Erol Kaya ile son kitabı üzerine

"Yerel Yönetimler Reformu ve Belediyelerde Yeniden Yapılanma" Kaynak : Şehir ve Pendik Ropörtaj : Gülşah BATTALOĞLU - "Yerel Yönetimler Reformu ve Belediyelerde Yeniden Yapılanma" isimli son kitabınızda, yalnızca gündemde olan yerel yönetimler reformu konusunu değil aynı zamanda belediyelerde yeniden yapılanmayı da işlemişsiniz. Sizce bu iki konu birbiri ile ne kadar ilgili? - Bir kurumun başarısı iç ve dış şartlardan soyutlanamaz. Çevresel şartlar ve iç dinamikler, bir kurumun başarısında en önemli unsurlardır. Ülkemizde yıllardır yerel yönetimler reformu tartışılmaktadır. Fakat kurumlarımızın kendi iç yapılarından kaynaklanan problemler pek de fazla dile getirilmemektedir. Oysa, mevcut örgütsel yapıları ile belediyelerimizde de tipik bir bürokrasi hakimiyeti vardır. Bu hakimiyet kırılmadığı ve belediyelerimiz etkin bir yapıya kavuşturulmadığı sürece, yerel yönetimler alanında yapılacak reformlar istenen sonucu vermeyecektir. Ama burada hemen şunu belirteyim ki, mevcut yapılarıyla bile belediyelerin yetki ve kaynak yönünden güçlendirilmesi, merkezde bulunan ve aslında yerel mahiyet arz eden görevlerin belediyelere devredilmesi durumunda, çok daha güzel sonuçlar elde edilir. Fakat asıl arzu edilen başarı düzeyi yakalanamaz. Bu gerçekten hareketle, yerel yönetimler reformunun, belediyelerde kurumsal yeniden yapılanma ile beraber yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz. - Kitabınızda belediyelerle ilgili bir çok bilgiye yer veriyorsunuz. Bildiğimiz kadarıyla daha önce bu kadar geniş çaplı bilgilerin yer aldığı bir çalışma yapılmadı. Kitabınızda neyi anlatmak istiyorsunuz? - Ülkemizde konu hakkında yapılan çalışmalarda kullanılan bilgiler pek de sağlıklı değil. Farklı kaynaklarda farklı bilgiler var. Biz mümkün mertebe en sağlıklı bilgileri derlemeye çalıştık. DİE, DPT, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Todaie ve Maliye Bakanlığı verileri ile belediyelerimizin fotoğrafını ortaya koymaya çalıştık. Fotoğrafı ne kadar net ortaya koyabilirseniz, problemleri de o kadar net tespit edebilirsiniz. Kitaptaki veriler incelendiğinde, belediyelerde yaşanan sıkıntıların boyutları daha iyi anlaşılabiliyor. Düşünebiliyor musunuz, 100'e yakın belediyemizde tek bir teknik eleman yok. Böyle bir belediyenin varlığı, belde halkı için ne ifade eder? Yüzlerce belediyemizde ise bir-iki teknik eleman var. Belediye kent yönetimi, kent planlaması, ulaşım, at yapı, imar demek. Hiç teknik elemanınız yoksa veya bir-iki teknik elemanınız varsa, siz kenti nasıl planlayacaksınız? İmar çalışmalarını nasıl yürüteceksiniz? Bir çok belediyemiz, gelirlerinin çok büyük bölümünü personel giderleri için harcamakta. Dolayısıyla yatırım ve hizmete kaynak ayıramamaktadır. Bu ve benzeri bir çok hayati problemler var. Biz, bu resmi ortaya koymaya çalıştık. - Hemen bu noktada Büyükşehir Belediyeleri ile ilgili verdiğiniz nüfus ve alan bilgilerine değinmek istiyorum. Oranlar gerçekten şaşırtıcı. - Evet. Düşünebiliyor musunuz, bir Büyükşehir Belediyesi var ama alan olarak şehrin ancak binde 9'una ve nüfusun da yüzde 26'sına hizmet veriyor. Büyükşehirler niçin kurulur? İl sınırları içinde entegrasyonu sağlamak için. Bu kadar dar alana ve az nüfusa hitap eden bir Büyükşehir Belediyesi şehri nasıl entegre edecek? Bu problemlerin ortaya konulması gerekiyor. Yoksa, Büyükşehir