinin kesintisiz devam ettiğini gösterdi

Milliyetçi ortam yargıyı etkiledi

Yeni Türk Ceza Kanunu'nun ifade özgürlüğünü kısıtlayan düzenlemeleri değiştirilmedi

2005'teki idari ve adli süreçler, daha önceki yılların devamı niteliğinde oldu
2005 yılında Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı'na yapılan şikayetlerin çoğu emniyet ve adliye hakkında oldu

İşkence şikayetlerine karşı 'memura hakaret' davaları açıldı

İşkence davaları zamanaşımına uğradı


2000-2005 döneminde açılan işkence davalarının yüzde 33'ü zamanaşımına uğradı

Haluk Kırcı'nın üzerinden çıkan yeşil pasaportu düzenleyenler hakkında zamanaşımı yüzünden işlem yapılamadı

Susurluk gibi en önemli davalar arasında bulunan Yüksekova çetesi davasından beraat kararı çıktı

Van Üniversetisi Rektörü Yücel Aşkın için, 'tutuklunun en kısa zamanda yargıç karşısına çıkarılması' kuralı uygulanmadı

Hükümet ile yargı Orhan Pamuk davasında kanunun uygulanması sorumluluğunu kamuoyunun gözü önünde birbirlerine attı

Misyonerlik yapmak suçundan yurt genelinde 160 kişiye soruşturma açıldı

Mersin'de evrim teorisini anlatan beş öğretmenin görev yeri değiştirildi

Avrupa'daki İslam fobisi İnsan Hakları Mahkemesi'nin türban kararlarında etkili oldu. Üniversitede türban yasağının sözleşmeye aykırı olmadığı kararı alındı

Lazca şarkı söyledi, uyarıldı


TRT yönetimi Lazca şarkı söyleyen Birol Topaloğlu'nu kayıt sırasında uyardı

Hak ve Özgürlükler Partisi Genel Başkanı ve 12 eski ve yeni yöneticisine, Cumhurbaşkanlığı, TBMM ve Başbakanlık'a Kürtçe davetiye gönderildiği ve parti genel kurulunda Kürtçe konuşma yapıldığı için dava açıldı

DEHAP Bitlis il örgütü birinci kongresinde Kürtçe şarkı çalındığı için yedi parti yöneticisi hapse mahkum oldu. Ceza paraya çevrildi.

Yargıtay mitingde Kürtçe türkü söylemenin suç olmadığını belirtti

Diyarbakır Kayapınar belediyesince yaptırılan parklara verilen Kürtçe isimler ayrımcılık yarattığı gerekçesi ile valilikçe reddedildi

Muğla'da Arapça konuşan bir öğrenci 'niye Kürtçe konuşuyorsun?' denilerek bıçaklandı

AİHM vicdani ret yüzünden askerlik yapmaktan kaçınan Osman Murat ülke konusunda Türkiye'yi tazminata mahkum etti

Gayrimüslimlerin sorunları sürdü


Azınlık statüsündeki gayri müslimlerin sorunları 2005'te de aynı şekilde devam etti

Vakıflara taşınmaz mal edinme yasağı kaldırılmaya başlandı

El konulan vakıf taşınmazları için tazminat ödenmedi

İfade özgürlüğüne ilişkin davalarda çelişkili kararlar alındı

8 Mart Kadınlar Günü için gösteri yapan kadınlar dövüldü

Tunceli Valiliği 'Newroz' kelimesinde 'w' harfi kullanıldığı için mitinge izin vermedi

6 nisanda Trabzon'da beş genç linç edilmek istendi

RTÜK, 6 nisan olayları sırasında galeyana getirici yayın için beş TV kanalını uyarmakla yetindi

F tipi cezaevlerini Rize ve Artvin'de protesto eden TAYAD'lılar linç edilmek istendi

Ankara Valiliği gay lezbiyen derneği KAOS-GL'yi feshettirmek istedi

Ermeni konferansının ertelenmesi ile ilgili yazıları nedeniyle beş gazeteci hakkında dava açıldı

Erdoğan'dan karikatür davaları

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dört gazete ve dergiye karikatür davası açtı

Isparta Sütçüler ilçesi Kaymakamı Mustafa Altınpınar, Orhan Pamuk'a ait tüm kitapların toplatılarak imha edilmesi için genelge yayımladı

Nazım Hikmet'ten şiir okuyan lise öğrencisi gözaltına alınıp sorgulandı

Sabiha Gökçen'in Ermeni kökenli olduğu haberini yayınlayan Hürriyet gazetesine ölüm tehditleri geldi

Polis akademisi dergisinin yayını, yine emniyet mensubu Hanefi Avcı'nın dergide yer alan 'çetelerde resmi görevliler var' yazısı nedeniyle durduruldu. Polis kendi ifade özgürlüğünü yasakladı

Eski DEP milletvekili Orhan Doğan hakkında, Radikal gazetesindeki röportajında 'PKK propagandası yapmak' suçlamasıyla dava açıldı

HADEP eski yöneticisi Hikmet Fidan öldürüldü

İHD rakamlarına göre 2005 yılında işkence ve kötü muamele şikayetçi sayısı 825 oldu

Yargıtay aşamasında bulunan 52 işkence davasından yüzde 69'u beraat ile sonuçlandı, yüzde 15'i ertelemeyle cezasız kaldı. Mahkumiyet oranı yüzde 15 oldu

Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmada ikinci sırada yer aldı. Türkiye ile ilgili davalar AİHM'deki dosyaların yüzde 17'sini oluşturdu.