Dünyada bir ilk! Türkiye'de gerçekleştirildi

ODTÜ bilim adamları tarafından Ankara’nın Çubuk ilçesinde başlatılan dünyada ve Türkiye’de ilk kez, boşaltılmış bir bina üzerinde yapılan ‘Gerçek Deprem Deneyi’ başarıyla sonuçlandı.

Çubuk ilçesindeki yaklaşık 35 yıllık bir binada gerçekleştirilen deneyde, çeşitli şiddetteki depremde binada meydana gelen hasarlar an ve an kaydedildi.

GEREKSİZ YERE RİSKLİ İLAN EDİLMEYECEK

Deneyde binaya pistonlarla uygulanan deprem kuvvetinin nasıl bir sonuç meydana getirdiği araştırıldığı belirtildi. Elde edilen veriler ODTÜ tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine bir rapor şeklinde sunulacakken, bakanlık yetkilileri de mevcut deprem yönetmeliğini revize ederek, yığma binaları gereksiz yere riskli ilan etmeyeceği bilgisi verildi.

HAZIRLANAN RAPOR BAKANLIĞA SUNULACAK

Projenin amacının yığma binaların deprem risklerinin belirlenmesi olduğunu söyleyen ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörlerinden Doç. Dr. Ahmet Yakut, “Yığma binaların deprem risklerini belirlemek üzere yöntemler geliştirmek için bu testleri yapıyoruz. Yönetmeliğimizde bu konuda bir atkım eksiklikler vardı. Amacımız bu eksiklikleri gidermek. Bunun içinde projenin bir parçası olarak 2 adet yığma binayı yerinde test etmeyi hedeflemiştik. Bu deneylerden bir tanesini geçen ay yaptık. Her iki deneyi de farklı bir yöntemle yapıyoruz. Yığma olan bu binayı ikiye ayırarak bir tarafta ki binayı güçlendirdik. Diğer tarafta ki binayı da test edeceğiz. Dolayısıyla bir binadan destek alarak diğer binayı iterek deprem etkilerini uygulamaya çalışacağız. Her aşamada da farklı deprem tesirlerini uygulayarak binanın davranışını inceleyeceğiz. Yapısal elemanlarda meydana gelen hasarları deprem yüküne göre burada belirleyip gerekli analizleri yaptıktan sonra çalışmalarımızı tamamlayıp rapor halinde bakanlığımıza sunacağız” dedi.

 

BU DENEY DÜNYADA BİR İLK

Riskli yapıların tespitine ilişkin esasların yığma yapılar ile ilgili bölümünü iyileştirmek üzere yapılan protokol sonucun deneylerin yapıldığını hatırlatan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü Riskli Yapılar Daire Başkanı İsmail Raci Bayer, bu kapsamda ODTÜ tarafından 2 farklı deprem testi deneyi yapıldığını kaydetti.

Yapılan deney sonucunda elde edilen verilerin rapor halinde bakanlıklarına verileceğini anlatan Bayer, “Burada elde edilen sonuçlar ODTÜ’de hocalarımız tarafından analiz edilecek ve kapsamlı bir rapor olarak bize sunulacak. Bizde bu raporu inceleyip yönetmelikte değişikliğe gitmeyi hedefliyoruz. Bunun sonucunda da yığma binalara ilişkin daha sağlıklı tespitler mümkün olacak. Bu deney gerçek bir bina üzerinde gerçekleştirilmesi açısından da dünya da bir ilktir. Çeşitli ülkelerde deney amaçlı orijinal ölçülerde bina inşa edilip deney yapılabiliyor. Ama bu kullanılmış mevcut bir bina o yüzden çok önemsiyoruz” diye konuştu.

BİNA ÇATLAKLARI LABOTARUAR ORTAMINDA İNCELENECEK

Deney sonucunun çok başarılı geçtiği bilgisini veren Bayer, “Hocalarımızla binanın çatlaklarını tespit ettik. Ama tabii bu deneyin asıl çıktıları deney boyunca binanın birçok yerinde bilgisayar vasıtasıyla elde edilen anlık verilerin daha sonra laboratuar ortamında bilgisayar programı vasıtasıyla analiz edilmesi sonucunda ortaya çıkacaktır. Bu çalışmalar sonucunda üniversitemiz bakanlığımıza bir rapor teslim edecek. Raporun sonuçlarına göre de bakanlığımız muhtemelen revizyona gidecek” şeklinde konuştu.

Proje koordinatörlerinden ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Erdem Canbay, bakanlıkla yürütülen proje kapsamında yığma binaların deprem anındaki davranışlarının incelemelerini tamamladıklarını söyledi.

TÜRKİYE'DEKİ YIĞMA BİNALARI TEMSİL EDİYOR

Deney sonucunda binada ağır hasar meydan geldiğini anacak yıkılmadığını ifade eden Canbay, “Bu bina yığma bir bina ve Türkiye’de ki birçok iki katlı yığma binayı temsil etme özelliğine sahip. Bundan dolayı burada edeceğimiz bilgiler çok önemli. Yaklaşık seksen kanaldan veri okuduk ve bu verileri analiz ettikten sonra çok değerli yığma yapıyla ilgili verilere ulaşacağız. Daha sonra bunları bir rapor olarak bakanlığa ileteceğiz. Bunun sonucunda da beraber belki şartnamede ki yığma yapılarla ilgili bölümde bir revizyon gedilecek. Bizim için çok verimli olacak sonuçlar elde ettik. Bizlere bu imkanları verdiği için Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın yetkililerine çok teşekkür ediyoruz’’ dedi.Yapılan test sonucunda ODTÜ öğretim görevlileri ve öğrenciler ilçeden ayrıldılar.