Erdoğan ile Ahmedinejat görüştü

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ile Dışişleri Bakanı Davutoğlu İranlı mevkidaşı Muttaki ile görüştü. İran Meclisi'nden ise, "Yaptırımlarda ısrarcı olunursa takas anlaşması süreci rafa kalkar" mesajı geldi.

İran'ın sahip olduğu düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun takasına ilişkin mektubu bugün Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (IAEA) sunacağı bildirildi.

Viyana'daki diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, İran daimi temsilcisi büyükelçi Ali Asker Sultaniye'nin mektubu IAEA Başkanı Yukiya Amano'ya sunması sırasında, Türkiye'nin BM Viyana ofisi nezdindeki daimi temsilcisi büyükelçi Tomur Bayer ile Brezilya daimi temsilcisi büyükelçi Antonio Jose Vallim Guerreiro da hazır bulunacak.

İran, IAEA'ya sunacağı mektupla, düşük düzeyde zenginleştirdiği 1200 kilogram uranyumu Türkiye'ye verme ve karşılığında batılı ülkelerden 120 kilo yakıt (zenginleştirilmiş uranyum) almayı taahhüt edecek.

Viyana grubu olarak anılan ABD, Rusya, Fransa ve IAEA, İran ile geçen yıl ekim ayında yaptıkları toplantıda, İran'ın sahip olduğu düşük düzeyde (yüzde 5) zenginleştirilmiş 1200 kilogram uranyumu ülke dışına çıkartarak karşılığında enerji ve tıp alanında kullanılmak üzere yakıt (zenginleştirilmiş uranyum) alması önerisinde bulunmuştu.

İran'ın bugüne kadar somut yanıt vermediği bu öneriye Türkiye ve Brezilya'nın arabulucuk girişimlerinden sonra yanıt vererek hazırladığı mektubu bugün IAEA başkanı Yukiya Amano'ya sunacağı bildirildi.

Erdoğan, Ahmedinecad ile telefonla görüştü

Başbakan Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ile telefonla görüştü. Görüşmede Ahmedinecad, anlaşmayı siyasi ve uluslararası arenada yeni bir dönemin başlangıcı ve uzlaşma için ileri atılmış güçlü bir adım olarak değerlendirdi.

Türkiye ve Brezilya'nın rolünü "tayin edici" olarak nitelendiren Ahmedinecad, dünya meselelerinde adilane ve yapıcı işbirliği için dost ve kardeş ülkelerle birlikte çalışılacağını söyledi.

Ahmedinecad, bütün ülkelerin barışçıl amaçlı nükleer enerjiden yararlanması ve hiçbir ülkenin nükleer silahlara sahip olmaması konusunda uluslararası uzlaşmaya varılması temennisini Başbakan Erdoğan ile paylaştı.

Başbakan Erdoğan ise görüşmede, "Ortak Bildiri ile ortaya çıkan anlayışı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) resmen dikkatine getireceğiniz önemli bir dönemecin arifesindeyiz. Bu anlaşma sadece ülkelerimizde değil tüm dünyada çok büyük bir yankı uyandırdı. Olumu açıklamalarınız bu sürece katkı sağladı" ifadelerini kullandığı, yoğun çabalarla ortaya çıkan bu fırsatın İran tarafından en iyi şekilde değerlendirileceğine emin olduğunu vurguladığı bildirildi.

Davutoğlu-Mutteki telefonda görüştü

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da İranlı mevkidaşı Manuçehr Mutteki ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Yukiya Amano ile görüştü.

Türk Dışişleri, "İran'ın mektubunun olumlu bir üslupla kaleme alındığını düşünüyoruz" dedi.

Laricani: "Yaptırım çabası takası rafa kaldırtır"

Ancak Tahran'dan aksi yönde gelen sinyaller de var. Geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye gelen İran Meclis Başkanı Ali Laricani, "yaptırıma rağmen takas olamaz" mesajı verdi.

Laricani, "ABD, BM Güvenik Konseyi ya da Kongre'de maceraya kalkışırsa Türkiye ve Brezilya'nın tüm çabalarını yok saymış olacak ve bu süreç tamamen kenara itilmiş olacak" dedi.

Laricani, yaptırım uygulanırsa İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'yla işbirliğini de gözden geçireceğini söyledi.

Uranyum takası anlaşması

Viyana Grubu (ABD, Rusya, Fransa ve UAEK) ile uranyum takasını öngören anlaşma 17 Mayıs'ta Tahran'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın da katıldığı törende imzalanmıştı.

Anlaşma, İran'ın düşük oranda zenginleştirdiği 1200 kilogram uranyumu Türkiye'de 120 kilogram yakıtla değiştirmesini öngörüyor. Viyana grubunun anlaşmayı kabul etmesi halinde ilaç üretimi ve 850 bin kadar kanser hastasının tedavisinde kullanılmak üzere Tahran'daki araştırma reaktörüne yakıt sağlanmış olunacak.

ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya'nın üzerinde anlaştıkları karar taslağı, İran'a yönelik yaptırımları daha da ağırlaştırmayı öngörüyor. Tahran yönetimi, bu 5 artı 1 ülkelerinin yeni yaptırımları içeren karar taslağı üzerinde anlaşmasına tepki göstermişti.