Erdoğdu'nun iddialar ve TCDD cevaplar

Dün akşam bir televizyon programında, Milletvekili Aykut Erdoğdu'nun  TCDD hakkında Sayıştay Raporlarından yola çıkılarak ortaya attığ iddialara yanıt geldi.

TCDD, "Söz konusu programda Sayın Milletvekilinin dile getirdiği her bir iddiayla ilgili açıklama yapma ihtiyacı doğmuştur" dedi ve iddiaları  “doğru-yanlış” cetveli formunda yanıtladı.

İşte o açıklamaları:

AYKUT ERDOĞDU-İstanbul MV: (TCDD hakkında) “Sayıştay Raporlarında olması gerekenlerin %1’i var.”

TCDD: Sayıştay’ın yasal görevi tamamını incelemektir.

AYKUT ERDOĞDU: “Elimdeki kurtarabildiğimiz bir Sayıştay Raporu.”

TCDD: Sayıştay denetimi TBMM adına yapar. Raporunu TBMM’ye verir. Sayıştay denetimine tabi kurumlar, Sayıştay’ın eleştiri ve önerilerine cevap verirler. Sayıştay Raporları Sayıştay’ın internet sitesinde yayınlanmakta; eleştiri ve önerilere verilen cevaplar yayınlanmamaktadır. Raporun kurtulmasını gerektirecek kaybolma riski söz konusu değildir.

AYKUT AYDOĞDU: “Kamu İhale Kurumu anahtar teslim/götürü usul ihale yapılmasını emrettiği halde TCDD birim fiyat ihale yapıyor.”

TCDD: KİK mevzuatı çerçevesinde işin türüne göre ihale yöntemi farklıdır. Götürü usul olduğu gibi birim fiyat usulü de olabilir. TCDD ilgili mevzuat çerçevesinde her iki yöntemi de uygulamaktadır. Altyapı ihalelerinde teklif birim fiyatı diğer kamu kuruluşlarının da tercih ettiği bir ihale yöntemidir.

AYKUT AYDOĞDU: “Yükleniciler birim fiyatlarda maliyetin çok üstünde aşırı fiyat veriyor; kârlı kalemleri yapıyor, fiyatı düşük kalemleri yapmıyor. İşi ikmale bırakıyor.”

TCDD: KİK mevzuatına göre ihale; toplamda “aşırı düşük” olmayan en uygun fiyata verilir hükmü yer almaktadır. TCDD ihalelerini buna göre yapmıştır. Fiyatlar arasında iç dengesizlik bulunan ihaleleri iptal etmiştir. Söz konusu ihaleler altyapı ihaleleri olduğundan, kilometrelerce uzun bir güzergâhta çalışılan zeminde kesin olarak ne ile karşılaşılacağı öngörülememektedir. Bu sebepten kesin projeleri yapılmaktadır. İşin niteliği gereği bu tür durumlarda zorunlu olarak ikmale gidilmektedir. İkmale gidilmesi de KİK mevzuatı kapsamındadır.

UĞUR DÜNDAR: “Bu yöntem kullanarak alınan ihalelerden ve götürülen milyonlarca liradan somut bir örnek veriniz. AYKUT ERDOĞDU: Hemen vereyim: Üstelik yapanlar kim? Binali. Binali bunları kimle yapar? Havuz medyasıyla.”

TCDD: KİK mevzuatı gereği TCDD’nin yükleniciyi seçme hakkı ve yetkisi yoktur. TCDD’nin ihalelerini yeterliliği olan ve en uygun teklif veren yükleniciler almaktadır. Yapılan ihalelerde Bakanlığın ve Bakanın hiçbir yetkisi ve görevi yoktur.

AYKUT ERDOĞDU: “Cengiz-Limak-Mapa-Kolin şirketinin verdiği teklif 306 lira. Ondan sonra gelen firmanın verdiği teklif 30 lira.” (…) “Hızlı tren inşaatında kaplama beton işi Cengiz-Limak-Mapa-Kolin şirketinin verdiği teklif 2.305 lira. İkmalden sonra yeni gelen firmanın verdiği fiyat 716 lira.”

TCDD: KİK mevzuatına göre yapılan ihalede iş kalemleri yerine toplam maliyet değerlendirilir. İşin toplamına uygun fiyat veren firma yasal olarak ihaleyi alır. Bu süreçte İdarenin ve İhale Komisyonu’nun tasarruf hakkı bulunmamaktadır. Bahsi geçen ihaleler ayrı ayrı ihalelerdir.

