Enflasyon yükselten 3 neden

Merkez Bankası'nın geçtiğimiz hafta yaptığı faiz indiriminin ardından düşük çıkması beklenen nisan ayı enflasyon oranları beklenenin üzerinde geldi. TÜFE'de % 1.34 olan aylık artış ÜFE için ise % 1.94'e çıktı.

Dün açıklanan Nisan ayı enflasyon oranları piyasalarda adeta şok etkisi yarattı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) açıklaması öncesi tahminler yüzde 0.4-0.6 aralığındayken Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1.34, Üretici Fiyatları Endeksi'nin (ÜFE) ise yüzde 1.94 yükseldiği belirtildi. Böylece Nisan itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 8.83, ÜFE'de yüzde 4.96'ya çıktı. Giyim fiyatları ve petrol ürünlerindeki fiyat artışları yüksek enflasyona neden olan faktörler arasında sayıldı

 Piyasa analistleri yorumlarında bu rakamların yüzde 5 olan yıllık enflasyon hedefinin sıkıntıya girdiği üzerinde durdu. Geçtiğimiz hafta Merkez Bankası faizleri çeyrek puan indirdiğinde piyasalarda enflasyon düşük çıkacak beklentisi oluşmuştu. Yılın 4 ayında fiyat artışları ise üreticide yüzde 2,60, tüketici fiyatlarında yüzde 4,46 olarak hesaplandı.

Nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 8,11, üretici fiyatlarında yüzde 4,09 oldu. TÜİK, özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi (TÜ- FE) göstergelerini de açıkladı. Buna göre, çekirdek enflasyon yerine açıklanan TÜ- FE göstergeleri, mevsimlik ürünler hariç Nisan ayında yüzde 0,82, enerji hariç yüzde 1,44, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 1,40 oranında arttı.

ENERJİ HARİÇ ARTIŞ 1.54
TÜİK'e göre, TÜFE işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1,52, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 1,54, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ile fiyatları yönetilen/ yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç yüzde 1,76 arttı. Enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen /yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ile işlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE'de ise yüzde 1,94 oranında artış görüldü.

 Geçen yılın Nisan ayında TÜFE'de aylık yüzde 0,71, yıllık yüzde 8,18 artış olmuştu. Bu arada bu yılın Nisan ayında endekste yer alan 442 maddeden, 79 maddenin ortalama fiyatı değişmezken, 222 maddenin fiyatlarında artış, 141 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE geçen yılın Nisan ayında fiyatlarda, aylık yüzde 1,21, yıllık yüzde 10,17 artış olmuştu. Öte yandan Nisan ayında endekste yer alan toplam 762 maddeden, 271 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 330 maddenin ortalama fiyatı arttı, 161 maddenin ortalama fiyatı ise düştü.

EN ÇOK SALATALIK UCUZLADI

Nisan ayında fiyatı düşen ürünler ise şöyle: "Salatalık yüzde 34,80, sivri biber yüzde 21,04, patlıcan yüzde 19,92, halı yüzde 4,68, LPG dolum ücreti yüzde 3,17, nevresim takımı yüzde 2,97, çocuk çorabı yüzde 1,85, fındık yüzde 1,72, tül yüzde 1,63, örgü yünü ve kumaşlar yüzde 1,26, toz şeker yüzde 1,17, yoğurt yüzde 1,16, bisküvi yüzde 0,86, salça yüzde 0,68, taze balıklar yüzde 0,12." Nisan ayının zam şampiyonu yüzde 24,62 artış ile domates oldu. Domatesi giyim eşyaları, gıda ve akaryakıt ürünleri takip etti.

