Ege sanayicisi yasta
Abone olGeçtiğimiz yıl 80 firmanın faaliyet göstermek için müracaat ettiği bölgede bu yıl istekte bulunan firma sayısı 2.
Bu kararlardan vazgeçilmezse Ege'nin gelir kaybı 1.1 milyar
dolar, istihdam kaybı ise 20 bin kişi olacak Hükümetin bu yılın 6
Şubat'ında aldığı kararla serbest bölgelerdeki bazı vergi
avantajlarını kaldırması, Ege Serbest Bölgesi'ni vurdu. Geçen yıl
80 yeni firmanın faaliyet göstermek için başvurduğu Ege Serbest
Bölgesi'nde bu yıl bugüne kadar başvuran firma sayısı sadece 2'de
kaldı. Avantajlar kalktı Daha önce yatırım yapmak isteyen Alman
otomobil yıkama makineleri üreticisi Dematec, vergi avantajlarının
kaldırılmasının ardından yatırımdan vazgeçtiğini açıkladı. Seramik
ticareti yapan ABD'li Gothicstone ile İspanyol Oriental firmaları
da Ege Serbest Bölgesi'ne gelmekten vazgeçerken, Organik Holding de
yatırım için Hollanda'yı tercih etti. Yine otomotiv sektöründe
faaliyet gösteren İtalyan ortaklı Master, Makine parçaları üretimi
yapan Totomak ve Hint ortaklı Nesan firması ise Ege Serbest
Bölgesi'ne yatırım kararını geri aldı. Geçen yıl Ege Serbest
Bölgesi'ne 80 yeni firmanın geldiğini ifade eden Ege Serbest Bölge
Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (ESBAŞ) Koordinatörü Fahri Gökyayla,
Hükümetin bazı vergi avantajlarını kaldırdığı 6 Şubat tarihinden
sonra sadece 2 firmanın bölgeye geldiğini söyledi. 2003'ü arar
olduk Geçen yılın ilk 3 ayında bölgenin çok hareketli olduğunu
vurgulayan Gökyayla, "2003 yılını arar olduk. Bölgedeki mevcut
firmalar üretim ve ticaretini sürdürüyor ama bölgeye başvuran firma
sayısı bıçak gibi kesildi. 6 Şubat kararları bizim için dönüm
noktası oldu. Yılbaşından, kararın çıktığı güne kadar (6 Şubat) 14
firma bölgeye müraacat ederken, o tarihten bugüne kadar geçen 2.5
ayda ise sadece 2 firma başvurdu. Türkiye'nin yeni yatırımlara
ihtiyacı olduğu bir dönemde bu kararlar gözden geçirilmeli" dedi.
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın İzmir'de kendilerine destek sözü
verdiğine işaret eden Gökyayla, bakanın, 6 Şubat'ta alınan
kararları telafi edeceğini açıkladığını kaydetti. Unakıtan'a
güveniyoruz Unakıtan'ın bu konudaki yaklaşımını çok beğendiklerini
ve kendisine çok güvendiklerini anlatan Gökyayla, Ankara'da bu
konuyu bizzat takip edeceklerini vurguladı. Türkiye'nin yabancı
sermaye ve yeni yatırımlara ihtiyacı olduğunu diğer serbest
bölgelerde yaşanan çarpıklıklar yüzünden sermaye çeken, istihdam
sağlayan serbest bölgelerin cezalandırıldığını anımsatan Gökyayla,
bu yanlıştan dönülmesini istediklerini kaydetti. Ege Serbest
Bölgesi'nde 100'ü yabancı olmak üzere halen 400 firmanın faaliyet
gösterdiğine dikkat çeken Gökyayla, telafi edici uygulamalar
olmadığı takdirde, mevcut firmaların da bölgeden gidebileceğini
açıkladı. İstanbul'u solladık Türkiye'de 21 serbest bölge olduğunu,
sadece 5 tanesinin tam olarak işlevini yerine getirdiğini dile
getiren Gökyayla, 10 yılda Türkiye'ye gelen yabancı sermayenin
yüzde 10'unu Ege Serbest Bölgesi'nin çektiğini söyledi. İstanbul'da
yer alan 4 serbest bölgenin yarattığı katma değerin Ege Serbest
Bölgesi'nin yarattığı katma değere ulaşamadığını anlatan Gökyayla,
"İstanbul'da Atatürk Hava Limanı, Tuzla, Çatalca ve Çorlu'da
serbest bölgeler faaliyet gösteriyor. Ancak 4 serbest bölge
İzmir'deki serbest bölgenin istihdamını ve katmadeğerini
yakalayamadı. Onlar da zaten bizi bu konuda tebrik ediyorlar. Bu
Ege Serbest Bölgesi'nin diğer serbest bölgeler içindeki değerini de
ortaya çıkarıyor" dedi. ALINAN KARARLAR * Ticaret yapacak yeni
firmalar için kurumlar vergisi muafiyeti kaldırıldı * Üretim
yapacak yeni firmalarda da AB'ye tam üyelikle birlikte kurumlar
vergisi muafiyeti kaldırılacak * Çalışanların gelir vergisi
muafiyeti bölgeye yeni gelecek ticaret ve üretim yapacak firmalarda
kaldırıldı * Bölgede faaliyet gösteren firmalardan da gelir vergisi
muafiyeti 2008 sonunda kaldırılacak * Gümrük Vergisi istisnası
devam edecek * Bölgeye yeni girecek üretim ve ticaret yapacak
firmalarda damga vergisi, resim harç istisnası kaldırıldı * Mevcut
firmalarda ise 2008 yılı sonunda kaldırılacak * Maliye Bakanlığı
kontrolü getirildi * Vergi beyannamesi zorunluluğu getirildi ESBAŞ
NE İSTİYOR? * Serbest Bölgelerde 2008 sonunda kaldırılacak olan
gelir vergisi muafiyeti Türkiye AB'ye tam üye oluncaya kadar
uzatılmalı * 36 ilde uygulanan teşvik yasasında yer alan SSK'daki
işveren payı ve enerjinin Hazine tarafından ödenmesi hükümleri
serbest bölgeler için de geçerli olmalı IMF DE KARŞI DEĞİL "Vergi
istemedi" IMF'nin hükümetten Türkiye'deki vergi açığının
kapatılmasını istediğini dile getiren Fahri Gökyayla, Hükümetin ise
serbest bölgelerdeki vergi muafiyetlerini kaldırarak vergi açığını
kapatma yolunu tercih ettiğini kaydetti. ABD'de IMF yetkilileri ile
görüşen Kaya Tuncer'e "Biz serbest bölgelere vergi getirin demedik.
