DÜNYA’nın HAMAS’a BAKIŞI
7 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik katliamlar hız kesmeden
devam ediyor. Başta ABD olmak üzere batılı birçok ülkenin desteğini
aldı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. Almış olduğu bu
destek dünya kamuoyunda etki bulmadı.
Londra, Washington, Paris ve İspanya gibi birçok ülkede sağduyu
sahibi, yüreğinde vicdan taşıyan insanlar sokaklara çıkıp, İsrail
aleyhine gösteri yapıyor. Filistin halkına destek mesajları
veriyor.
Kamuoyu baskısından gerilen Netanyahu, “Hamas IŞİD’dir. IŞİD
nasıl ezildiyse Hamas da aynı şekilde ezilmelidir” dedi. Hamas’ı,
IŞİD ile benzeştirdi. Hamas ; Arap-İslam dünyasının en
büyük İslami hareketi sayılan Mısır merkezli Müslüman Kardeşler
Teşkilatı'nın (İhvan) Filistin'deki uzantısı. Hamas, fikri açıdan
İhvan ekolünün bir parçasıdır ancak bağımsız bir Filistin
örgütüdür. Asla terörist değildir.
Filistinli militan grup Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e
yönelik başlattığı saldırı, ölçek ve şiddet açısından eşi benzeri
görülmemiş bir olay.
ÜLKELERİN HAMAS'A BAKIŞI;
Hamas'la güçlü ilişkileri bulunan Körfez'deki Arap ülkelerinden
KATAR, hali hazırda Hamas'ın yönettiği Gazze
Şeridi'nin en büyük mali destekçisi konumunda.
Katar ayrıca Mısır ve BM ile halen devam eden İsrail-Hamas esir
takası sürecinde de yer alıyor.
Filistin davasının en önemli partnerlerinden biri
olan MISIR; Hamas ilişkileri 2002 yılı
sonunda başladı. Taraflar arasında 2013 ila 2017 yıllarında
dalgalanmalar yaşandı. İlişkilerin durma noktasına geldiği dönemler
oldu. 2015'te verilen bir yargı kararı ile Hamas "terör örgütü"
olarak kabul edildi. Ancak daha sonra Mısır Acil Durum Mahkemesi bu
kararı bozdu.
KAHİRE; Hamas arasındaki resmi ilişkiler
2017'den beri Mısır istihbaratı aracılığıyla yürütülüyor. Mısır,
Filistin içindeki bölünmüşlüğün son bulması için Filistinli gruplar
ile İsrail arasında ara buluculuk rolünü sürdürüyor.
KUVEYT; Hamas'ın kurulduğu günden bu yana
hareketle iyi ilişkiler geliştirdi. Kuveyt, 2006'da Filistin'deki
seçimleri kazandığında Hamas'ı destekledi ve halen ilişkileri üst
düzeyde devam ediyor.
LÜBNAN; Hamas ile ilişkileri hareketin 1998'de
ülkede temsilcilik açmasından bugüne kadar devam ediyor. Lübnan'da
önemli bir nüfuza sahip Hizbullah ile Hamas arasında da güçlü
bağlar bulunuyor.
CEZAYİR; Hamas arasında istikrarlı bir ilişki
söz konusu. Hamas yönetimi, Cezayir'in 2016'da temsilcilik açmasına
müsaade ettiğini açıkladı.
YEMEN; Hamas ile ilişkilerini eski
Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in Filistin'deki bölünmüşlüğün son
bulması için ara buluculuk yaptığı 2008'den beri devam
ettiriyor.
İRAN; Hamas'ın en önde gelen
müttefiklerinden biri olarak öne çıkıyor. 1992'den beri Hamas'ın
İran'da temsilciliği bulunuyor. Hamas'ın, Suriye'deki iç savaşın
patlak verdiği süreçte Suriye rejimi ile ilişkilerinin bozulması ve
yönetim merkezini Katar’a taşıma almasının ardından İran ile
ilişkilerde bir süreliğine soğukluk yaşanmış olsa da ilişkiler
bugün yine eski haline dönmüş durumda.
PAKİSTAN; 2006'da Hamas'ın Filistin'deki
seçimleri kazanmasının ardından kurulacak hükümete 3 milyon dolar
yardımda bulunacağını açıkladı ve taraflar arasındaki ilişkiler
böylece başlamış oldu.
ENDONEZYA; Hamas'tan bir heyet
2014'te Endonezya'yı ziyaret etti. Heyet, Endonezya Meclisinde
milletvekilleri ile bir araya geldi ve ülkede Hamas'ın bir
temsilcilik açması talebinde bulundu. Ancak Endonezya hükümeti bu
talebi "hareketlerle değil devletlerle çalıştığı"
gerekçesiyle geri çevirdi. Ardından Endonezya hükümet sözcüsü
Hamas'ın ülkede faaliyet göstermesine karşı olmadıklarını
açıkladı.
TÜRKİYE - HAMAS İLİŞKİSİ
Türkiye ile Hamas, 2006'da hareketin Filistin'deki milletvekili
seçimlerini kazanmasından günümüze kadar iyi ilişkiler kurdu.
Filistin'deki seçim sonuçları kabul edildi. Filistin halkının
iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulandı.