DSİ susuz barajlarına su arıyor

Zaman'ın haberine göre Devlet Su İşleri’nin (DSİ), siyasi baskılarla Eskişehir’de su bulunmayan yerlere 60 trilyon lira harcayarak baraj inşa ettiği ortaya çıktı. Yeterli ve uygun su havzası ile bunları besleyecek su kaynağı bulunmadığı için 6 sulama barajından faydalanılamıyor. Planlamayı yapan DSİ İl Müdürlüğü’ndeki mühendis ve yöneticilerin de bu durumu örtbas etmeye çalıştıkları iddia ediliyor. 1985–1995 yılları arasında Alpu, Mihallıççık, Seyitgazi, Çifteler ve İnönü ilçelerinde yapılan barajlarla yaklaşık 25 bin dekar tarım arazisinin sulanması hedefleniyordu. Büyük umutlarla köylülere ait arazilerin istimlak edilmesi ile inşa edilen barajlar, başlangıçta gerekli etüt ve yeterli sondaj çalışmaları yapılmadığından inşaatları bitince su tutmadı. 2003 rakamlarıyla yaklaşık 60 trilyon liraya mal olan barajlardan hiçbiri faaliyete geçmedi. DSİ Eskişehir Bölge Müdür Yardımcısı Cüneyt Gerek, barajlardaki hatayı doğruladı. Geçmişte etüt ve sondaj çalışmalarının çok yönlü olarak gerçekleştirilmediğini kaydeden Gerek, bazı barajların ise yeterli su bulunmayan noktalarda yapıldığını; ancak daha sonra bunları doldurmak için borularla su getirilmeye çalışıldığını kaydetti. Sulanacak arazilere barajlardan su götürecek kanalların yapılmasından son anda vazgeçilirken, su bulunmayan yerlerde inşa edilen barajlara ise borularla su getirilmeye çalışıldı. Yine de barajlardan bir türlü yararlanılamadı. Daha çok siyasi baskılarla yapılan, ancak bugün yararlanılamayan barajların içinde bulunduğu durum sürekli gizleniyor. Bu barajların en büyüğü Çifteler ilçesi Çatmapınar köyünde bulunuyor. Barajın temeli 1986’da atıldı. 1995 yılında gövde kısmı bitirilen ve toplam 4 milyon 145 bin metreküp hacmi olan barajın sulama sahası ise yaklaşık 15 bin dönüm. Baraj yapılmadan önce 200 hane olan köyde, arazileri ellerinden alınarak istimlak edilen ancak geriye kalan arazilerine de su gitmeyen köylülerin başka yerlere göç etmesi nedeniyle şu an 18 hane bulunuyor. Barajın hangi amaçla yapıldığını anlayamadıklarını belirten muhtar Hasan Topçu (66), “Barajın bitirilmesinin üzerinden 8 yıl geçti; ama şimdiye kadar bundan hiç yararlanamadık.” dedi. DSİ Eskişehir Bölge Müdür Yardımcısı Cüneyt Gerek de, barajlardaki hatayı doğruladı. Gerek, barajların planlaması yapılırken, daha çok üzerine kurulacağı akarsu kaynağının baz alındığını bunun da yanılmalara yol açtığını söyledi. Gerek, “Barajların yapıldığı yerlerde bazen düdenler çıkıyor ve su burada kayboluyor. Eskişehir’deki barajlar da yapılırken, setlerin inşa edileceği bölgelerin yukarısındaki sulara bakılarak karar verilmiş. Çatmapınar Barajı’nda olduğu gibi bazı barajların suyu belli bir noktadan sonra yok oluyor.” dedi. Eskişehir Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Rafet Emirbaş, hidrolojik ve jeolojik sorunlara rağmen barajların, Mesut Yılmaz’ın başbakan olduğu ANAP iktidarı zamanında yoğun siyasi baskılar sonucu programa alındığını savundu. Dönemin ANAP Eskişehir milletvekillerinden Mustafa Balcılar ise, barajlarla ilgili planlamanın ANAP’ın iktidara geldiği 1983’ten önce hazırlandığını savundu. Balcılar, bu konuda ihmali olanların ortaya çıkarılması için Meclis’i, araştırma yapmaya davet etti.