Vergi açığınızı kapatmak için düzenleme yapılmasını istedik"
şeklinde konuştuklarını açıklayan Gökyayla, şunları söyledi: "Bütün
bunlara rağmen Hükümet 'IMF istediği için serbest bölgedeki
muafiyetleri kaldırdık' diyor. IMF sadece Türkiye'nin bütününde
vergi düzenlemesi yapılmasını istiyor. Hükümet ise sadece serbest
bölgelerin muafiyetini kaldırıyor. Bunun sonucunda da ülkeye
yabancı sermaye getiren ve istihdam yaratan serbest bölgelere yeni
yatırımcı gelmesini engelliyorlar." Uygun kullanılmalı Serbest
Bölgelere getirilen yeni düzenlemeleri değerlendiren maliye
uzmanları şu görüşleri dile getiriyor: "Maalesef Türkiye'de serbest
bölge sistemi sulandırılmış durumda. Buralar ihracattan çok iç
piyasaya vergi avantajları sağlayıp mal satmak için kullanılır hale
gelmiş. İstatistiklere göre serbest bölgeden yapılan satışların
yüzde 70'e yakını iç piyasaya olmuş. Oysa serbest bölgelerin
kuruluş amacı, bu bölgelerde gerek iç piyasadan gerekse dış
piyasadan gelecek ara mamül veya hammaddenin işlenip ihraç
edilmesi. Bu Uzakdoğu'da böyle yapılıyor. 11 bin kişiye istihdam
sağlıyor Ege Serbest Bölgesi'nde 400 firma faaliyet gösteriyor. 11
bin kişiye istihdam sağlayan bölge, geçen yıl 2.5 milyar dolar
ticaret hacmini yakaladı. Serbest bölgeler içinde üretim ağırlıklı
tek bölge olan Ege Serbest Bölgesi, kurulduğu 1992 yılından bugüne
kadar 13 milyar dolar ticaret hacmine ulaştı. Delphi Packard,
Delphi Diesel Systems, Pulse Eldor, Hugo Boss, Akzo Nobel gibi
dünya devlerine ev sahipliği yapan bölge, son 10 yılda Türkiye'ye
gelen yabancı sermayenin yüzde 10'una da tek başına çekti. 2012
yılında tam olarak dolması hedeflenen bölgede 30 bin kişiye
istihdam sağlanması ve yılda 5 milyar dolarlık ticaret hacmine
ulaşılması öngörülüyor. Önlem alınmazsa eldekiler de gider Ege
Serbest Bölgesi'nin Türkiye'deki serbest bölgelerin en başarılısı
olduğunu dile getiren ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Tuncer,
dünyada da örnek gösterilen modern bir endüstri merkezi olduklarını
söyledi. Yabancı sermaye Ege Serbest Bölgesi'ndeki güzel
gelişmelere 5084 sayılı yasa ile büyük bir darbe vurulduğunu dikkat
çeken Tuncer, "Anılan yasa ile mevcut serbest bölge firmalarının
müktesep hakkı olan vergi muafiyetleri sınırlandırılması, yeni
gelecek üretici firmalar için kısmi muafiyet, diğerleri için tam
vergi mükellefiyeti getirildi. Yakında AB'ye girecek olan
Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya ve Bulgaristan gibi
ülkeler verdikleri teşvikler ve yarattıkları istikrar ortamıyla
yüksek miktarda yabancı sermaye çekmektedirler. Henüz AB'den tarih
almamış olan Türkiye'nin 5084 nolu kanunla kısıtlatılmış olan
serbest bölge avantajlarıyla yabancı sermaye çekmesi çok zor" diye
konuştu. Haksızlık yapılmasın Hükümetin 36 ile sağladığı
teşviklerden sosyal sigorta primi işveren payı desteği ile ucuz
enerji desteğini serbest bölgelere de sağlamasını istediklerini
ifade eden Tuncer, 2004 yılını ancak bu şekilde kazanılabileceğini
bunun içinde acele edilmesi gerektiğini kaydetti. Tuncer şunları
söyledi: "Ege Serbest Bölgesi'nde istihdamın, nihai hedef olan 35
bin kişiye çıkması, yıllık ticaret hacminin de 5 milyar dolara
yükselmesi ve haksız rekabet yaratılmaması için bir an önce bu
telafi edici teşviklere ihtiyaç var. Aksi halde bölgedeki istihdam
ve ticaret hacmi artacağına gerileyecek ve İzmir'e yeni bir
haksızlık daha yapılmış olup, işsizlere ise çare bulunmamaya devam
edilecektir."