Esnafa bir parmak bal
Abone olBüyük mağazaların çalışma usullerini belirleyen kanun teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Fatih Arıkan'ın, büyük
mağazaları tanımlayan ve çalışma usullerini belirleyen kanun
teklifi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Teklif, süpermarket, hipermarket, megamarket, grosmarket adı
altında faaliyet gösteren büyük mağazaların, hafta içi 10.00-20.00
saatleri arasında çalışmasını öngörüyor.
Bu mağazaların haftada 1 gün kapalı olması yetkisini odalar ve
belediyelerin kararına bırakan teklif, mağazaların tedarik
fiyatlarının altında mal satmasını da yasaklıyor.
AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Fatih Arıkan'ın, büyük
mağazaları tanımlayan ve çalışma usullerini belirleyen kanun
teklifi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Teklif, büyük
mağazaların, hafta içi 10.00-20.00 saatleri arasında çalışmasını
öngörüyor. Bu mağazaların haftada 1 gün kapalı tutulmasına da
odalar ve belediyeler karar verecek.
Büyük mağazaların kurulmaları ve ticari faaliyette bulunmaları ile
denetlenmelerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen teklif, hangi
ad altında olursa olsun, büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyeleri
sınırları içinde kalan, toplam alanı 400 metrekare üzerinde satış
alanına sahip veya 3'ten fazla şubesi olan mağazaları
kapsayacak.
Teklif, büyük mağazayı, ''400 metrekarenin üzerinde satış alanına
sahip olan süpermarket, hipermarket, megamarket, grosmarket, tanzim
satış mağazası ve benzeri isimler altında tüketim maddeleri ile
ihtiyaç malzemelerinin toptan veya perakende satışının yapıldığı
işyerlerini, 3 ve üzeri zincir mağazaları'' olarak tanımlıyor.
Buna göre, büyük mağazaların kuruluşuna, büyükşehir belediyeleri
ile belediyeler tarafından izin verilecek. Satış alanı 10 bin
metrekareyi geçmeyen büyük mağazaların kuruluş izinleri, imar
planında ticaret merkezi olarak ayrılmış alanlarda, doğrudan
büyükşehir belediyesi veya belediyeler tarafından verilecek.
İmar planlarında ticaret merkezi olarak ayrılmamış alanlarda, bu
izin, ilgili odanın görüşü alınarak verilecek. Satış alanı 10 bin
metrekareden fazla olan büyük mağazaların kuruluş izinleri ise imar
planlarında ticaret merkezi olarak ayrılmış alanlarda, ildeki
dernek ve odaların görüşü alınarak, doğrudan Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı tarafından onaylanacak.Büyük mağazaların yakınlığı,
birbirine 500 metreden az olmayacak.
BÜYÜK MAĞAZALAR SİCİLİ
Her ilde ticaret ve sanayi odası bünyesinde, ''büyük mağazalar
sicili'' oluşturulacak. Yetkili makamlarca kuruluş izni
verilen büyük mağazalar, ''sicil defterine'' kaydedilerek bir sicil
numarası alacaklar. Büyük mağazalar ile büyüklüklerine
bakılmaksızın, bu mağazaların satış zincirleri ve şubelerine ait
belgeler, sicil dosyasında saklanacak.
Büyük mağazaların aynı yerleşim merkezinde doğrudan veya dolaylı
olarak satış mağazaları zinciri kurmaları ve şube açmaları da bu
kanun hükümlerine tabi olacak. Büyük mağazalar, büyükşehir
belediyesi veya belediye mücavir
alanlarında, satış alanları toplamının en az yarısına, bunun
dışındaki yerlerde toplam alanın tamamına karşılık gelecek bir
alanı otopark olarak düzenleyecekler.
İSTİSNALAR
Teklifte, satış alanı itibariyle 400 metrekareyi aşmayan veya 3'ten
fazla şubesi olmayan mağazalar, ilaç ve ecza depoları ile
eczaneler, mahalli idareler tarafından oluşturulan ve ruhsatlı
esnafın yer aldığı semt pazarları, sadece ürettikleri mamulleri
doğrudan halka satmak kaydıyla bin metrekareyi aşmayan fabrikaların
satış mağazaları, kuruluş izninin dışında tutuluyor.
