Eski paralar Ziraat Bankası'na
Abone olMerkez Bankası, YTL kullanımına geçildiği bu yıl, gelinen aşamada Türk Lirası (TL) banknotların piyasadan çekilmesini büyük ölçüde tamamladı.
Merkez Bankası, Yeni Türk Lirası (YTL) kullanımına geçildiği bu
yıl, gelinen aşamada Türk Lirası (TL) banknotların piyasadan
çekilmesinin büyük ölçüde tamamlandığını bildirdi. Merkez
Bankası'ndan yapılan açıklamada, önümüzdeki 1 haftalık sürenin
sonunda, 1 Ocak 2006 tarihinde, TL banknot ve madeni paraların
geçerliliğini kaybedeceği, bu tarihten sonra zaman aşımı süresince,
Merkez Bankası şubeleri ve dahili muhabiri olan Ziraat Bankası
şubeleri tarafından kabul edileceği ifade edildi. Açıklamada, TL
banknotların zaman aşımı süresinin 10 yıl, TL madeni paraların
zaman aşımı süresinin ise 1 yıl olduğu vurgulandı. TL banknotların
piyasadan çekilmesinin büyük ölçüde tamamlanmış bulunduğu
bildirilen açıklamada, şöyle denildi: ''Değişim süreci
incelendiğinde, tedavüldeki YTL banknotların toplam banknotlara
oranı 14 Şubat tarihi itibarıyla tutar olarak yaklaşık yüzde 50'ye
yükselmiş, Mart ayı sonunda yüzde 70 oranını aşmış, Nisan ayı
sonunda yüzde 80 oranına yaklaşmış, 23 Aralık tarihinde ise yüzde
95.39'a ulaşmıştır. Dolayısıyla, değişim sürecinin genel olarak
tatmin edici düzeyde gerçekleştiği görülmektedir.'' -MADENİ PARA
TUTARI Açıklamada, 2004 yılı sonunda yaklaşık 131 milyon YTL olan
piyasadaki toplam madeni para tutarının, özellikle 500,000 TL'lik
banknotun 50 YKr, 1,000,000 TL'lik banknotun ise büyük ölçüde 1 YTL
madeni paraya dönüştürülmesinin etkisiyle, 23 Aralık tarihinde
yaklaşık 492 milyon YTL'ye kadar yükseldiği belirtildi. Yeni madeni
paraların piyasadaki toplam madeni para içindeki pay tutarının
olarak yüzde 85.657'lik bir düzeye ulaştığı vurgulanan açıklamada,
''ancak bu veya benzeri operasyon yapan diğer ülkelerde ve düşük
değerli banknotlarda olduğu gibi, madeni paraların değişim süreci,
beklendiği şekilde banknotlara göre daha yavaş gerçekleşmiştir.
Nitekim 23 Aralık itibarıyla, 2004 yıl sonuna göre, TL madeni
paraların tutar olarak sadece yüzde 46.35'i dolaşımdan çekilmiş
durumdadır.'' -TÜM ÖDEMELER YTL ÜZERİNDEN- Bu arada açıklamaya
göre, TL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2006 tarihinde tedavülden
kaldırılacağından, bu tarihten itibaren tüm ödeme emirleri,
kıymetli evraklar, sözleşmeler ve diğer tüm belgelerin (yazar
kasalarda düzenlenecek perakende satış fişleri dahil), sadece YTL
üzerinden düzenlenmesi gerekecek. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren
tarife ve etiketlerde fiyatların ''sadece YTL üzerinden''
gösterileceğine işaret edilen açıklamada, şöyle denildi: '' Bundan
önce, kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı
kararlarında, her türlü hukuki muamele ve belgelerde TL'ye yapılmış
olan atıflar kendiliğinden YTL'ye yapılmış sayılacak. Taraflar
arasında TL üzerinden düzenlenmiş bulunan belgelerin bu yıl sonuna
kadar YTL'ye dönüştürmesi halinde, bu işlemler ve düzenlenecek
belgeler her türlü vergi, resim, harç ve diğer yükümlülüklerden
