Dosya paylaşımında sona doğru

Dosya paylaşımı siteleri ile müzik ve film şirketleri arasındaki hukuk savaşında son dönemece girildi. MGM’in başını çektiği bir grup plak ve müzik şirketinin açtığı telif davasında, ABD Anayasa Mahkemesi dosya paylaşımının telif haklarını ihlal edip etmediğini karara bağlayacak. Nihai sonuç ise, kısa vadede müzik ve plak şirketleri tarafından dosya paylaşımına karşı yeni davaların önünü açacak. Orta vadede ise dosya paylaşımı sitelerinin, Napster olayında olduğu gibi bütünüyle ortadan kalkması veya ücretli hale gelmesi beklenebilir. YENİ TEKNOLOJİLERİN ÖNÜ KAPANABİLİR Salı günü başlayan davada dosya paylaşımının yasaklanmasının geleceğe dönük etkileri tartışıldı. Telif haklarının aşırı korunmasının yeni teknolojik icatların önünü kapama olasılığı yargıçlar tarafından davanın en ciddiye alınan sonucu. Yargıçlar telif haklarına istinaden açılacak tazminat davalarının, yeni teknolojileri henüz gelişme aşamasında iken dizginleyeceğini öngörüyor. Yargıçlar P2P sitelerini yasaklamanın gelecekte internet tabanlı yeni icatların önünü kapayacağını dile getirdi. Bir yargıç, “Ben garajımda yeni bir cihaz veya teknik üretiyor olsaydım, beni ne zaman dava edecekler diye korkardım” şeklinde bir sav ortaya attı. Buna karşın yargıçlar telif haklarının kesinlikle korunmasından yana bir tavır takınıyorlar. TÜRKİYE’YE VE DÜNYAYA ETKİSİ ABD’de eğlence ürünlerinin dijital formatta kullanıcıya nasıl ulaşacağına karar verecek bu davanın tüm dünyada milyonlarca kullanıcıya etkisi olacak. Hergün onbinlerce kişinin yüzbinlerce indirme yaptığı bu sitelerin ABD’de kapatılması halinde, Türkiye’deki kullanıcılar da bu sitelerden yararlanamayacak. Olası bir kapanma durumunda sitelerin Kanada, Yeni Zelanda gibi ülkelerde yeniden dirilmesi gündeme gelebilir. Ancak, gelecekte açılan davalarda site sahiplerine hapis veya büyük para cezası gelmesi durumunda, sitelerin başka ülkelere de taşınması imkansız hale gelebilir. Dosya paylaşımının ABD’de sekteye uğramasının bir diğer sonucu da şu, ABD gibi bir pazarın P2P’ye kapanması işin cazibesini kaçırabilir. Dahası, ABD’den çıkan karar, diğer ülke mahkemelerinin süreçlerini de etkileyebilir. DOSYA PAYLAŞIMI TELİF İHLALİ Mİ? Davanın merkezinde üreticilerin, kullanıcıların, ürünleriyle yaptıkları yasa dışı eylemlerden sorumlu olup olmayacakları paradoksu yatıyor. Videolarda kayıt yapılarak filmlerin çoğaltılmasının kanun dışı olduğunun tartışıldığı 1984 yılındaki davada, ABD Anayasa Mahkemesi video cihazının asıl işinin kayıt olmadığı, film çoğaltmanın kullanıcının kendi eylemi olduğu ve video kullanımında küçük bir paya sahip olduğu gerekçesiyle, telif hakkı ihlali olmadığına karar vermişti. SANATÇILAR İKİYE BÖLÜNDÜ Gelirlerini telif haklarından elde eden sanatçılar arasında, dosya paylaşımına karşı takınılacak tutum konusunda bir ayrım var. Kimileri ürünlerin telifsiz olarak elden ele geçmesini hoş karşılamazken, kimileri ise dosya paylaşımını sanatçının emeğini sömüren dev plak şirketlerinin eylemlerine son verecek bir hareket olarak görüyor. SONUÇ NE OLURSA OLSUN Mahkemeden çıkan sonucun değiştirmeyeceği iki trend var. Birinci olarak, müzik ve film şirketleri dosya paylaşımı sitelerine yüklü miktarda içerik sağlayan veya indiren kullanıcıları bireysel olarak dava etmeye devam edecek. ABD’de 2003 yazından bu yana plak şirketleri binlerce kullanıcıyı tazminat talebiyle mahkemeye verdi. İkinci olarak da, ücretli içerik indirme sitelerinin sayısı artacak. İnternetin farkına varan müzik ve film şirketleri, dosya paylaşımının legal rakibi ücretli indirme sitelerini daha da güçlendirecek, reklamlarla destekleyecek ve kullanıcılar nezninde yaygınlaşmasını sağlayacak. NİHAİ KARAR HAZİRANDA ABD Anayasa Mahkemesi’nin dosya paylaşımı ile ilgili kararı Haziran ayı içerisinde sonuçlandırması bekleniyor. Not: Associated Press ve Cnet’ten yararlanılmıştır.