Eğitim zili değil dert zili başlıyor

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) hazırladığı "Dert Zili Çalıyor Raporu"na göre, bir ailenin ilköğretimde okula başlayacak çocuğu için en az 350 milyon liralık bir harcama yapması gerekiyor. Liseler için bu rakam en az 520 milyon lirayı buluyor. Devlet üniversitesinde okuyan, devlet yurdunda kalan bir öğrencinin barınma, harç, kitap, yemek, yol ve giyim giderlerinden oluşan masraflarının aile bütçesi üzerindeki yükü yıllık 6.5-7 milyar lirayı buluyor. Bu rakam özel üniversitelerde ise 20 milyar liranın altına inmiyor. Rapora göre, halen ilköğretimde yaklaşık 11 milyon, orta öğretimde (liseler) ise 4 milyon 600 bin öğrenci eğitim-öğretim görüyor. Bu yıl ilk kez okula başlayacak 1 milyon 50 bin yeni öğrenci ile birlikte, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında, ilk ve orta öğretimde 16 milyon 650 bin, üniversitede 2 milyonu olmak üzere toplam 18 milyon 650 bin öğrenci okula gidecek. Bu yıl ilk kez okula gidecek 1 milyon 50 bin öğrenci için ailelerin cebinden çıkacak para 367 trilyon lirayı bulacak. İlköğretimde eğitim görecek toplam 12 milyon 50 bin öğrencinin ailelere toplam yükü ise 4.4 katrilyon liraya yaklaşacak. Bu yıl liselerde okuyacak 4 milyon 600 bin öğrencinin yaratacağı pazar da bu hesaba göre 2.4 katrilyon lirayı bulacak. Sadece ilköğretim ve liselerde ortaya çıkan pazar 6.8 katrilyon lira olurken, buna servis, yemek, sosyal aktivite, özel okul, özel ders ve dersane, kayıt ücretleri, karne, gezi, bağışlar de dahil değil. Servis ücretleri de kilometreye göre değişiyor. Ailelerin karşısına 0-5 km için Ankara'da 58 milyon, İstanbul'da 88 milyon 320 bin lira bütçe çıkacak. Raporda bu yıl Özel okul ücretlerine yüzde 15-20 arası zam geldiği belirtiliyor. Ankara'da anasınıfı ücretleri yaklaşık 3-7.5 milyar lira, ilköğretim 4.5-8 milyar lira, özel liselerin fiyatları 5.5-8.5 milyar lira arasında değişiyor. Özel okulların veliye getirdiği yük bununla da bitmiyor. Ortaya bir de yemek faturası çıkıyor. Ankara'da anaokulu (kahvaltı ve ikindi beslenmesi) yemek faturası aylık 135 milyon lira tutarken, ilköğretim okulu 1. kademe yıllık 940 milyon lira, ilköğretim okulu 2. kademe yıllık 870 milyon lira, lise yıllık 870 milyon lira olarak gerçekleşiyor. Özel üniversitelerde yurt ücretleri otel fiyatlarını aratmıyor. Dört kişilik odaların yıllık ücreti 700 dolardan başlarken, tek kişilik banyolu, mutfaklı odaların fiyatı 4850 dolara kadar çıkıyor. Özel üniversitelerde okuyacak öğrencileri aylık ortalama 75, yıllık 750 dolar yemek bedeli, yıllık ortalama 350 dolar da kitap bedeli bekliyor. Toplandığında özel üniversitede okuyan bir öğrencinin yıllık maliyeti en az 20 milyar lirayı buluyor. Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Aygün, bütçeden eğitime ayrılan payın İsviçre'de yüzde 14.3, Danimarka'da 13.1, ABD'de 14.1, İsveç'te 11.6, Finlandiya'da 12.2, İspanya'da yüzde 12.8 olmasına karşılık, Türkiye'de bu oranın yüzde 8.2 olduğuna dikkat çekerek, "Bu tablo eğitimde sınıfta kaldığımızın resmidir" değerlendirmesinde bulundu.