Enflasyon neden yükseldi?

Nisanda tüketici fiyatları enflasyonunun (TÜFE) yüzde 1.34, üretici fiyatları enflasyonunun ise yüzde 1.94 çıkması, 2006 enflasyon hedefinin (yüzde 5) tutup tutmayacağı tartışmasını gündeme getirdi.
Hükümet kanadı, hedefle ilgili sorun olmadığına ilişkin açıklamalarla kaygıları yatıştırmaya çalıştı. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, enflasyonun gidişatında bir sapma olmadığını, yıl sonu enflasyonunun öngörülen bant içinde gerçekleşeceğini söyledi.

Merkez Bankası ilk kez, faiz kararlarının ertesinde açıklanan 'enflasyon raporu'nun özetini yayımlayarak, 'yanıldığı', faiz indirimi kararının (27 Nisan'da yüzde 13.50'den yüzde 13.25'e indirmişti.) yanlış olduğuna ilişkin görüşlere yanıt vermeye çalıştı.
Enflasyonun sorumlusu olan sektörlerden 'savunma' geldi. Tekstilciler, 'bu tarz açıklamaları' yanlış bulduklarını dile getirdi.
Nisanın 'zam şampiyonu' domates üreticileri de tepki gösterdi. Antalyalı üreticiler, "2-3 yıl önce de sivri biberi suçladılar. Şimdi sıra domateste. Bu haksızlık" diye savunma yaptı.

Revizyon gerekebilir
Analistler ise 'yıl sonu hedefinin sapma ihtimalinin arttığını, dolayısıyla bir revizyonun gündemde' olduğunu savundu. Bu yüksek rakamların, yeni faiz indirimi kararlarını engelleyeceği görüşünü dile getiren ekonomistler, yüksek petrol fiyatları yüzünden enflasyonda yüksek seyrin yılın geri kalanında da devam edebileceğini ifade ettiler.


Merkez, farklı özetledi
Merkez Bankası'nın açıkladığı 'özet rapor'da, 28 Nisan'da açıklanan rapora göre vurgu farkları gözlendi. İlk rapordaki, "Genel olarak, hizmet grubundaki fiyat artışının 2006 yılı enflasyonuna katkısının yaklaşık 2.5-3 puan arasında olacağı öngörülmektedir. Bu durumda 2006 yılı hedefinin aşılmaması için mal grubu enflasyonunun yüzde 3'ün altında gerçekleşmesi gerekmektedir; ancak son dönemde hammadde maliyetlerindeki ve gıda fiyatlarındaki yüksek artışlar göz önüne alındığında bu ihtimalin yüksek olmadığı düşünülmektedir" şeklindeki ifadeler, özette de tekrar edildikten sonra, izleyen cümle değiştirildi.
İlk rapordaki, "Bu noktada, söz konusu kalemlerdeki fiyat artışlarının büyük oranda geçici nitelik taşıdığı ve ikincil etkiler sınırlı kaldığı sürece para politikasının sert tepki vermeyeceği özenle vurgulanmalıdır" cümlesi gitti, yerine şöyle denildi:
"Bu değerlendirmeler ışığında 2006 yılı sonunda hedefin üzerinde kalma olasılığının altında kalma olasılığına kıyasla daha yüksek olduğu ifade edilebilir."
İlk raporun yorumlar bölümünde de şöyle denilmişti:
"Enflasyon ikinci çeyrekten itibaren tekrar aşağı yönlü bir hareket kazanacak; üçüncü çeyrekten itibaren ise bu eğilim daha da belirginleşerek yıl sonu hedefe (yüzde 5) yakın olarak gerçekleşecektir."


Tekstilci savunmada
BERRİN HABERVEREN
KDV indirimini rakamlara yansıtmayarak nisan enflasyonun yüksek çıkmasından sorumlu tutulan tekstilciler, bir aylık rakama bakarak değerlendirme yapmanın yanlışlığını savundu:
TGSD Başkanı Aynur Bektaş: Açıklamalar rahatsız edici. Yılın ilk dört ayını ele alırsanız fiyatlar yüzde 8.8 geriledi. Nisanda KDV'nin düşmesiyle bir canlılık oldu. Yükselme üretici psikolojisiyle olmuş olabilir. Ancak KDV indirimi fiyatlara yansıdı.
Damat Tween Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu: Değerlendirmede büyük hata yapıldı. Hazır giyim ve ayakkabı diğer sektörler gibi değil. Martta fiyatlar dip yaptı. Hesaplamada sektörlerin dönemsel özellikleri ele alınmalı. İndirimdeki eski sezon ürünleriyle yeni sezon ürünlerinin karşılaştırılması hatadır.
Hotiç Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Hotiç: KDV indirimini büyük firmalar yansıttı. Tekstil ve ayakkabı sektörüne yönelik bu tarz açıklamar yanlış. Yükselme ithal mallarda olabilir.
İnci Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Kızıltaş: KDV indirimi yansıtılmadı açıklamalarına katılmıyorum. Perakendeciler son dört dönemdir fiyat yükseltmeden satış yapıyor. Yeni sezon ürünlerinde bu nedenle fiyat artışı varmış gibi görünmesi normal. Duyarsız bir açıklama.
Roman Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Toplusoy: KDV indirimi piyasaya canlılık getirdi. Geçen yıl fiyatlar ne ise bu yıl da aynı. Martta sezon indirimiyle fiyatlar yerlerde sürünüyordu.
Derimod Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Zaim: KDV indirimini kuruşu kuruşuna yansıttık ve hiç yuvarlama yapmadık ki, tüketici bu indirimin farkına varsın. Sezon yaz fiyatlarımızda yeni KDV oranına göre hesaplandı.

Kaynak: www.milliyet.com.tr