Tekstilde KDV indirimi tüketiciye yansıtılmadı
Merkez Bankası Başkanı, KDV indiriminin tüketiciye yansımamasının nedenlerini değerlendireceklerini söyledi.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, tekstildeki KDV indiriminin tüketiciye yansımadığını söyledi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na, para politikası uygulamaları konusunda brifing veren Yılmaz, "Öyle görünüyorki tekstildeki KDV indirimi tüketici fiyatlarına yansıtılmamış. Bu durumu ayrıca değerlendireceğiz" dedi. Gıda ürünleri ve tekstil sektöründeki fiyat artışlarına dikkati değer bulan Yılmaz, Merkez Bankası'nın çeyrekler itibariyle değerlendirme yaptığını, gelecekteki enflasyona baktığını söylemeyi ihmal etmedi. Durmuş Yılmaz, milletvekillerinin enflasyonun seyrinin yanısıra büyüme, cari açık, işsizlik, YTL'den Y'nin atılması, IMF borçlarının ödenmesi, değerli YTL ve sıcak parayla ilgili sorularını yanıtladı.

* IMF BORÇLARI: CHP'li vekiller, "Başbakan IMF borçlarının ödenebileceğini söyledi. Size danıştı mı?" diye sorunca Yılmaz, "Bu soruyu yazılı yanıtlayayım" diyerek geçiştirdi.

* CARİ AÇIK: CHP'li milletvekilleri, "Cari açığın GSMH'ye oranı hangi düzeye gelince risk oluşturur?" sorusu üzerine Yılmaz, "Böyle bir hesabımız yok. Biz, cari açığın finansmanına ve sürdürülebilirliğine bakıyoruz. Şu anda risk görmüyoruz" diye konuştu.

* BÜYÜME VE İŞSİZLİK: Yılmaz, "Türkiye, 2001 yılından bu yana yüzde 35.1 oranında büyüdü. Büyümede önemli mesafe alındı. Ancak işsizlik yapısal bir sorun. Eğitimle yakından ilgili. Özellikle nitelikli işgücü çok önemli" dedi.

* YTL ve TL: CHP'li Kemal Sağ'ın, "YTL'den TL'ye dönüş 2009'da mı olacak?" sorusu karşısında, Başkan Yılmaz tarih vermedi.

* SICAK PARA: AKP'li Alaattin Büyükkaya, "TÜ- SİAD sıcak para miktarını 46 milyar dolar, siz 18.7 milyar dolar veriyorsunuz. Bu fark nereden kaynaklanıyor?" deyince Yılmaz, borsaya sermaye girişinin bu hesabın dışında olduğunu söyledi.

Artış tek sektörden değil, genele yaygın

TUİK Başkanı Demir.

TÜİK Başkanı Ömer Demir, "Enflasyon rakamları piyasa için biraz sürpriz ama bir sektörün yukarı çektiği bir rakam değil" dedi. Demir, enflasyonun beklentilerin üzerinde çıkmasının nedeninin 'bir sektöre'' yüklenmemesi gerektiğini, haberleşme hariç diğer tüm sektörlerde rakamların yüksek olduğunu bildirdi. Alt kalemlere bakıldığında zaten "özel bir açıklama yapacak durumun'' söz konusu olmadığının görüleceğini ifade eden Demir," Kararlılık sürüyor, hiç bir sektörde geriye doğru bir hareket yok. Turizmde canlanma, ev eşyasında, lokanta-otellerde ve
ulaştırmada artı var. Bir tek haberleşmede ekside... Giyim-ayakkabı grubu oldukça yüksek, dolayısıyla tek bir sektör değil enflasyonu yukarı çeken" diye konuştu.

Faiz indirimi artık zor

Analistler karamsar.

Enflasyon oranlarının açıklanmasından sonra Reuters'e yansıyan görüşlerde panik havası hakimdi. West LB'den Ekonomist Şevin Ekinci, "Sene sonu yüzde 5 hedefi artık kritik duruma geldi" derken Garanti Yatırım'dan Stratejist Serdar Pazı "Mayıs ayındaki Para Piyasası Kurulunda faiz indirimi beklentisi oldukça azalmış durumda" diye konuştu. Fortis Ekonomisti Erkin Işık ise artışı "Tekstildeki KDV indirimine rağmen giyim fiyatlarında gözlenen yüksek artış sebebiyle TÜFE beklentilerin üzerinde gerçekleşti" diye yorumladı. Tera Menkul Genel Müdür Yardımcısı
Ayşe Çolak, "Enflasyon çok kötü geldi" derken Raymond James Başekonomisti Özgür Altuğ "Bu rakamlar beklentilere göre çok kötü" dedi.

Sabah