Dünyanın en eski bayramı

Dünyadaki birçok toplulukta farklı inanışlarla ve farklı isimler altındaşenliklere konu olan dünyanın en eski bayramı Nevruz, Türk dünyasında da Göktürkler'in Ergenekon'dan çıkışı ve 12 hayvanlı Türk takviminde yeni yılın başlangıcı olarak 5 bin yıldan bugüne kutlanıyor.

Kimi topluluklar, bu günü Tanrı'nın dünyayı yarattığı gün, kimileri Nuh Peygamber'in yere ilk ayak bastığı gün, kimileri ise ilk insanın yaratıldığı gün olarak kutlarken, kimi topluluklar ise gece ile gündüzün eşit olduğu bu günü, bir bahar müjdecisi kabul ediyor.

Farsça ''yeni gün'' anlamına gelen Nevruz, dünyadaki çeşitli Türk topluluklarında ''Noruz'', ''Navrız'', ''Ergenekon'', ''Bozkurt'', ''Çağan'', ''Mart Dokuzu'', ''Sultan Nevruz'', ''Mart Bozumu'' gibi adlarla anılıyor. Yüzyıllardır bu bayramı titizlikle muhafaza eden Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Afganistan ve Tacikistan, resmi tatil ilan ettikleri Nevruz'u, bir ''milli bayram'' olarak her yıl kutluyor.

COŞKUYLA KUTLANIYOR

Bütün Türk dünyasının coşku içinde kutladığı, gönüllerin geleceğe yönelik neşe, sevinç ve ümitle dolduğu bu özel günde, kederli olmak en büyük ayıp ve suç sayılıyor.

Kutlama törenlerinde bölgelere göre çok farklı oyunlar oynanırken, bu güne özel bazı yemekler pişiriliyor ve eğlenceler düzenleniyor. Topluca yenilen Nevruz yemeğinden sonra insanlar birbirlerinin yeni yılını kutluyor ve mezar ziyaretleri yapılıyor.

Bu günde dargınlar barıştırılırken, parçalanmak üzere olan aileler mahallenin ileri gelenleri tarafından barıştırılıyor. Fakirlere, kimsesizlere ve yaşlılara maddi ve manevi yardım eli uzatılıyor. Gençler, yakılan Nevruz ateşinin üzerinden atlıyorlar.

''ERGENEKON'DAN ÇIKIŞ''

Türk dünyasındaki yaygın inanışa göre, Nevruz, Göktürkler'in Ergenekon'dan çıkışı ve istiklalini kazandığı gün olarak kabul ediliyor.

Ebulgazi Bahadır Han'ın ölümsüz eseri ''Secere-i Türk''te, Ergenekon menkıbesinde 400 yıl dört tarafı yüksek dağlarla çevrili bir vadide kalan Türk'ün, buradan baharın başladığı gün çıkarak, ata yurduna döndüğü ve hürriyetini, istiklalini kazandığı, dosta, düşmana Türk'ün varolduğunu tekrar duyurduğu bildiriliyor.

Bu nedenle 21 Mart, bütün Türk dünyasında istiklalin kazanıldığı kurtuluş günü olarak kutlanıyor. Özellikle Orta Asya Türkleri, Nevruz Bayramı'nda yapılan toplantılarda Ergenekon Destanı'nı okuyarak, yeni nesillere de bu günün önemini anlatıyor.

Türk dünyasındaki diğer inanışa göre, 12 hayvanlı Türk takviminin başlangıcı olarak kabul edilen 21 Mart'ta, doğanın yeniden canlanması, bolluk ve bereketin habercisi baharın gelişi kutlanıyor. Bu günlerde ortaya çıkan kardelen çiçeğine ise ''Nevruz Çiçeği'' deniliyor. Bu günde doğan çocuklara göbek adı olarak ''Nevruz'' konuluyor.

OSMANLI'DA NEVRUZ

Türk topluluklarında yüzlerce yıldır kutlanan Nevruz, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de farklı gelenekler oluşturdu. Osmanlı Sarayı'nda yaptırılan ve ''Nevruziyye'' denilen macunlar, yılbaşlarında ileri gelenlere ve halka sunuluyordu. Daha sonraları, üzerlerine altın tozu dökülmüş kırmızı renkli nevruz şekerleri de hazırlanarak halka dağıtıldı.

NEVRUZ KUTLAMALARI

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Nevruz kutlamaları kapsamında etkinlikler düzenledi.

Buna göre, 20 ilden İstanbul'daki kutlamaları takip etmek için davet edilen 100 kişilik grup, kendileri için hazırlanan gezi programına ve Nevruz etkinliklerine katılacak. Nevruz Şenliği, 21 Mart'ta başkentte AKM Sergi Salonu'ndaki TÜRKSOY sergisinin açılışı ile başlayacak. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç ve Türksoy Teşkilatı Başkanı Polat Bülbüloğlu tarafından
açılacağı bildirilen serginin ardından, Türksoy Teşkilatı, Bakan Koç'a, Semeni (Yeni filizlenmiş buğday ve çeşitli süslerle hazırlanan ve eski Türk geleneklerinde baharı müjdeleyen özel tepsi) sunacak.

Daha sonra, AKM alanında Nevruz Şenliği gerçekleştirilecek. Şenlikte katılımcılara tişört, boya kalemi, balon ve uçurtmadan oluşan Nevruz hediye paketleri dağıtılacak, ayrıca Çevre ve Orman Bakanlığı'nca fidan dağıtımı yapılacak.

Açılış konuşmalarının ardından Nevruz ateşi yakılacak, daha sonra halk oyunu toplulukları gösteriler sunacak. Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan ve KKTC'den gelen sanat grupları da etkinliklere renk katacak.

Uçurtma şenliği, bisiklet yarışmaları ve dereceye girenlere kupalarının verilmesinden sonra Türk Hava Kurumu'nca model uçak gösterisi gerçekleştirilecek. Etkinlik, katılımcılara Nevruz pilavı ikramıyla sona erecek.

NEVRUZ RESEPSİYONU

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca, 21 Mart'ta Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde Nevruz Resepsiyonu verilecek. Ankara Devlet Türk Dünyası Müzik Topluluğu'nun konser vereceği gecede, Türk cumhuriyetlerinden sanat toplulukları gösteri sunacak ve TÜRKSOY resim sergisi izlenime sunulacak.

Nevruz kutlamaları kapsamında ayrıca, Devlet Opera ve Balesi sanatçıları ''Orkestral Anadolu Motifleri'' adlı müzikal oyun sahneleyecek.

Bakanlık sanatçıları tarafından Malatya, Adıyaman, Kars ve Bingöl'de de Nevruz konserleri verilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Nevruz dolayısıyla 4 farklı afişten 8 bin adet bastırarak illere dağıtımını yaptı.

Nevruz hakkında daha önce hazırlanan broşür de yenilenerek 5 bin adet İngilizce, 10 bin adet Türkçe olarak bastırılıp tüm illere, kurum ve kuruluşlara gönderildi.

Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi
Başkanlığı ve Karacay-Malkar Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından
ortaklaşa düzenlenen Nezruz kutlamaları kapsamında 21 Mart'ta Türk Dil
Kurumu Konferans Salonu'nda ''Türk Kültüründe Nevruz'' konulu bir etkinlik gerçekleştirilecek.