Erzurum'da yapılıyor Türkiye'nin en büyüğü olacak! Dünyada eşi benzeri yok
Abone olERZURUM'da 9 yıl önce yapımına başlanan Doğu Anadolu Gözlemevi'nin (DAG) yapımında sona gelindi. Gözlemevi'nin uzay bilimleri çalışmalarına büyük katkı sağlaması bekleniyor.
Erzurum'daki 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'nde,
2012 yılında yapımına başlanan DAG'ın büyük bölümü tamamlandı.
Türkiye'nin 2023 vizyon projeleri arasında yer alan DAG
ile ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan, Milli Uzay Tanıtım
Programı'nda yaptığı konuşmada değerlendirmede bulundu.
Erzurum'daki Karakaya Tepeleri üzerinde, 3 bin 170 metre
yükseklikte Doğu Anadolu Gözlemevi'nin inşa edildiğini dile
getiren Erdoğan, tesis tamamlandığında 4 metre
çapında, Türkiye'nin en büyük optik ve ilk kızılötesi
teleskobunun devreye alınmış olacağını belirtti.
Gözlemevinde kullanılacak teleskobun tasarımı, Türkiye'de
gerçekleştirildi. Parçalarının bir kısmı Belçika, bir kısmı da
İtalya'da yapılan teleskobun ana kütlesi tamamlandı. Elektronik ve
güvenlik testleri yapılan teleskop, yıl sonuna kadar hem İtalya hem
de Belçika'dan yola çıkarılıp, kurulum için Erzurum'a getirilecek.
Çalışmaların normal gitmesi halinde 2021 yazıyla birlikte kurulum
sürecine başlanacak. Yüksek teknolojili DAG yerleşkesinde mekanik,
elektronik, güvenlik, yazılım ve optik test süreçleri gözden
geçirilecek.
İlk ışık 2022 yılı başında alınacak
Yabancı ekip ve ekipmanın Erzurum'a zamanında ulaşmasının yanı sıra
atmosferik koşullarının uygun olması halinde Doğu Anadolu
Gözlemevi'ndeki teleskoptan ilk ışık, 2022 yılı başında
alınacak. Türkiye'nin en büyük, dünyanın ise önemli
gözlemevleri arasında olacak DAG'da, popüler
bilimde yıldızların etrafındaki gezegenleri ayrıştırabilecek,
gözlemleyebilecek koronograf isimli alet de kullanılacak.
Adapte optik sistemi ile atmosferik türbülansı minimum düzeye
indiren, gözlem kalitesini de olabildiğince artıran teknoloji
kullanılacak.
Dünyada bu sınıfta tek teleskop
Türkiye'de en büyük olacak ve tek parça aynanın
bulunacağı teleskop ile sönüklük anlamında gözlemlenmeyecek gök
cisminin yok denecek kadar az olduğu belirtiliyor. Coğrafik ve
stratejik olarak da bulunulan enlem ve boylamda bu çapta
teleskop olmadığı için büyük gözlemsel boşluk da
doldurulacak. Teleskobun, insan gözünün duyarlı olduğu bölgenin
dışında da kırmızı ötesi bölgede gözlem
yapabilen, Türkiye'nin ilk kırmızı ötesi teleskobu olacağı
kaydediliyor. DAG'a eklenen birkaç optik ve son teknolojik
özellik ile beraber bu özellikleri bir arada barındıran,
dünyada bu sınıfta tek teleskop olacak.
Bakan Varank incelemelerde bulunmuştu
Geçen yıl 23 Ekim'de Doğu Anadolu Gözlemevi'nde incelemelerde
bulunan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, DAG'ın sadece
Türkiye'nin değil bölgenin hatta dünyanın önemli uzay gözlem
merkezlerinden biri olacağını açıklamıştı.
"6550 programı kapsamına almak istiyoruz"
Erzurum'daki Doğu Anadolu Gözlemevi'nin cari fiyatlarla yaklaşık
300 milyon liraya yaklaşan yatırım olduğunu kaydeden Bakan Varank,
"Burada bilim insanlarımız uzayla ilgili gözlem faaliyetlerini
gerçekleştirecekler. Bunun yanında optik merkezimiz
diyebileceğimiz, optik ile ilgili çalışmaların yapılacağı, Ar-Ge
faaliyetlerinin hatta üretim faaliyetlerinin yapılacağı bir altyapı
da bu kapsamda burada kurulacak. Tabi bizim '6550' dediğimiz
araştırma altyapılarımız var. Bunlar Türkiye'deki kurulu özellikle
bilimsel alana hizmet eden bununla birlikte sanayiyi entegre etmeye
çalıştığımız, bütün altyapıları yönlendirdiğimiz bir program. Biz
Doğu Anadolu Gözlemevi'ni de '6550' programı kapsamına almak
istiyoruz. Ulusal şekilde desteklemek istiyoruz" demişti.