Düşük dövizin ardındaki bankalar

Yenişafak'ta yer alan bir habere göre 3 Kasım seçiminden bu yana ülkeye giren 20 milyar dolarlık sıcak paranın faizde değerlendirilmesi yüzünden dövizin sürekli düştüğünü belirten sanayiciye göre piyasayı Citibank ve HSBC yönlendiriyor. Yurtdışından gelen sıcak para Türkiye'deki yüksek reel faiz yüzünden dolardan Türk Lirası'na dönüştürülüp hazine bono ve tahvillerine yönlendiriliyor. Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmemesinin faturasını üreticiler ödüyor. Dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen yüksek reel faiz yüzünden yurtdışından gelen sıcak para doğrudan Hazine bonosu ve tahvillerine gidiyor. Bu piyasayı da uluslararası bankalar olan Citibank ve HSBC'nin yönlendirdiği belirtiliyor. 20 milyar dolar geldi Yüzde 16 gibi yüksek reel faize olan iç ve dış talep yüzünden Merkez Bankası doların düşmesini engelleyemiyor. Bu şekilde Ak Parti hükümetinin iktidara gelişinden bu yana yaklaşık 20 milyar dolarlık paranın Türkiye'de piyasaya girdiği ve bu dövizin bozdurularak faize yöneldiği ileri sürülüyor. Piyasa uzmanlarına göre, rantiye Citibank ve HSBC'nin döviz alımlarına bakıyor, hareketlerini buna göre yönlendiriyor. Paranın üretime yönlenmesi için Merkez Bankası'nın faizleri düşürmesi gerekiyor. Faizler düştüğü takdirde sıcak parayı faizde tutmayı tercih etmek yerine Türkiye'de üretim yapmanın yolları aranacak. 'Yayılmacı' bankalar Türkiye'deki para piyasalarını yönlendiren Citibank ve HSBC, dünyadaki en yayılmacı bankalar olarak biliniyor. Türkiye'deki bankaların toplam konsolide aktifleri ancak 96.4 milyar doları bulurken, İngiliz HSBC'nin aktifleri 696, Amerikan Citigroup'un ise 668,6 milyar dolar. Yani iki bankanın aktifleri ayrı ayrı ele alınsa bile Türkiye'deki toplam banka aktiflerini en az altıya katlıyor. HSBC ve Citibank ayrıca dünya ölçeğindeki yerel yatırımlarının fazlalığı ile dikkat çeken iki banka. Krizde olan bankaları ucuza almasıyla tanınan HSBC, Demirbank'ı da bu yöntemle satın almıştı. HSBC, 1865'te Çin'le Avrupa arasında ticari alan yaratmak amacıyla kuruldu. Türkiye'deki ilk yabancı banka olan Citibank'ın geçmişi ise neredeyse ABD'nin kuruluşu kadar eski. Yüzbeş ülkede bin 400 şube ile hizmet veren Citibank, 118 yıldır Latin Amerika'da, 100 yıldır da Asya ve Avrupa'da faaliyet gösteriyor. 1812 yılında kurulan banka 1894'te ABD'nin en büyük bankası haline geldi. Otuz yıl önce Türkiye'de ilk şubesini açan banka, 1996 yılında da bireysel bankacılığı başlatarak bu alana ilk giren yabancı banka oldu.