Dünden bugüne Irak Şam İslam Devleti (IŞİD)

Irak Şam İslam Devleti (IŞİD), Irak ve Suriye'de aktif olan cihatçı bir örgüt.

Nisan 2013'te kurulan örgüt daha sonra Irak El Kaidesi'nden kopmuştu. El Kaide'nin dahi arasına mesafe koyduğu IŞİD, zamanla Suriye'de hükümet güçleri ile savaşan ve Irak'ta kazanımlar elde eden başlıca cihatçı örgütlerden biri haline geldi.

Arapça'daki "el-Şam" kelimesini adında taşıyan örgüt, Şam kelimesi ile Suriye'nin başkenti Şam'ı olduğu kadar küresel cihat açısından Doğu Akdeniz bölgesini de kast ediyor olabilir.

IŞİD'in ne kadar büyük olduğu konusu net değil, ancak aralarında yabancı cihatçı savaşçıların da olduğu binlerce militanı olduğu tahmin ediliyor. Konuyu yakından takip eden muhabirler, IŞİD'in El Kaide'yi de geçerek "dünyanın en tehlikeli cihatçı örgütü" olmaya başladığını söylüyor.

IŞİD'in lideri Ebu Bekir el Bağdadi. El Bağdadi hakkında pek az şey biliniyor ancak 1971 yılında Bağdat'ın kuzeyinde Samara'da doğduğu ve 2003 yılında gerçekleşen ADB işgalinin ardından Irak'ta doğan harekete katıldığı sanılıyor.

El Bağdadi, 2010 yılında El Kaide'nin Irak'taki lideri olarak öne çıktı ve örgüt daha sonra İŞID ismini aldı.

Bağdadi'nin bir savaş alanı komutanı ve taktik uzmanı olarak bilinen El Bağdadi'nin bu özellikleri, uzmanlara göre IŞİD'i genç cihatçıların gözünde İslami bir teolog olan Ayman el Zevahiri tarafından yönetilen El Kaide'den daha çekici hale getiriyor.

Londra'daki King's College of London'dan Profesör Peter Neumann Suriye'deki yabancı savaşçıların yüzde 80'inin örgüte katıldığı tahmininde bulunuyor.

IŞİD'in iddialarına göre İngiltere, Fransa, Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri ile ABD, Arap dünyası ve Kafkaslardan örgüte katılan savaşçılar var.

Hedefi, İslami emirlik kurmak

Suriye'deki diğer isyancı grupların aksine IŞİD'in hedefi Suriye ve Irak'ı içine alan İslami bir emirlik kurmak gibi görülüyor.

Örgütün askeri alanda başarılar elde etmiş durumda. IŞİD Mart 2013'te Suriye'nin Rakka kentini ele geçirdi. Rakka isyancıların eline geçen ilk bölgesel başkent.

Ocak ayına gelindiğinde ise örgüt Irak'ın Sünni azınlığı ile Şii hükümeti arasındaki gerilimden faydalanarak Sünnilerin ağırlıkta olduğu Felluce'nin kontrolünü ele geçirdi.

Bölgesel başkent olan Ramadi'nin bazı bölgeleri de örgütün ele geçirdiği yerlerden. Ayrıca Türkiye ve Suriye sınırındaki bazı yerler de IŞİD'in elinde.

IŞİD, kontrolünde olan yerlerdeki acımasız uygulamaları ile de biliniyor.

Buna rağmen dünyada şok etkisi yaratan gelişme, örgütün Musul'u ele geçirmesi oldu.

ABD Irak'ın ikinci büyük kentinin IŞİD'in eline geçmesinin tüm bölgeyi tehdit ettiğini vurguladı.

Örgüt El Kaide'nin Suriye'deki resmi kolu olan El Nusra Cephesi gibi diğer cihatçı örgütlerden ayrı hareket ediyor ve diğer isyanci gruplarla da gerilimli bir ilişkisi var.

Zevahiri'ye meydan okudu

Bağdadi, Nusra Cephesi ile birleşmek istemişti ancak Nusra Cephesi anlaşmayı reddetmişti. O zamandan beri iki örgüt ayrı hareket ediyor.

Zevahiri ise IŞİD'i Irak'ta hareket etmeye ve Suriye'yi Nusra Cephesi'ne bırakmaya çağırmıştı. Ancak Bağdadi ve savaşçıları açık bir şekilde Zevahiri'ye meydan okumuşlardı.

IŞİD'e karşı olan düşmanlık, örgüt Suriye'de diğer isyancılara düzenli olarak saldırılarda bulunup Suriye muhalefetini destekleyen sivilleri istismar edince giderek büyüdü.

Ocak ayında Batı destekli isyancılarla diğer İslamcı isyancı gruplar bir araya gelerek IŞİD'e saldırı düzenledi ve daha çok yabancı olan militanlarını Suirye dışına çıkarmayı hedefledi.

Bu çatışmada binlerce insanın öldüğü söyleniyordu.