Erdoğan Putin'le görüştü

Moskova'da Rusya lideri Vladimir Putin'le görüşen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'de halkın iradesi ne istiyorsa onun yaşanmasını istediklerini belirterek, ''Esad'dan sonrasının kararını başka ülkeler vermesin. Suriye halkı versin'' dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan günübirlik bir ziyaret için bugün Moskova'ya gitti.

Ziyaret öncesinde beklentiler Suriye konusunun öne çıkmasıydı, ancak Ankara'dan gelen haberler Türk tarafının ziyaretin ''sadece Suriye üzerine odaklanacağı'' gibi algılanmasını istemediğine işaret ediyor.

Bazı yorumcular, Ankara'daki hükümet kaynaklarının ''Suriye meselesi Rusya'yla ilişkilerimizin sadece bir parçası'' vurgusu yaptığına dikkat çekiyor.

İki ülke arasındaki ticari ilişkiler, büyük ölçüde, petrol ve doğalgaz anlaşmaları sayesinde ciddi oranda arttı.

Rusya Türkiye'ye geçen yıl 26 milyar metreküp doğalgaz ihraç ederken, Türkiye'nin yatırımlarında inşaat sektörü önemli bir para sahip.

Türkiye ve Rusya'nın Karadeniz'den yeni bir doğalgaz hattı inşaası projesi de var. Projeyi onaylayan Ankara, Gazprom'dan fiyat konusunda ödün bekliyor.

Gazprom ve Botaş arasındaki anlaşma 2011'de doldu ve yeni anlaşma henüz imzalanmadı.

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki Hazar bölgesinden Avrupa'ya ulaşması planlanan enerji nakil hattı projesi de Moskova tarafından Gazprom'un tavrına karşı bir adım olarak görülüyor.

BBC Rusça Servisi uzmanlarından Artem Krechetnikov, Rusya'nın kendisini devredışı bırakabilecek projelerden memnun olmadığına dikkat çekiyor.

Türkiye'nin son dönemdeki rahatsızlığı ise Rus şirketlerinin Yunanistan ve Kıbrıs'ın güneyiyle Akdeniz'in ihtilaflı karasularında petrol arama faaliyetlerine girişmiş olması.

Ankara'nın bir diğer kaygısı da, ikili ticari ilişkilerde Türkiye aleyhine verilen açık. 2008'de kriz öncesindeki 34 milyar dolar seviyesine yaklaşarak 2011'de 30 milyar dolara ulaşan ticaret hacminin 24 milyar dolarlık bölümünü Rus ihracatı oluşturuyor.

Turizm de belki de iki ülke ilişkilerindeki en sorunsuz başlık. 1990'lardan bu yana Ruslar için en önemli tatil merkezlerinden. Ülke dışına çıkan 14 milyon civarındaki Rusun yaklaşık 3.5 milyonu tatil için Türkiye'yi seçiyor.

Suriye sorunu

Her ne kadar ikili gündemde büyük yer tutmadığı söylense de, Suriye sorununun iki ülke liderinin görüşmelerinin en hararetli konuları arasında yer alması kaçınılmaz.

Moskova'da Erdoğan'ın ziyareti öncesinde Türk başbakanın, uluslararası toplumun mesajını getireceği spekülasyonları yapılıyordu. Ancak, Moskova Stratejik Analiz Enstitüsü'nden Sergey Demidenko buna pek ihtimal vermiyor. Demidenko, Batı'dan Putin'in ilginç bulabileceği içerikte bir teklif düşünmenin güç olduğu görüşünde.

Suriye sorununun çözümünün Rusya'nın elinde olduğu yaklaşımını da doğru bulmayan Demidenko'ya göre, Suriye konusunda karmaşık bir diplomatik bir oyun var. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Batı askeri bir operasyona girişmeye hazır değil ve Rusya'nın tavrı da, bu ülkeler için bir mazeret oluşturuyor.

Görüşme öncesinde Ankara'da beklenti ise, Erdoğan'ın Putin'e ''Esad'ın er ya da geç görevinden ayrılmak zorunda kalacağını'' belirterek, Esad sonrası dönemde söz sahibi olabilmek için şimdiden harekete geçmesi telkininde bulunacağı yönündeydi.