AYKUT ERDOĞDU: “Hızlı tren yapacaklar ya. Hızlı tren nasıl yapılır. Rayı döşersin, tünel gelir, tünel yaparsın. Ray kısmına ucuz para vermişler. Ortada ray yok. Bunlar tünel yaparak gidiyor.”

TCDD: Söz konusu ihale sadece altyapı işlerini kapsamaktadır. Ray döşenmesi ve diğer üstyapı işleri ihale kapsamında değildir. Henüz ray döşeme ihalesi de yapılmamıştır.

AYKUT ERDOĞDU: “75 kilometre tren yolu diye ihaleye çıkıyorlar. İhale öncesinde çok kapsamlı bir plan yapmak zorundalar. Uygulama projesi yapmıyorlar, avan proje yapıyorlar.75 kilometre ihaleye çıkıyorlar, ondan sonra biz unutmuşuz diyorlar 25 kilometre daha varmış diyorlar. Ama o ihalesiz veriliyor. Bu şekilde bütün işlerini iki katına çıkarıyorlar.”

TCDD: TCDD altyapı ihaleleri kesin projeye göre yapılmaktadır. 25 kilometrelik ihalesiz iş verildi iddiası doğru olmadığı gibi, ihalesiz verildiği iddia edilen 25 kilometrenin neresi olduğunu TCDD’de merak etmektedir.

AYKUT ERDOĞDU: “TCDD iş bitim süresini kısa tutuyor. Diğer firmalar korktuğu için giremiyor. Bunlar giriyor. İş artışı veriliyor. Maliyeti iki katına çıkartıyorlar.”

TCDD: İhaleler yeterliği olan bütün isteklilere açıktır. Söz konusu yapım ihalelerine 10-54 arası yüklenici girmiştir. Yapılan iş artışları da mevzuat gereğidir.

AYKUT ERDOĞDU: “800 Milyon Dolara Ankara-Sivas’ı ihale etmişler. Bakanlar Kurulu kararıyla %40 fiyat artışı. Bakanlar Kurulu kararıyla iş artışı. Proje geliyor oluyor 1,5-2 Milyar Dolar.”

TCDD: Ankara-Sivas projesinde Bakanlar Kurulu kararıyla bir iş artışı olmamıştır. Ankara-Sivas projesinin toplam bedeli 2010 birim fiyatlarıyla 2,4 Milyar TL’dir. Zikredilen 800 Milyon Dolar, 1,5-2 Milyar Dolar rakamlarının mahiyeti anlaşılamamıştır.

AYKUT ERDOĞDU: “2002 yılında TCDD’nin bilançosuna göre sermayesi 3 Milyar, 2012 yılında 31 Milyar. 28 Milyar para koymuşlar. Peki, bu 28 katrilyon karşılığında bugün elimizde ne var? Ankara-Konya hızlı treni, Ankara-Eskişehir hızlı treni…”

TCDD: Bahsedilen 28 Milyar TL, 10 yıllık sürede sadece yatırım için ayrılan para değil TCDD’nin sermayesidir. Buna yatırım, işletme giderleri, personel giderleri, giderleri dâhildir. Kaldı ki, söz konusu yüksek hızlı tren hatları dışında 8 bin kilometre yol yenilenmiş, çeken ve çekilen araçlar modernize edilmiş, lojistik merkezler yapılmış, gar ve istasyonlar aslına uygun restore edilmiş, elektrifikasyon ve sinyalizasyon işleri yapılmıştır. Bu kapsamda yapımı devam eden yüksek hızlı tren hatları dahil, 2003-2013 arasında yatırım programında olan 120 adet büyük proje gerçekleşmiş, 80 adet büyük projenin de yapımı devam etmektedir.

AYKUT ERDOĞDU: “Niye bu böyle oluyor? Bütün bu cinlikleri yaptıkları için.”

TCDD: TCDD iş ve işlemelerini yasalar çerçevesinde yapmaktadır. Bunun dışına çıkması, gayrı ciddi ve gayrı kanuni bir iş yapması söz konusu değildir.

UĞUR DÜNDAR: “Bu bilanço sonucunda kâr var mı kâr?”

TCDD: Dünyadaki demiryolu idareleri birkaç istisna dışında genel olarak kar eden kuruluşlar değildir. Kaldı ki, TCDD yarım asra yakın yatırım yapılmayan, ancak son 10 yılda yatırım yapılan bir kuruluş olmuştur. Dünyada kar eden birkaç kuruluştan birisi olabilmesi için yeniden yapılanma süreci ve yatırımlar devam etmektedir.

AYKUT ERDOĞDU: “Zaten büyük ihaleler 8-10 tane şirketleri var bunların, hepsi onların arasında dönüyor.”

