Eski mezar taşları tek tek incelendi

Van 100. yıl Üniversitesi Sanat Tarihi ana bilim dalı öğretim üyesi Bademlili Yard. Doç. Dr. Mehmet Top’un girişimleri ile İzmir’in Küçük Menderes havzasında yürütülen alan çalışmalarında sona gelindi. Araştırma görevlisi ve yardımcı öğretim görevlisi Edip Yılmaz’ın sürdürdüğü çalışmalar tamamlandı.

Çalışmalar hakkında bilgi veren Edip Yılmaz; “Türkiye’nin birçok bölgesinde danışmanlık yapan Hocam Mehmet Top, doktora tezi için beni, kendi doğup büyüdüğü bu topraklarda çalışma yapmak üzere görevlendirdi. Geçtiğimiz yıl Bademli beldesinden başladığımız çalışmaları havzanın geneline yaydık. Birgi, Konaklı, Kaymakçı, Çaylı, Kayaköy, Gölcük, Ovakent, Bozdağ, Ödemiş merkez ve müze müdürlüğü ile 35 köyde bulunan mezarlıklarda tarama yaptık.

Bu çalışmalarda belediye başkanlarımız, muhtarlarımız ve en önemlisi de kendi geçmişini arayan vatandaşlarımızın akrabalarının bulunduğu mezarları tespit ettik” dedi.

Çalışmalar boyunca bugüne kadar 2 bin 600 tane mezar taşının tek tek incelendiğini belirten Yılmaz daha sonra şunları söyledi: “Bu mezar taşlarının kimisi parçalanmış, kimisi de toprak altında kalmış. Mezar taşlarındaki çoğunluğu Osmanlıca Türkçesi olmak üzere, 7-8 tane Arapça, 2 tane Farsça yazıları okuduk.

Bunlara numara vererek, fotoğraflarını çektik. Biz Türk-İslam tarihini incelediğimiz için bölgenin Osmanlı Türk toprakları olduğu, 7 ve 8. yüzyıl ile 18 ve 19. yüzyılın tarihini yansıtan mezar taşları, bu bölgenin mezar taşlarının tapu senedi hükmünde olduğunu ifade edebilirim. Bu araştırma o yörenin kimlere ait olduğunu da ortaya koyuyor.

Bundan 12-13 asır önce öyle ince işlenmiş mezar taşları var ki geçmişte kültür ve sanat çalışmalarının çok önemli olduğunu ortaya koymakta. Çok hassas çalışmalarla mermer sütunlar işlenmiş ve her hattatın ele alamayacağı kadar çok zor işlemeleri de görmekteyiz.

En fazla mezar taşı Bademli beldesinde ortaya çıktı. 2600 mezarın 800 tanesi Bademli’den.
Karadoğan köyünde peygamber efendimizin sülalesinden Haşimi sülalesinden Seyyide Fatma kızı Ayşa hanım var. Gölcük Örselli mezarlığında Bademli’de, “Esseyyit” ünvanlı peygamber efendimizin akrabaları var. Peygamber soyundan olmayanlar esseyyit ünvanı alamazlar.

Karahayıt mezarlığında 50’ye yakın İslam aliminin kabirleri ortaya çıktı. Çamlıca köyünde bir efenin mezarını tespit ettik. Kayaköy beldesinde atalarının mezarları var. Yolüstü köyünün kurucusu, Voyvodalar var. Birgi belediye başkanımız Cumhur Şener’in atalarının mezarları bulundu. Bu çalışmalarda her zaman yanımızda olan Ramazan Göçen hocama da ayrıca teşekkür ediyorum”

Edip Yılmaz’la birlikte çalışan Ramazan Göçen de geçen sene bin 500 mezar taşını elden geçirdiklerini belirterek; “Ödemiş İzci Derneği olarak, hemşerimiz Yard. Doç. Dr Mehmet Top’un görevlendirdiği öğretim görevlisi Edip Yılmaz’a bölgemizde aralıksız olarak bir yıldır sürdürülen çalışmalarda eşlik ettim. Küçük Menderes havzasının tarihi profili ortaya kondu.

Geçen sene bin 500 mezar taşı elden geçti, bu sene de bin 100 mezar taşı tek tek okundu. Kayıt altına alındı. Türkçe’ye çevrildi. Çalışmalarda herkes heyecan duydu. Kimisi atasını kaybetmiş bulamıyor. Kimisi nereden geldiklerini bilmiyor. Bu tarihi kimliği ortaya çıkarmada çok önemli bir çalışma oldu.

Ödemiş Belediye Başkanımız Bekir Keskin de bu çalışmaların tamamlanmasının ardından, hazırlanacak kitap için kültüre destek amacıyla bastıracağını ifade etti. Bizler de çok memnun olduk. Başkanımıza verdiği destekten dolayı teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.