Etik Kuruldan etik karar

Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkan Yardımcısı Veysel Uyar'ın, ''5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce 5 ve 13 yaşlarındaki iki çocuğunu erken emeklilik ve diğer avantajlardan yararlanabilmeleri için bir matbaada sigortalı çalışıyor göstererek, kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı davrandığına'' karar verdi.

Kurulun kararı, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Müfettiş raporunda, bir matbaada, Nisan 2008'de işe giriş yapılarak sigortalı gösterilen ve prim yatırılan toplam 59 kişi arasında Uyar'ın çocuklarının da yer aldığı, ancak Sosyal Güvenlik Kontrol Memurlarınca yapılan denetlemede iş yerinde sadece 2 kişinin çalıştığının belirlendiği kararda anlatıldı.

Kararda, iş yerince 2008 yılı 4. ve 5. aylarında bildirimi yapılan bir kişi dışındaki diğer kişilerin sigortalı işe giriş bildirgelerinin gerçeğe dayanmamasına istinaden Uyar'ın çocuklarının sigortalılığının iptal edildiğine yer verilerek, müfettiş raporunda, hayatın olağan akışı içinde herhangi bir kanun değişikliği söz konusu olmasaydı, Uyar'ın çocuklarının sigortalı olmalarını sağlama yoluna gitmeyeceği, yürürlüğe girecek kanunun hükümlerine tabi olmamalarını ve ileride daha uygun koşullarda emekli olmaları niyeti ve amacıyla sigortalılıklarının sağlanıldığı ifade edildi.

Müfettiş raporunda, Uyar'ın davranışının, görevinin gerektirdiği dikkat, özen ve itibar duygusunu zedeler nitelikte olduğu, nitekim kamuoyu nezdinde bu durumun yadırganarak tartışma yarattığı, kurum ve yöneticileri hakkında olumsuz intibaya neden olduğuna ilişkin değerlendirmelerde bulunulduğu da kararda yer aldı.

ÇOCUKLARIM ÇALIŞTI SAVUNMASI

Uyar, savunmasında, ortak velayete sahip olan anneye bir katalog çekiminde model olarak çocukların çalışmasının teklif edildiğini öne süren Uyar, çocukların bireysel gelişimlerine ve öz güvenlerine katkı yapması düşüncesiyle annelerince teklifin kabul edildiğini, provaların ardından çekimlerin yapıldığını, bu suretle iş ilişkisinin kurulduğunu ileri sürdü.

Konuyu basına yansımasından sonra öğrendiğini, önceden bilgisi olsaydı bu duruma kesinlikle engel olacağını iddia eden Uyar, zamanlamanın kendisi için şanssız ve üzüntü verici olmakla birlikte bilgisi dışında, annenin tercihi olduğunu, örtülü veya açık rıza göstermesinin veya yönlendirmesinin söz konusu olmadığını ifade etti.

Uyar, sorumluluğun şahsi olduğunu, başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulmaması gerektiğini, SGK Başkan Yardımcısı olarak birçok toplantıda ve basına verdiği demeçlerde yasanın hemen yürürlüğünden önce yaptırılan sigortalılıkların mutlaka inceleneceğini ve gerçeğe dayanmayan sigortalılıkların iptal edileceğini müteaddit defalar deklare ettiğini kaydetti.

Eşinin yaptığı işin hukuka ve etiğe uygun olmadığını düşünmediğini açıklayan Uyar, ''kanunun çıkmasından önceki süre dahil, 18 yıllık meslek hayatının, her alanda etik ilkelere uyarak ve yaşayarak geçtiğini'' ifade etti.

Kararda, bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; Uyar'ın, yeni sosyal güvenlik yasasının yürürlüğe girmesinden önce erken emeklilik ve diğer avantajlardan yararlanabilmeleri için 5 ve 13 yaşlarındaki çocuklarını, Ankara'da faaliyet gösteren bir matbaada Nisan 2008 döneminde işe giriş yaptırarak sigortalı gösterdiği, Nisan ve Mayıs dönemi için 3 ve 7 gün prim ödemesi yapıldığı, Sosyal Güvenlik Kontrol Memurlarınca yapılan denetleme neticesi çocuklara ait işe giriş bildirgelerinin gerçeğe dayanmadığı gerekçesiyle iptal edildiğinin anlaşıldığı anlatıldı.

Hakkında inceleme yapılan Uyar'ın, konuyla doğrudan ilgili, sigorta işlemlerinin yürütülmesi ve denetlenmesinden sorumlu olan bir kurumun en üst yöneticilerinden olduğu anımsatılan kararda, Uyar'ın, görevi gereği, yeni kanunun imkan ve yükümlülüklerini bilebilecek en uygun konumdaki kişilerden biri olduğuna işaret edildi.

Kararda; aile birliğinin devam etmesi, aynı konutta ikamet edilmesi, doğrudan kendi kurumu ile ilgili bir işlem olması nedeniyle, çocuklarının sigorta işlemlerinin eşi tarafından yapıldığı ve kendisinin bundan haberdar olmadığı yolundaki iddiasının hayatın normal akışına aykırı olduğu ifade edildi.

''Kontrol memurlarınca yapılan incelemede, çocukların sigortalı çalışıyor gösterildiği iş yerinde daha önce sadece bir kişinin sigortalı çalıştığı, ancak yeni kanunun yürürlüğe girmesinden hemen önce birdenbire 59 kişinin sigortalı olarak gösterildiği de dikkate alındığında, normal koşullarda sigortalı olması düşünülemeyecek 5 ve 13 yaşındaki çocukların yeni kanunun bazı hükümlerinden kaçınmak amacıyla sigortalandığının açıkça görüldüğü'' de kararda yer aldı.

KARARA İTİRAZ YOLU AÇIK

Kararda, Veysel Uyar'ın, ''amaç ve misyona bağlılık'' başlıklı 8, ''saygınlık ve güven'' başlıklı 10, ''çıkar çatışmasından kaçınma'' başlıklı 13 ve ''yöneticilerin hesap verme sorumluluğu'' başlıklı 20. maddelerinde düzenlenen ''Etik Davranış İlkeleri''ne aykırı davrandığı sonucuna oy birliğiyle varıldığı belirtildi. Karara karşı idari yargı yolunun açık olduğu da hatırlatıldı.