Dünya liderlerinden 'nükleer terörizme' karşı mücadele çağrısı

Güney Kore'nin başkenti Seul'deki nükleer güvenlik zirvesine katılan liderler, 'nükleer terörizm' ile mücadele için daha yakın işbirliği çağrısı yaptı.

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Obama, zirveye katılan 50'den fazla ülke liderine, dünyanın güvenliğinin, bu ülkelerin atacağı adımlara bağlı olduğunu söyledi.

Obama açıklamasında, bir avuç nükleer materyalin yanlış ellere geçmesi durumunda yüz binlerce kişinin ölümüne yol açabileceğinin altını çizdi.

Seul'deki zirve, 'nükleer terörizm' odaklı olarak düzenlense de, İran ve Kuzey Kore'nin nükleer programları konusundaki tartışmaların arttığı bir döneme denk gelen görüşmelerde bu ülkelerin durumları da ele alınıyor.

Güney Kore Cumhurbaşkanı Lee Myung-bak, nükleer terörizmin “ciddi bir tehlike olmaya devam ettiğini” söyledi.

Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao da, liderlere, 'nükleer terörizm'e karşı birlikte hareket etmeleri çağrısında bulundu.

Seul'deki zirvede en çok öne çıkan konulardan biri de, Kuzey Kore'nin gelecek ay fırlatacağı roket oldu.

Kuzey Kore, roketin, uzaya uydu fırlatmak için kullanılacağını söylerken, Amerika Birleşik Devletleri ise asıl hedefin uzun menzilli füze denemesi olduğunu savunuyor.

İlki iki yıl önce düzenlenen Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne, Amerika Birleşik Devletleri ev sahipliği yapmıştı.

Zirve esas olarak 11 Eylül saldırıları nedeniyle düzenlenmişti.

Zirvede nükleer santrallerin güvenliği de tartışılıyor. Ancak gözlemciler tüm santralların düşük düzeyde zenginleştirilmiş yakıt kullanmasını şart koşan bir anlaşmaya varılmasını fazla olası görmüyor.

Nükleer güvenlik alanında tek bir standart üzerinde uzlaşılması da beklenmiyor. Çünkü bazı ülkeler standartlara uyulduğunu denetlemek için yapılacak teftişlere kapılarını açma fikrinden hoşnut değil.

Kuzey Kore'ye uyarı

ABD ve Çin liderleri dün yaptıkları görüşmede, Kuzey Kore'nin planladığı bir roket denemesini gerçekleştirmesi halinde, 'olası provokasyonlar' karşısında eşgüdüm içinde tutum belirleme kararı almıştı.

Çin'in bölgedeki önemli müttefiklerinden olan Kuzey Kore ile ilgili gelişmeler, iki liderin ele aldığı en önemli başlıklardan biriydi.

Kuzey Kore, Nisan ayında fırlatacağı uzun menzilli roketin bir uyduyu uzaya taşıyacağını söylüyor.

Pyongyang yönetimi 12 - 16 Nisan arasındaki fırlatma ile, devletin kurucusu Kim İl-Sung'un 100. yaşgününü uzaya çıkarak kutlamak istiyor.

ABD ise fırlatmanın aslında bir uzun menzilli füze denemesi olduğunu ve BM kararlarını ihlal edeceğini söylüyor.

Kuzey Kore son uzun menzilli roket denemesini 3 yıl önce düzenlemiş, roketin uzaya ulaştığı açıklanmıştı. ABD ve Japonya böyle bir obje tespit etmediklerini bildirdi.

BM Güvenlik Konseyi ise daha sonra Kuzey Kore'nin nükleer ve balistik füze denemeleri aleyhinde karar aldı.

Pyongyang'ın buna yanıtı ise nükleer silahsızlanma anlaşmalarından çekilmek ve iki hafta içinde bir nükleer test düzenlemek oldu.

Obama Seul'de daha önce de Güney Kore Başbakanı Lee Myung-bak ile görüşmüş ve fırlatma planlarının iptal edilmemesi halinde Kuzey Kore'ye uygulanan yaptırımların ve tecridin ağırlaşacağını söylemişti.

Güney Kore ise roketin toprakları üzerinden geçmesi halinde vurulacağı uyarısında bulundu.

Anlaşma askıya alındı

Kim Jong-il'in geçen yıl sonunda ölümü ardından lider değişimi yaşayan Kuzey Kore yönetimi, daha geçen ay uzun menzilli füze denemeleri ve uranyum zenginleştirme faaliyetini askıya almayı kabul etmişti.

Ayrıca ülkenin nükleer tesisleri BM denetçilerine açılacaktı.

Bunun karşılığında ABD de ülkeye 240 bin ton gıda yardımı yollayacaktı.

Ancak şimdi bu anlaşma askıya alındı.

Obama ayrıca dünyayı nükleer silahlardan arındırmak için Rusya ve Çin ile birlikte çalışacaklarını belirtti.

Güney Kore'de yapılacak nükleer güvenlik zirvesinden önce konuşan Obama, ABD'nin sahip olduğu nükleer silahları azaltarak da stratejik caydırıcılığı sürdürebileceğini söyledi.

Obama, İran'ın nükleer programına da değindi ve krizin diplomasi yoluyla çözülebileceğini belirtmekle beraber bunun için zamanın daraldığını vurguladı.