Erdoğanın Çankaya kriterleri

FATMA SİBEL YÜKSEK
İnternethaber/ANKARA

Başbakan Erdoğan, siyasi gündemi cumhurbaşkanlığı seçiminden ne kadar uzak tutmaya çalışsa da bazen muhalefetin ve basının yoğun baskısıyla, zaman zaman da kendi çıkışları ile 'cumhurbaşkanı profilini' adım adım ortaya koyuyor.

Bu konuda ilk somut 'kriteri' 15 Haziran 2006'da Makedonya'ya giderken açıklayan Erdoğan, bütçe konuşmasında verdiği ipuçlarıyla da fotoğrafı büyük ölçüde tamamladı...

Erdoğan, bu konuda ilk kez konuştuğu haziran ayından bugüne kadar, yeni cumhurbaşkanına ilişkin 6 özellik ortaya koydu. Kendisinin aday olup olmayacağı konusunda düne kadar hiç renk vermeyen Erdoğan, TBMM'deki bütçe konumasında, "AK Parti'nin bir adayının olduğu, ancak bu ismin yıpranmaması için gündeme getirilmediği" izlenimi verdi. Erdoğan'ın bu açıklaması, şimdiye kadar sayısız yıpratıcı polemiğe girmiş olan Başbakan'ın 'aday olmayacağı' şeklinde yorumlandı.

İŞTE 'ERDOĞAN KRİTERLERİ'

Erdoğan'ın değişik tarihlerde yaptığı açıklamalar, cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin şöyle bir tablo ortaya çıkardı:

LİDER ÖZELLİĞİ OLAN, UZLAŞTIRICI: Fotoğrafın ilk karesini 15 Haziran'da Makedonya'ya giderken ortaya koyan Erdoğan, onbirinci Cumhurbaşkanı’nın 'barışa, sevgiye, birliğe, beraberliğe, dostluğa zemin hazırlayacak, bu zemini iyi koordine edecek' ve lider özelliği olan bir insan' olması gerektiğini söyledi. Erdoğan'ın açıkladığı bu özellikler, muhalefet tarafından "Erdoğan,uzlaştırıcı ve koordine edecek kişilik olmadığına göre, aday kendisi değil" şeklinde değerlendirildi. Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olmasını isteyenler ise, "Kendisini tarif etti" yorumunu yaptılar.

BU MECLİS SEÇECEK:Erdoğan, yine ilk kez Makedonya yolunda söylediği bu şartı sonradan sık sık tekrarladı. Aynı zamanda bir erken seçim olmayacağını da ortaya koyan bu kriter, AK Parti'nin göstereceği bir adayın onbirinci cumhurbaşkanı olacağı, gerekirse muhalefet ile ortak bir isim üzerinde uzlaşma sağlanmayacağı yönündeki kararlılığı ortaya koydu.

MECLİS İÇİNDEN BİRİ OLACAK: Erdoğan bu yaklaşımla, isimleri çeşitli vesilelerle gündeme getirilen ve onbir Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın ağırlığını oluşturan akademisyen, hukukçu, sivil toplum temsilcisi ve askerlere kapıyı kapattı. Erdoğan'ın ölçütlerine göre, yeni Cumhurbaşkanı 22. Dönem milletvekilleri arasından seçilecek...

REFERANDUM YOK:Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesine 'prensip olarak' karşı olmayan Erdoğan, bunun zamanlama bakımından uygun olmadığını düşünüyor. Erdoğan, bu konudaki yaklaşımını bütçe konuşmasında , "Cumhurbaşkanı'nı yeri gelir millet seçer. Vakti geldiğinde o da olur.. Demek ki henüz gelmedi..Sayın Baykal pek çok kez iktidar gördü; kendi iktidarları döneminde niçin halka götürmediler de şimdi istiyorlar?" sözleriyle ortaya koydu

ANAYASA NE DİYORSA : Cumhurbaşkanı'nın anayasada belirtilen şartlara uygun bir isim olacağını sık sık yineleyen Erdoğan, bu yaklaşımla "türbansız eş" gibi 'yazılı olmayan' koşulların dikkate alınmayacağı mesajını verdi..

YIPRANMAMIŞ BİR İSİM : Ve en önemli ipucu, yine bütçe konuşmasında ortaya çıktı. Erdoğan, "Grup olarak asla nisandan önce isim açıklamayacağız..Çünkü üzerinde işte böyle görüntüler, fonda yapılan spekülasyonlar olur..Bu çirkinliklere fırsat vermeyeceğiz..." sözleriyle, adayın ismini erken ortaya atarak yıpratmaktan çekindiğini ima etti. Erdoğan'ın bu hassasiyeti, "Yıpratıcı siyasi polemiklere alışkın olan Erdoğan, bu hassasiyeti bir başka isim için gösteriyor" yorumlarına neden oldu.