Erdoğan Cingözü okudu mu?
Abone olErdoğan'ın Demirel'e yakıştırması olan Cizgöz Recai'nin şifresini Kanat Atkaya çözdü.
Erdoğan'ın Demirel'e yakıştırması olan Cizgöz Recai'nin
şifresini Kanat Atkaya çözdü.
Yazar: Kanat Atkaya
Kaynak: Hürriyet
Korkmayınız Bay Cingöz Recai
İÇİNDE Cingöz Recai’nin adı geçmese, ancak "Yukarı dönen enflasyon
bono faizini yüzde 14’e taşıdı" haberi kadar ilgi göstereceğim bir
siyasi itişme.
Recep Tayyip Erdoğan, dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in
"AKP türban sorununu çözemez" demesi üzerine "Cingöz Recai"
dedi.
Peyami Safa’nın Server Bedi takma adıyla yazdığı "Cingöz Recai"
romanlarını bilenler tanıyor bu ismi, fakat kamuoyunun mühim bir
bölümünün "Demirel’in yeğeni miymiş bu Recai?.. Ne cingözlüğü
yapmış" dediğine eminim.
* * *
Başbakan hiç Cingöz Recai macerası okudu mu bilmem. Okuduysa helal
olsun. Türk polisiye romanlarının en meşhur kahramanı Cingöz
Recai’yi bu vesileyle de olsa gündeme getirmesi iyi bir şey.
Fakat ben Başbakan’ın Cingöz Recai okuduğuna pek ihtimal
vermiyorum.
Çünkü tartışma sırasında biri çıkıp bana "Cingöz Recai’lik yapma!"
dese, teşekkür bile edebilirim. Birine sataşacaksam da aklıma
Cingöz Recai’den önce pek çok isim gelir.
Polisiye roman kahramanlarından yola çıkmak gerekirse "Şeytan
Hadiye, Pire Necmi, Badik Hilmi, Amanvermez Avni" ilk akla gelen
örnekler.
Cingöz Recai konusunda polisiye romana meraklı bir okur olmaktan
öte uzmanlığım yok. Fakat bu işten çok iyi anlayan birinin, Erol
Üyepazarcı’nın "Korkmayınız Mr. Sherlock Holmes" adlı kitabını
okumuşluğum var.
Erol Üyepazarcı’nın "Türkiye’de Yayınlanmış Çeviri ve Telif
Romanlar Üzerine Bir İnceleme 1881-1928" adlı güzeller güzeli
deneme kitabında, Latin harflerinin kabulünden önce yayınlanmış
polisiye romanlardan, yazarlarından ve kahramanlarından
bahsedilir.
Rehberimiz bu kitap olsun, Cingöz Recai kimdir ona bakalım:
"Türk Edebiyatı’nın önemli isimlerinden Peyami Safa (1899-1961),
kendi ifadesi ile ’sanat endişeleri için değil de, geçimi için çok
çabuk yazdığı, bir edebi değer atfetmediği romanlarında’ Server
Bedi takma adını kullanırdı" diye yazan Erol Bey, daha sonra özetle
şu bilgileri veriyor:
İlk serisi 1924-1928 arasında yayınlanan Cingöz Recai’nin
Harikûlade Sergüzeştleri o kadar tutuyor ki; Peyami Safa birkaç kez
"Bu son" diyerek yeniden başlamak zorunda kalıyor.
Taklitleri çıkıyor. Bu arada 1954 yılında Metin Erksan "Cingöz
Recai" filmi yapıyor filan...
* * *
Peki nasıl bir tiptir Cingöz Recai?
Erol Üyepazarcı "toplumun büyük kesiminin hoşlanmadığı kişileri
soyan kibar bir hırsız" olarak tanımlıyor.
Kötülerden alıyor, fakirlere dağıtıyor.
En büyük düşmanı emniyet görevlisi Mehmet Rıza’dır. Onu gıcık etmek
için hırsızlık yaptığı bile olur. Ama düşmanını takdir eder, yeri
gelir onun canını kurtarır.
İyi eğitimli ve kibardır. İngilizce bilir...
Evlidir, karısı Mebruke’yi de çok sever fakat kadınlara fazlaca
düşkündür.
Öldürmeyi sevmez ama mecbur kalınca "hak etmiş katillere ateş
edebilir..."
* * *
"Cingöz’ün Akıbeti" adlı kitapta kahramanından kurtulmak isteyen
(sonra yeniden yazıyor) Peyami Safa, Cingöz’ü büyük düşmanı Mehmet
Rıza’ya yakalatır.
Mehmet Rıza sorar: "Yine kaçmağa muvaffak olacağını ümit ediyor
musun?"
Cingöz cevap verir: "Hayır. Bu defa niyetim yok. Muvaffak olacağımı
da zan etmiyorum. Hükümet bütün hilelerimi biliyor. Bu defa
mükemmel tertibat almış, kanadımı kıpırdatamadım. Zaten bu
meslekten bıktım. Hapishanede ’Hırsız ve Zabıta’ isimli büyük bir
ilmi eser yazmak istiyorum. Roman falan değil merak etme. Sana
rakip olmayacağım..."
Çok manidar, di mi?