İZİNSİZ KAMPANYA YASAK
Büyük mağazalar, ürünlerin etiket fiyatını, tedarik fiyatının
altında belirleyemeyecek. Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, bu
mağazalar, tedarikçi veya üreticiden hizmet, raf, katılım, anons
bedeli ve benzeri uygulamalarla herhangi bir ücret talep
edemeyecek. Son kullanma tarihini açıkça etiketinde belirtmeden,
tüketim mallarına ilişkin indirimli veya hediyeli satış kampanyası
düzenleyemeyecekler. Bu mağazalar, zamanı ve süresi belirlenmemiş
indirimli satış kampanyaları yapamayacaklar. İndirimli satış
kampanyalarını, ancak bağlı bulundukları odadan izin almak
kaydıyla, bayramlarda ve özel günlerde, ticari faaliyetlerinin
tasfiyesi ve işyeri değişikliği halleri ile yaz ve kış sezonu
bitiminde, mevsim sonu indirimi olarak yapabilecekler.
GECE ÇALIŞMA YASAK, HAFTA BİR GÜN TATİL
Hafta içi çalışma saatleri sabah 10.00, akşam 20.00 olacak. Büyük
mağazaların haftanın bir gününde faaliyet gösteremeyecekleri,
odanın görüşü alınarak, bakanlık, büyükşehir belediyesi ve
belediyelerce karara bağlanacak. Bu hüküm, belediye mücavir alanı
dışında kurulan büyük mağazalara uygulanmayacak. Mücavir alan
içinde olanlar, müşteri taşıma servisçiliği yapamayacaklar veya
yaptıramayacaklar.
İZİNSİZ MAĞAZALARA, 100 M2 BAŞINA 1000 YTL CEZA
Kuruluş izni almaksızın kurulan ve ticari faaliyette bulunan büyük
mağazalar, büyükşehir belediyesi veya belediyeler tarafından
kapatılacak ve bunların işletmecileri, satış alanları itibariyle
100 metrekare başına 1000 YTL para cezasıyla
cezalandırılacaklar.
Büyük mağazaların, rekabeti bozucu nitelikteki faaliyetleri, Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı tarafından Rekabet Kurumu'na iletilecek. Büyük
mağazaların tedarikçileri veya üreticileri ile yaptıkları
sözleşmelerden doğan ihtilaflar, sözleşmelerinde belirtilmesi
halinde oda veya TOBB tahkim kurullarında çözülecek.
''AB MÜKTESEBATINA UYGUN''
Teklifin gerekçesinde, özellikle yerleşim merkezlerinde kurulan ve
büyük mağaza olarak adlandırılan alışveriş merkezlerinin yeterli
otoparklarının olmamasının, müşteri ve araç trafik yoğunluğu
şikayetlerine yol açtığı belirtildi.
Gerekçede, büyük mağazaların kurulmasının ve ticari faaliyette
bulunmasının onaya bağlanması ve denetimlerine ilişkin usul ve
esaslarının belirlenmesinin zorunluluk taşıdığı vurgulandı. 60
milyar dolarlık bir piyasayı ilgilendiren yasa teklifinin, mevcut
haliyle AB müktesebatına uygun olduğu ifade edilen gerekçede, şu
görüşlere yer verildi:
''Bugün ülkemizde yaklaşık 122 bin bakkal, 62 bin büfe vardır.
Satış alanı 400 metrekarenin altında ayrıca 16 bin, satış alanı 400
metrekarenin üzerinde ise 14 bin market faaliyet göstermektedir.
Teklifin yasalaşması halinde, serbest piyasa ekonomisi, rekabet
koşulları, haksız rekabetin önlenmesi, piyasa işleyişinin sağlıklı
yürütülmesi açısından küçük esnafımız rahatlayacaktır.
Teklif, büyük alışveriş merkezlerinin çalışma saatleriyle ilgili
olarak AB ülkelerinde yürürlükte olan mevzuat baz alınarak,
işçilerin çalışma saatlerine ilişkin zorunluluk
getirmektedir.''
''TEKLİF, OLİGOPOLÜ ÖNLEME KAYGISI TAŞIYOR''
Dünyanın her yerinde marketlerin uyacağı kuralların yasayla
belirlendiği kaydedilen gerekçede, Türkiye'de ise bu konuda yasal
bir düzenleme bulunmadığı, bu nedenle küçük ve orta ölçekli
işletmelerin, esnafın, bakkalların ve marketlerin ezilmesinin devam
edeceği, büyük mağazaların da ticari yoğunluktan dolayı aşırı
rekabet yapacağı belirtildi. Gerekçede, ''Teklif, bu nedenle
muhtemel oligopol durumunu önleme kaygısı taşımaktadır''
denildi.