Emlak piyasası durgun mu değil mi

Uzun süredir canlılığını sürdüren emlak piyasası, durgunluk tartışmasıyla yeniden gündeme geldi. Güney Anadolu Emlak Müşavirleri Odası ve Adana Tüm Emlakçılar Esnaf Odası Başkanı Aziz Tıraş, dövizdeki hareketlenme ve konut kredi faizlerindeki artışın emlak sektörünü 'olumsuz etkilemeye' başladığını savunurken, Ulusal Emlak Hizmetleri ve Danışmanları Derneği Başkanı Reha Medin sektörde şu an herhangi bir durgunluğun söz konusu olmadığını söyledi. Daha önce 1.04 olan konut kredisi faizlerinin 2.90'a kadar çıktığını, dolardaki hareketlenmenin ise parasını dövize yatıranların kafasını karıştığını belirten Tıraş, ''ekonomideki iyiye gidişin sürekli olması için, banka faizleri ve dolar kontrol altında tutulmalı. Aksi takdirde eskiden olduğu gibi paradan para kazanma dönemi başlar'' dedi. Yatırımcının gayrimenkule dönüşünün uzun süreli olmadığından yakınan Tıraş, konut kredisi faizleri ve dövizdeki düşüşün yanında, bankaların mevduata uyguladıkları faizdeki gerileme sayesinde, geçen aylarda tarihinin en hareketli dönemini yaşayan emlak piyasasının durgunlaştığını, gayrimenkul satmak ya da almak isteyenlerin bu düşüncelerini ertelediklerini anlattı. TAPU BİLGİLERİ Türkiye genelindeki tüm tapu müdürlüklerinden elde edilen bilgilerin 2004 yılının ilk 3 ayında emlak sektörünün altın dönemini yaşadığını gösterdiğini belirten Tıraş, şöyle devam etti: ''Geçen yılın 3 ayında yapılan 72 bin 645 adet tapu işlemi, bu yılın aynı döneminde yüzde 48 artış göstererek, 107 bin 289'a yükseldi. Bu işlemlerin 29 bin 688 adedi de banka kredisiyle ipotekli olarak gerçekleşti. Bu yılın 3 ayında ise 107 binden fazla tapu devir işlemi gerçekleşti. Böylece, geçen yıl 1 katrilyon 448 milyar lira olan gayrimenkul işleminin parasal değeri, bu yıl 2 katrilyon 551 milyar liraya ulaştı.'' ADANA'DAKİ DURUM Tıraş, Adana'nın, Diyarbakır, Ankara ve İzmir'den sonra en fazla tapu işlemi yapılan iller arasında ilk sıralarda yer aldığını belirtirken, konuşmasını şöyle sürdürdü: ''Adana'da, bu yılın ilk 3 ayında tapu işlemi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 78 arttı. 2003 yılında 4 bin 500 olan tapu işlemi adedi bu yıl 6 bin 697'ye yükseldi. Bu alım satımlar karşılığında 175 trilyon liralık işlem yapıldı.'' Tıraş, son günlerdeki durgunluğa rağmen gayrimenkulun yine halkın en gözde yatırım aracı olacağına inandığını, durgunluğun geçici olmasını ümit ettiklerini sözlerine ekledi. MEDİN NE DİYOR? Ulusal Emlak Hizmetleri ve Danışmanları Derneği Başkanı Reha Medin ise emlak piyasasında şu anda durgunluk değil, hareketliliğin söz konusu olduğunu söyledi. Medin, ''TOKİ'nin satışları peynir ekmek gibi gidiyor, bazıları kazmayı vurmadan satıyor. Durum böyle iken durgun demek olmaz'' dedi. Yurtdışındaki yaşayan gurbetçilerin şu anda Türkiye'ye gelmelerinin tetikleyici bir faktör olarak emlak satışlarını artırdığına dikkati çeken Medin, ayrıca Türkiye'ye bakış açısı değişmeye başlayan yabancıların da, özellikle güney sahillerinde gayrimenkul aldıklarını söyledi. DURGUNLUK SÖYLEMİNE YOL AÇAN FAKTÖRLER Medin bu arada, geçtiğimiz günlerde dövizdeki kısa süreli artışın konut kredi faizlerine küçük oranda yansımasının, yatırımcıyı bir an düşündürdüğünü, ancak döviz fiyatlarının belli bir çizgiye oturmasıyla talebin yeniden arttığını ve emlak piyasasındaki canlılığın sürdüğünü söyledi. Medin, bazı bankalarda konut kredilerinde vadenin 15 yıla kadar çıkması ve ''mortgage (ipotek bankacılığı)'' sistemine dönük hazırlıkların da, bu canlılığın devam etmesini sağlayacağını vurgularken, şunları kaydetti: ''Ancak bu bahar havasının etkisine girilip emlak fiyatlarına aşırı zam yapılırsa, ekonomiye ve hedeflenen enflasyona zararı olacak. Satıcıya, yapacağı aşırı zam belki kısa vadede hoş görünecektir. Ancak bu aşırı zam, uzun vadede yine talebin azalmasına ve enflasyonun yükselmesine neden olacağından, gayrimenkulde doğan olumlu havayı bozabilir.''