Ermeni katliamları kitapta toplandı

Atatürk Üniversitesi (AÜ) Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Betül Aslan, Erzurum ve çevresinde 1918-1920 yılları arasında Ermenilerin Türklere yaptığı katliamları ''Erzurum'da Ermeni Olayları'' adlı kitapta topladı. Kitapta, Ermeni tarihine bakış, Ermeni soykırımı belgeleri, bölgedeki kazı sonuçları, Tahkik Heyeti raporu ve olaylara şahit olan kişilerin ifadeleri yer alıyor. Erzurum ve çevresinde 1918-1920 yılları arasında Ermenilerin yaklaşık 50 bin Türk'ü katlettiğini anlatan Aslan, AA muhabirine yaptığı açıkladı, kitabın hazırlık çalışmaları sırasında kendisini en çok etkileyen noktanın bölgedeki Türk halkının Ermenileri dost olarak tanımalarına rağmen Ermeniler tarafından katledilmeleri olduğunu söyledi. Aslan, şunları kaydetti: ''Bölgemizdeki Ermeni mezalimiyle ilgili geniş kapsamlı bir kitap hazırladım. Kitabımda Türk halkının soykırıma maruz kaldığı belgelenmektedir. Kitabın hazırlık çalışmaları sırasında bölgedeki Türk halkının Ermenileri dost olarak tanımalarına rağmen Ermeniler tarafından katledilmeleri beni çok etkiledi.'' KİTAPTA YABANCILARIN HATIRATLARINA DA YER VERİLDİ Kitapta bölgede söz konusu dönemi anlatan ABD, Rus ve Alman yetkililerin hatıratlarının da yer aldığını anlatan Aslan, hatıratlarda, bölgede soykırıma uğrayanların Ermeniler değil Türkler olduğunun anlaşıldığını söyledi. Kitapta, katliamlara tanık olan Rus Subay Tverdo Khlebov, Rus Kızılhaç hemşirelerinden Tatyana Karameli, Rus General Karanof'un hatıratlarının bulunduğunu anlatan Aslan, ayrıca ABD'li General Harbord heyetinin incelemeleri ile Alman Gazeteci Paul Wietz ve Almanya eski Erzurum Konsolosu Edgar Andres'in Erzurum izlenimlerinin yer aldığını bildirdi. Ermenilerin dünyaya kabul ettirmeye çalıştıkları soykırım iddiasının gerçekdışı oluşunun söz konusu hatıratlarda açıkça dile getirildiğine dikkati çeken Aslan, şöyle devam etti. ''Ermeniler, suni gündem oluşturarak, sözde bir soykırım iddiasını ortaya atmaktadırlar. Hiçbir bilgi ve belgeye dayanmadan suç isnat etmektedirler. Hazırladığımız kitapta bilgi ve belgelerle gerçekler bir kere daha gözler önüne seriliyor.'' ERZURUM'DA KATLİAMLARIN YAPILDIĞI BAZI YERLER Aslan, Ermeni çetelerinin bölgeyi işgal eden Rusların çekilmesiyle birlikte Erzurum'da büyük katliamlar yaptığını belirterek, katliamların gerçekleştiği bazı bölgeleri şöyle sıraladı: ''Derviaşağa Mahallesi'ndeki Ezirmikli Osman Ağa ve Mürsel Paşa konaklarında 1200 kişi yakılarak öldürüldü. Yanıkdere mevkiinde 3000 kişi, Yeğenağa Mahallesi'ndeki Ahmet Efendi'nin evinde 450 kişi, Kongre Caddesi'ndeki Hacı Ahmet Han'da 1373 kişi katledildi.'' Aslan, Erzurum'un kurtuluşunun ardından bölgede Türklerin katledilen Türklerin tespit ve defin çalışmalarını yürüten Polis Müdür Vekili Kantarcızade Hacı Mustafa'nın hatıratında ise şehir içerisinde 9562 Türk'ün cesedinin toplanarak defnedildiği bilgisinin bulunduğunu ifade etti. Aslan, ''Erzurum şehir merkezinde Ermeniler tarafından katledilen Türklerin sayısının resmi rakamlarda 10 bin civarında, resmi olmayan rakamlarda ise 50 bin civarında'' olduğunu bildirdi. BÖLGEYE AZERİ DESTEĞİ Aslan, Rusların çekilişinin ardından Ermenilerin bölgede katliam hazırlığı içerisinde olduğunu anlayan Azerbaycan Türklerinin bölgeye yardım heyetleri gönderdiklerini söyledi. Özellikle Azeri Türkü Seyidov'un bölgede halkı bilinçlendirme ve maddi destek sağlama açısından büyük katkı sağladığını anlatan Aslan, şunları kaydetti: ''Azerbaycan Türkleri söz konusu dönemde bölgedeki Türk halkına maddi manevi destek sağlamışlardır. Özellikle konu Azeri Türkü Seyidov'un yaptıkları hatıratlarda geniş yer almaktadır. Sıhhi, maddi ve manevi destek veren Azerilerin destekleri göz ardı edilemez.'' Aslan, benzer çalışmaların Doğu Anadolu Bölgesi'nde Ermeni mezalimine uğrayan diğer illerde de yapılmasının dünya kamuoyunun bilinçlenmesi açısından önemli olduğunu vurguladı.