TCDD: TCDD’nin 1535 işyeri bulunmaktadır. Son 10 yılda doğrudan teminler dâhil 10 binin üzerinde ihale yapılmış, binlerce firma ihaleye girmiş, uygun teklif veren istekliler ihaleleri almıştır. Altyapı yatırım ihalelerine ise genellikle her ihaleye 10-54 arası yüklenici teklif vermektedir.

AYKUT ERDOĞDU: “Bulgaristan’a vagon ihracatından 13,5 Milyon TL zarar edildi.”

TCDD: TCDD farklı bir tüzel kişiliktir. TÜVASAŞ farklı bir tüzel kişiliktir. TÜVASAŞ ihalelere kendi kararıyla girmektedir. Sayıştay denetimde de farklı tüzel kişilik olarak değerlendirilmektedir. TÜVASAŞ yurt dışında girdiği bir ticari işten zarar etmiştir. Konu TCDD ve Bakanlıkça da incelenmektedir.

AYKUT ERDOĞDU: “ Eskişehir Şehir Geçişi var ya, geçenlerde çöktü ya, ihale şartnamesi yapmışlar, strut denen bir şey var, payanda, ihale şartnamesinde 12 tane yazmışlar, 12 tane yazılan payanda yerine 910 tane ödenmiş. Sadece buradan edilen zarar 15 Trilyon lira.”

TCDD: Eskişehir YHT Şehir Geçişinin yer altına alınması projesinde 1400 adet strut malzemesi yer almaktadır. 1400 strut ihale dokümanlarında da yer almıştır. Projesinde 1400 olmasına rağmen 1048 adet strut kullanılmıştır. Strut malzemesi kullanımı ve birim fiyat tespiti ihtisas birimi olan Yüksek Fen kurulunun görüşü ve isteği doğrultusunda yapılmıştır. Herhangi bir zarar söz konusu değildir. 125 Milyon yaklaşık maliyetli şehir geçişi işi 75 Milyon TL’ye bitirilmiştir.

AYKUT ERDOĞDU: “Çıksın Binali yıldırım açıklama yapsın. Desin ki, Aykut Erdoğdu’nun söyledikleri doğru değildir. Diyebilir mi? Doğru olmasaydı beni yedi düvele rezil eder miydi?”

TCDD: İddialar Sayın Yıldırım’ı değil TCDD’yi ilzam etmektedir. Siyasi değil hukukidir. Sayıştay Raporlarında yer alan hususular cevaplandırılmış ve süresi içerisinde Sayıştay’a ve TBMM KİT Komisyonu’na sunulmuştur. Aynı minvalde basında yer alan iddialara da cevap verilmiştir. TCDD’nin veremeyeceği hiçbir hesabı yoktur. İddialar doğru değildir.

AYKUT ERDOĞDU: “Hızlı tren yapıldığı için korkunç travers ihtiyacı var. Devletin travers fabrikaları kapatılıyor.”

TCDD: TCDD’nin travers fabrikaları hiçbir dönem kapatılmamıştır. Ürettiği traversler yol yenilemelerinde kullanılmıştır. TCDD travers fabrikalarını kapatmadığı gibi, yüksek hızlı tren traversi üreten travers fabrikası kurmuştur. 49’luk travers üreten fabrikaların kapasitesini de artırmıştır.TCDD Fabrikalarında, söz konusu ihalenin yapıldığı dönemde 60’lık travers olan yüksek hızlı tren traversi üretilmediği o için bu traversler doğal olarak ihaleyle temin yoluna gidilmiştir.

AYKUT ERDOĞDU: “Traversi 4734 sayılı kanuna göre almaları gerekirken istisna kapsamında aldılar.”

TCDD: TCDD travers ihalesini de KİK mevzuatına göre yapmıştır. 7434 sayılı yasanın 3’ncü maddesinin “g” bendi de KİK mevzuatının içindedir.

AYKUT ERDOĞDU: “Sayıştay Raporlarında travers alımlarında yeterince rekabet sağlanmamıştır, diyor. Başbakanın dünürü nasıl kayırıldı?”

TCDD: TCDD yapılan hiçbir ihalede hiç kimseyi kayırmamıştır. Böyle bir durumun olması da yasalara göre mümkün değildir. Söz konusu ihaleler açık ihale yöntemiyle şeffaf olarak yapılmıştır. TCDD hangi firma ortağının kimin akrabası olduğuna dair bir kritere bakmamakta, tüm ihalelerde yasallık ve uygunluk kriterini gözetmektedir.