Enflasyon Anadolu'ya yabancı değil

Muğla'nın Yatağan İlçesi'ndeki Stratonikeia kazı alanında, 1700 yıl önce meydana gelen depremlerin ardından oluşan fiyat artışlarına müdahale etmek amacıyla, Roma İmparatoru Diocletianus'un hazırlattığı fiyat tarifeleri, Anadolu'da binlerce yıl önce de enflasyon olduğuna tanıklık ediyor. Stratonikeia Kazı Heyeti Başkanı ve Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Yunan Dili Öğretim Üyesi, Arkeolog Prof. Dr. M. Çetin Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin, İ.Ö 3. Yüzyıl'da kurulduğunu bildirdi. Prof. Dr. Şahin, iki yıl önce kazı başkanlığını devraldığını, bu yıl ekibiyle Antik Kent Meclisi'nin toplandığı ''Bouleterion''un yan bölümlerinde ''sunak'' ve ''altar'' aradıklarını belirtti. Bouleterion'un kuzeye bakan dış duvarında, Roma İmparatoru Diocletianus'un fiyat artışlarına müdahale eden fiyat listesi ve bunun uygulanmasına ilişkin Latince yazılı kısmın yer aldığını bildiren Prof.Dr. Çetin, duvarın 20 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde olduğunu ifade etti. Prof. Dr. M. Çetin Şahin, M.S. 3 ve 4. Yüzyıl'da Anadolu'daki Roma kentlerinde yüksek enflasyon yaşandığını, 305 yılında İmparator Diocletianus'un, kent meclis binasına kazınan tarifeyle fiyat artışlarının önüne geçmeye çalıştığına dikkati çekti. Tarifelerde etten bala, zeytinyağından hamam ücretine kadar tüm fiyatların tek tek belirtildiğini kaydeden Prof. Dr. Şahin, ''Bu uygulamalarla fiyatların dondurulması, sabitlenmesi hedeflenmiş. Ancak sonuçları hakkında kesin bir veri, kanıt yok'' diye konuştu. Şahin, Stratonikeia'da antik çağlarda gençlerin düşünsel ve bedensel yönden eğitildikleri, spor etkinliklerinde bulundukları iki adet ''Gymnasium'' denilen çok önemli yapı bulunduğuna da işaret etti. BODRUM MÜZESİ'NDE ENFLASYON SİKKELERİ Bodrum Sualtı Arkeolojisi Müzesi Müdürü T. Oğuz Alpözen de, M.S 240-300 yılları arasında Anadolu topraklarında büyük depremlerin olduğunu, şehirlerin battığını, ekonomilerinin bozulduğunu anlattı. Bunun üzerine Anadolu'daki antik kentlerin tamamında para basılmasına izin verildiğini bildiren Alpözen, ''Herkes para basınca alım gücü düştü. Ekonomiyi geliştirmek, enflasyonu düşürmek isteyen imparator yüksek fiyatları önlemek için narh çıkardı. Bunun da en güzel örneğine Stratonikeia Kent Meclisi dış duvarlarında rastlıyoruz'' dedi. Alpözen, Roma döneminde Anadolu'da yaşanan enflasyonu, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde sikkelerin olduğu bölümde de sergilediklerini söyledi. ÜVEY ANNE AŞKI Antik kaynaklarda, Stratonikeia Antik Kenti'nin öyküsü şu şekilde anlatılıyor: ''M.Ö. 270 yıllarında 60 yaşındaki Kral Seleukos, ülkeyi ilk eşinden olan oğlu Antiochos ile yönetmektedir. Bir süre sonra Kral Seleukos, dünyalar güzeli Stratonikeia ile evlenir. Ancak oğul Antiochos, bu evlilikten bir süre sonra rahatsızlanır ve günden güne sararıp solmaya başlar. Oğlunun derdine derman arayan kral, tüm hekimlerden yardım ister. Ancak hiçbir çaba, genç adamın derdine derman olmaz. Hekimlerden biri, Antiochos'un tutkulu aşktan başka bir şeyi olmadığının farkına vararak, durumu krala şöyle anlatır: 'Sizin oğlunuz, genç eşinize, yani üvey annesi Stratonikeia'ya aşık. Onu hayata döndürecek tek ilaç, genç eşiniz' der. Canından çok sevdiği oğlunun hayatta kalması için her şeyi yapmaya hazır olan baba, genç eşini ve oğlunu huzuruna çağırarak, onların mutluluğu için kenti terk etme kararını bildirir. Bu kararla çok mutlu olan oğul, büyük aşkı Stratonikeia adına bu kenti yaptırır.''