Eğitimde trilyonlar boşa gidiyor

1992 yılından bu yana Türki Cumhuriyetlerinden öğrenim görmek için Türkiye'ye gelen 24 bin 109 öğrenciden 11 bin 970'inin öğrenimlerini tamamlayamadan ülkelerine geri dönmek zorunda kaldığı ortaya çıktı. Barınmadan tedaviye kadar tüm ihtiyaçları Türkiye tarafından karşılanan bu öğrencilerden sadece 6 bin 129'u mezun olabildi. Edinilen bilgilere göre, devletin ikili anlaşmalar sonucu öğrenim görmeleri için, tüm giderlerini karşılayarak ülkemize gelmelerini sağladığı Türki Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilerinin önemli bir bölümünün mezun olamadan ülkelerine geri döndüğü ortaya çıktı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın "Türkiye dostu, genç bir nesil yetiştirmek ve Türk dünyası ile kalıcı kardeşlik ve dostluk köprüsü kurmak" amacıyla 1992-1993 öğretim yılında başlattığı "Büyük Öğrenci Projesi", üniversitelerin 'baskıcı ve yasakçı tutumu' sonucu başarısızlıkla sonuçlandı. Türki Cumhuriyetlerinden Türkiye'ye getirilen burslu öğrencilerin önemli bir bölümü öğrenimlerini tamamlayamadan ülkelerine geri döndü. Milli Eğitim Bakanlığı Yurt Dışı Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü verilerine göre, bu proje kapsamında söz konusu ülkelerden 1992 yılında 7 bini yüksek öğrenim, 3 bini de orta öğretim olmak üzere toplam 10 bin öğrenci geldi. Sonraki yıllarda bu sayı giderek arttı. 1992 yılından bu yana Türki Cumhuriyetlerine ayrılan devlet bursu kontenjan sayısı 40 bin 145 olarak gerçekleşti. Bu kontenjan çerçevesinde bu güne kadar Türki Cumhuriyetlerinden 24 bin 109 öğrenci öğrenim görmek üzere Türkiye'ye geldi. Bu öğrencilerden 6 bin 129'u mezun olarak, 11 bin 970'i ise 'çeşitli sebeplerle' ülkelerine geri döndü. Türkiye'de 6 bin 10 öğrenci yüksek öğrenim görmeye devam ediyor. PANELLERE KATILIMIN DA GİDEREK DÜŞÜYOR Bu arada eğitim uzmanları, Türkiye Türkçesini öğretmek, eğitim öğretim, ortak örf, adet, gelenek ve manevi bağların kuvvetlendirilmesi amaçlanan proje kapsamındaki faaliyetlerin hedefini bulamadığı belirtiyorlar. Her yıl düzenli ve geleneksel olarak bu yönde yapılan panellere Türki Cumhuriyetlerinden katılımın da giderek düştüğüne işaret ediyorlar. 1992-2003 yılları arasında yapılan Türk kültürünü ve milli eğitimi sistemini tanıtma seminerine katılımın 2002 yılına kadar artış gösterdiği gözlenirken, 2003 yılında düşüşe geçmesi dikkat çekiyor. 2000 yılında 71, 2001 yılında 81 ve 2002 yılında 89 olan katılımcı sayısı 2003 yılında 58 olarak gerçekleşti. Türkiye, projeye ilişkin 1992 yılından 2002 yılına kadar artırarak trilyonlarca liralık bütçe oluşturdu. Milli Eğitim Bakanlığı en son 2003 yılı verilerine göre, toplam 17 trilyon 734 milyar 500 milyon lira ödenek ayırdı. Ödenek içerisinde öğrencilerin burs, barınma, kitap kırtasiye, giyim, üniversite katkı payı ve ikamet teskeresi bedeli ile öğrencilerin tedavi gideri gibi ihtiyaçları karşılanıyor. Ayrıca bu öğrencilere Başbakanlık, İl Sosyal Dayanışma Vakıfları ve diğer kurumlar tarafından ek yardımlar yapılıyor. İŞTE BÜTÇEDEN KARŞILANAN İHTİYAÇLAR 2004 mali yılında yapılan ödemeler şu kalemler altında gerçekleşiyor: - Türkçe lisans eğitimi ve yüksek öğrenimde okuyan öğrencilere aylık 130 milyon TL burs, - Lisans üstü doktora öğrencilerine aylık 150 milyon TL, - Türkçe lisans eğitimi yüksek öğrenim ve lisans üstü öğrencilerine nakden ve yılda bir defa kitap kırtasiye bedeli adı altında 85 milyon TL, - Yıllık olarak bu öğrencilere ayrıca ikamet teskeresi bedeli olarak 60 milyon TL, - Milli Eğitim Bakanlığı tarafından üniversitelere yıllık olarak ve yılda bir kez ödenmek şartıyla 'Yüksek öğrenim öğrenci katkısı' olarak da 55 milyon TL, -Türkçe lisan eğitimi gören öğrencilerin tedavi giderleri Bakanlık tarafından, üniversitelere kayıtlı öğrencilerin tedavi giderleri ise üniversitelerin sosyal hizmetler birimi bütçelerinden 'tedavi yardımı' karşılanıyor.