Ekonomist'ten devalüasyon iddiası

Ünlü ekonomi dergisi The Economist'in grubuna ait Economist İntelligence Unit, Türk lirasının önümüzdeki 16-18 ayda önemli oranda değer kaybedeceği tahmininde bulunarak, Türk lirasının önümüzdeki dönemde hızlı bir devalüasyona uğrayacağını öne sürdü. Aynı grubun önceki yıllarda Türkiye ekonomisi için çizdiği karamsar tablo gerçekleşmemişti. EİU tarafından yayınlanan "Türkiye: Ülke Görünümü" değerlendirmesinde göre Türk lirasının değer kaybedeceği ve genişleyen cari açığın ekonomiyi kırılgan hale getirdiği belirtildi. İÇ POLİTİKA EİU, Türkiye’deki iç politika cephesinde beklenen gelişmeleri değerlendirirken AKP’nin seçim sonrası da iktidarda kalacağı tahmininde bulundu. EİU şu değerlendirme yaptı: "Sayın Erdoğan’ın liderliğindeki AKP hükümetinin Kasım 2007’de yapılması gereken genel seçime kadar ve seçimden sonra iktidarda kalmasını bekliyoruz. Daha çok 2005 yılının ilk yarısında meydana gelen bazı istifalara karşın AKP’nin hala parlamentodaki 550 sandalyeden yaklaşık üçte ikisini oluşturan geniş bir çoğunluğu bulunuyor ve Sayın Erdoğan kayda değer bir kamuoyu desteğine sahip olmayı sürdürüyor." EKONOMİK POLİTİKALAR Türk ekonomisinin IMF destekli reformlar sonucunda şoklara daha dayanıklı hale geldiğini belirten EİU, "Ancak yapılacak daha çok iş var ve uluslararası likidite daraltılırsa 2006-2007 dönemindeki dış koşullar, son iki yıl kadar elverişli olmayabilir" yorumunu yaptı. Zaman zaman reformların uygulanmasında geçikmelerin olduğunu, ancak güçlü mali performans sürdükçe bu geçikmelerin finansal piyasaları kaygılandırmasını beklemediklerini kaydeden EİU, özelleştirmenin 2006-2007 yıllarında da devam edeceği beklentisini ifade ettikten sonra şu görüşü dile getirdi: "Ancak Türkiye’nin büyük kamu borcu ile son üç yıldaki liranın reel değerlenmesi, iç talepteki güçlü artış ve uluslararası petrol fiyatları sonucunda genişleyen cari açık, ekonomiyi yatırımcıların tutumlarındaki ani değişikliklere kırılgan hale getiriyor." EİÜ, uluslararası alanda Türkiye için sorun yaratabilecek riskler incelerken de AB’deki talebin önemli ölçüde daralması, doların euroya karşı zayıflaması ve petrol fiyatlarında tahminleri aşan bir artış olasılığına dikkat çekti. LİRA’NIN DEĞERİ Türk lirasının dolar ve euroya karşı 2006’nın ilk yarısında önemli bir düşüş göstereceği tahmininde bulunan EİU, "Daha zayıf bir liranın, enflasyon ve faiz oranlarında, iç talebindeki büyümeyi azaltacak ılımlı bir artışa yol açması bekleniyor. Bu, büyümeye 2-2.5 puan katkıda bulunacak, ihtalattaki hızlı yavaşlama ve ihracattaki büyüme artışı ile kısmen telafi edilecek" dedi. Buna karşın liranın değerindeki ayarlamanın tam ne zaman olacağını tahmin etmenin zor olduğunu kaydeden İEU, şöyle devam etti: "Eğer ayarlama geçikir veya aşamalı olursa, 2006 yılındaki ekonomik büyüme mevcut beklentilerimizden yüksek olabilir. Daha belirgin ve derin devalüasyon ise, çok daha zayıf bir büyüme ile sonuçlanır. 2007 yılında ise büyüme temposunun, daha çok yatırım, daha çok istikrarlı döviz kur şartları ve Avrupa ekonomilerindeki iyileşmeye bağlı olarak iyileşmesini bekliyoruz." ENFLASYON Türkiye’deki enflasyonla mücadele sürecinin etkileyeci olduğunu belirten EİU, 2006’da enflasyonun "daha zayıf lira, yüksek petrol fiyatlarının ikinci aşamadaki etkileri" gibi faktörler nedeniyle artış göstererek yıllık yüzde 10 oranına çıkacağını tahmin etti. EİU, lira ve mal fiyatlarının istikrara kavuşacağı ve seÇim öncesi dönemde mali politikaların fazla gevşemeyeceği varsayımından hareket ederek enflasyonun 2007 yılında yeniden yüzde 8’e gerilemesi beklentisini dile getirdi. DÖVİZ KURLARI Liranin değerinde 12-18 ay içerisinde "belirgin bir düşüş" olacağı görüşünü öne süren EİU, şu değerlendirmeyi yaptı: "2006 yılının başlarında cari açığa ilişkin kaygıların, büyük dış borç ödemelerinin ve daha sıkı uluslararası likidite koşularının, reel olarak hem dolara, hem de euroya karşı değer kaybedeceği tahmin edilen lira üzerinde aşağıya doğru baskı yapmasını bekliyoruz. Bu ayarlamanın ardından nominal kurlar dolar ve euroya karşı düşmeyi sürdürecek ancak kurun 2007’de reel olarak istikrar kazanmasını bekliyoruz." DIŞ DENGE Cari açığının 2006 yılında GSYİH’nın oranı olarak yüzde 3-3.5’e gerileyeceği tahmininde bulunan EİU, 2007 yılı için benzer bir açık olacağını belirtti. EİU, IMF’nin desteği sürmekle birlikte Türkiye’nin kısa vadeli sermaye girişlerine de dayanmak zorunda kalacağının, bunun da Türk ekonomisini yatırımcıların yaklaşımlarındaki değişikliklere kırılgan hale getireceği uyarısında bulundu.