muaf.'' -SAHTECİLİKLE MÜCADELE Açıklamada, Merkez Bankası'nın
internet sitesinde de yer alan, banknotların resim ve
görüntülerinin çoğaltılması ve yayınlanması ile ilgili şartlara
uymayan kişiler hakkında, 1.500 YTL'den 5.000 YTL'ye kadar para
cezasının öngörüldüğü de hatırlatıldı. Açıklamada, sahtecilikle
mücadele konusunda Merkez Bankası'nca, ilgili diğer kurum ve
kuruluşlar ile birlikte çeşitli çalışmalar yapılmakla birlikte, en
etkin mücadelenin vatandaşların banknotlardaki güvenlik
özelliklerinin kontrol edilmesi ve gerçekliğinden şüphe edilen
banknotlarla karşılaşıldığında durumun en kısa sürede emniyet
birimlerine bildirilmesi olduğu bildirildi. -YENİ İBARESİNİN
KALDIRILMASI- Öte yandan Para reformunun ikinci aşamasının,
Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek bir tarihte
gerçekleştirileceği ve bu aşamada, Yeni Türk Lirası ve Yeni
Kuruş'ta yer alan ''yeni'' ibaresinin kaldırılarak ''tekrar TL'ye
dönüleceği'' ifade edilen açıklamada şöyle denildi: ''Dolaşımdaki
banknot kalitesinin daha da iyileştirilebilmesini teminen, ulusal
bir değer olan banknotlarımızın kullanımına özen gösterilmesi ve
cüzdanlarda muhafaza edilmesi, toplumsal bir sorumluluk olarak
değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, eskimiş ve yıpranmış
banknotların Merkez Bankası'nda veya ticari bankalarda
değiştirilmesi mümkün bulunmaktadır. YTL operasyonu, hiç kuşkusuz
yalnızca banknotların ve madeni paraların değiştirilmesinden ibaret
bir operasyon olmamış, ülkemiz ekonomisinin değişen dinamiklerinin,
ekonominin normalleşmesi konusunda alınan mesafenin ve yıllardır
özlenen güven ve istikrar ortamının sağlanmasında önemli adımlar
atıldığının somut bir göstergesi olmuştur.'' -YTL'NİN İTİBAR
KAZANMASI- Bu reform ile paranın hem ulusal, hem de uluslararası
düzeyde yeniden itibar kazanmaya başladığı, anlaşılır ve
karşılaştırılabilir bir değer haline geldiği, uluslararası piyasa
işlemlerinde kullanılmaya başlandığı ifade edilen açıklamada,
özellikle nakit işlemleri, ödeme sistemleri ve muhasebe
kayıtlarında sağlanan rahatlama ve işlem kolaylığının açık şekilde
ortaya çıktığı belirtildi. Açıklamada şu görüşlere yer verildi:
-EKONOMİK İSTİKRARIN KALICILIĞI ''Aslında, ülkemiz bu operasyon ile
kurumlar arası işbirliği, etkin iletişim politikası, çalışmaların
planlı ve programlı bir şekilde yürütülmesi ve bilgi işlem
altyapısı bakımından ciddi sınavlardan geçmiş, alternatif
senaryolara göre hazırlanan plan ve projeler, kurumlar arası iyi
bir koordinasyon ve başarılı bir işbirliği ile YTL'ye geçişin
sorunsuz olarak gerçekleştirilmesi sağlanmıştır. Ancak, şu hususu
bir kere daha mutlaka vurgulamak gerekir ki, bu operasyonu yapan
istisnasız diğer tüm ülkelerde olduğu gibi, operasyonun bundan
sonraki başarısı, tamamen ekonomik istikrarın ülkemizde kalıcı
şekilde yerleşmesine bağlı olacaktır. Ekonomik istikrarın kalıcı
olarak yerleşmesi ise en önemli unsur olan fiyat istikrarını
sağlama ve kollamadaki kararlılığa bağlıdır. Ekonomi
politikalarının tavizsiz olarak istikrar içinde sürdürülebilir
büyüme ortamını hedeflemeye devam etmesi gerekmektedir.''