Belediye sisteminde sıkıntılar var demekle iş bitmiyor. Bu sıkıntıların net biçimde ortaya konması gerekir. Biz bunu yapmaya çalıştık. - İl özel idarelerinin özerkliğini sık sık gündeme getirmişsiniz. Sizce il özel idareleri bir yerel yönetim midir? - İl özel idarelerinin durumu, ülkemizdeki kamu idarelerinde yaşanan sıkıntılara çarpıcı bir örnektir. Anayasamıza göre il özel idareleri, yerel yönetimdir. İl genel meclisi var ve seçimle belirleniyor. Buraya kadar güzel. Peki sonra ne oluyor? Bu meclis tamamen valiliğin vesayeti altına giriyor. Vali gündem belirlemedikçe meclis görüşme bile yapamıyor. Aldığı kararları vali veto edebiliyor. İcrai yetki de tamamen valilikte. Kendi gündemini kendi oluşturamayan, bağlayıcı ve kesin karar alamayan, kararını uygulatamayan bir idarenin yerel yönetim olması mümkün değildir. İl özel idareleri devekuşu gibi; ne deve, ne de kuş. - Yerel yönetimler reformu kapsamında yapılması gereken düzenlemeler konusundaki önerileriniz tamamen size mi ait? - Hayır. Kitabımızda kaynaklar da belirttik. Genel olarak İstanbul'da benimde içinde bulunduğum 5 belediye başkanı, 4 akademisyen, şimdi vali olan bir mülkiye baş müfettişi ve 4 uzmandan oluşan çalışma grubu tarafından hazırlanan ve 60 kadar belediye başkanının katıldığı toplantıda değerlendirilen yasa taslakları ile yine Pendik Belediyesi'nde çalışan arkadaşlarımızın hazırladığı yasa taslaklarını esas aldım. Yani bu, kollektif bir çalışmanın ürünüdür. - Belediyelerde yeniden yapılama bölümünde, bir belediyede etkin yönetim oluşturulması için örgütsel anlamda yapılması gereken çalışmalardan bahsediyorsunuz. Peki, bu çalışmaları Pendik Belediyesi olarak siz yapıyor musunuz? - Elbette. Zaten, biz yaptığımız çalışmalardan hareketle kitabımızı yazıyoruz. Pendik Belediyesi'nde etkin örgütsel model oluşturulması için uzun süredir çalışmalarımız devam etmekte. Sayıca daha az ama daha etkin birimler oluşturmak için çalışıyoruz. Son olarak da Sabancı Üniversitesi ile yapılan ortak bir proje ile yeniden yapılanma konusunda akademik bir çalışma başlatıldı ve yakın bir zamanda sonuçlanmasını bekliyoruz. - Bu kitabınızın, "Belediyelerde Toplam Kalite Yönetimi ve ISO 9001" kitabı ile bağlantısı nedir? - İki kitap birbirini tamamlamaktadır. Birinci kitabımızda; kaliteli ve etkin bir yönetim oluşturulabilmesi için yönetim anlayışında yapılması gereken köklü değişimlere değinilmiştir. Yani, birinci kitabımız, algılama ile ilgili idi. Vatandaş memnuniyetini esas alan, katılımcı, sürekli gelişen bir yönetimin gerekliliği ve nasıl sağlanacağı konusu işlendi. Bu kitabımızda ise; kaliteli, etkin ve verimli bir belediye için mevzuatta, kamu yönetimi çerçevesinde yapılması gereken düzenlemeler ile hizmeti üretmekle mükellef örgüt yapısında yapılması gereken değişiklikler işlenmiştir. - İlk kitabınızda olduğu gibi, bu kitabınızda da belediye personeline teşekkür ediyorsunuz? Bu kitabın hazırlanmasında onların katkısı nedir? - Bu kitap, Pendik Belediyesi'nde yıllardır yapılan çalışmaların bir özetidir. Çalışmaları belediye personelimizle birlikte yaptık ve gerçekten de güzel şeyler başardık. Pendik sıra dışı bir belediyecilik sergiledi. Dolayısıyla başarı hep birlikte elde edildi. Dediğim gibi, bu kitap 10 yıllık çalışmanın özetidir ve benim kadar personelimin de emeği vardır. kaynak : Şehir ve Pendik ropörtaj : Gülşah BATTALOĞLU