Elon Musk İstanbul'un fethiyle ilgili tweeti olay oldu tarihçi İlber Ortaylı ne dedi?

Türkiye-Yunanistan gerilimi devam ederken ABD’li milyarder işinsanı Elon Musk’ın önceki gün attığı bir tweet çok konuşuldu. Tweet’te gece yarısı endişeyle uyanan Bizans Kralı “Acaba kapıyı kilitledim mi?” diye kendine soruyor.

Yer ‘Constantinople’, tarih ise 1453. Dolayısıyla Musk’ın Yunanistan’a İstanbul’un fethine dair tarihi bir gönderme yaptığı yorumları yapıldı. Peki bu tarihi gönderme ne? Musk, bu tweet’iyle neyi ima etti? Hürriyet gazetesinden Musa Kesler tarihçilere sordu. İşte Musk'ın tweetiyle ilgili görüşler:

Fetih öyle kolay olmadı
Prof. Dr. İlber Ortaylı: “O ‘açık unutulan kapı’ hikâyesini en son Stefan Zweig yazmıştı. Zweig, Avrupa tarihini bilir ama Türk tarihini pek bilmez. İstanbul, müthiş bir askeri hazırlık sürecinin ardından fethedildi. Öyle kolay olmadı. Musk o iddia üzerinden gönderme yapıyor ama bu detayları bilmeyebilir tabii.”

Gerçekle alakası yok
Prof. Dr. Erhan Afyoncu (Osmanlı tarihçisi): “Elon Musk tweet’inde ‘açık unutulan kapı’ efsanesine atıf yapıyor. ‘Açık kapı’ söylentilerinin gerçekle alakası yoktur. Fethin şokunu atlatmak ve şehrin Türklerin eline geçmesini küçümsemek için çıkarılmıştır.”

Fatih surları yerle bir edip girdi
Prof. Dr. Necmettin Alkan (Osmanlı tarihçisi): “Elon Musk, İstanbul’un fethine dair o meşhur iddiayı hatırlatıyor. Yunanlara ‘dikkat edin, yine gelebilirler’ gibi bir imada bulunuyor. Tabii Türk tarihçileri bu iddiayı pek ciddiye almaz. Çünkü Fatih o ünlü toplarıyla surları yerle bir edip şehre girmiştir. İstanbul’un fethi öyle 50 tane yeniçerinin bir kapıdan sızmasıyla gerçekleştirilebilecek bir şey değil. Arkasında çok derin ve güçlü bir askeri stratejik hazırlık var. Musk, ‘Kapınızı sıkı tutun, sonra mazeret uydurmayın’ da demek istemiş olabilir.”

Yunanlılarla dalga geçiyor
Prof. Dr. Ebru Altan (Bizans tarihçisi): “Bu efsaneyi bir tek Dukas yazmış ama o da Fetih sırasında şehirde değil. O ‘Kerkoporta’ denilen kapı bugünkü Eğrikapı ile Edirnekapı arasında. Fethin başarısını küçümsemek için sürekli canlı tutuluyor bu efsane. Ama Elon Musk’ın maksadı bu değil tabii. Güncel siyasete atıf yapıyor, Yunanlarla dalga geçiyor. Ayrıca Bizanslılar ile bugünkü Yunanlar aynı millet değil. O da ayrı bir konu tabii...”

1453 Yunan için bir travmadır
Tahsin Burcuoğlu (Emekli büyükelçi): “İstanbul’un fethi Yunan için büyük bir travma. Her 29 Mayıs’ta kiliselerde matem çanı çalarlar. ‘1453’ deyince onlara küfür etmiş gibi olursunuz. Musk bu kadarını biliyor mu bilmiyorum ama çok ağır bir gönderme yapmış. Sırf mizah olsun diye de yapmış olabilir. Ama taş yerini bulmuş. Yunanlar sinir krizine girmiş olabilirler.”

Zweig’dan okumuştur
Prof. Dr. Feridun Emecen (Osmanlı tarihçisi): “Meşhur bir ‘açık unutulan kapı’ hikâyesi var. Güya Bizans askerlerinin surlarda açık unuttuğu bir kapıdan şehre girip öyle fethetmişler. Eğer bu kapı açık unutulmasa sanki İstanbul fethedilemeyecekmiş gibi bir algı oluşmuş. Bunu fetihten hemen sonra ilk olarak tarihçi Dukas yazmış. Sonra Babinder de Hammer de onu tekrarlamış. Ama bu iddiayı asıl meşhur eden Stefan Zweig. ‘Yıldızın Parladığı Anlar’ adlı çok meşhur bir kitabı var. Musk da muhtemelen Zweig’dan okumuştur...”