Dolaylı vergiler dudak uçuklatıyor!
Abone olToplam vergi tahsilatı içindeki payı duysanız aklınız şaşar. Harcadığımız her yüz liranın yarısından fazlası vergiye gidiyor.
Dolaylı vergilerin toplam vergi tahsilatı içindeki payı
geçen yıla göre 4.3 puanlık artışla yüzde 67.8’e
çıktı.
Dolaylı vergi tahsilatının yüzde 32.5 artışla 42 milyar
889.4 milyon TL olduğu ilk dört aylık dönemde doğrudan vergiler ise
yüzde 9.4 artışla 20 milyar 342.8 milyon TL’ye ulaştı.
Gelir vergisi tahsilatı, 2010 yılının ilk dört ayında geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 0.4 artarak 12 milyar 965.5 milyon TL’den
13 milyar 14 milyon TL’ye çıkarken, petrol ve dogalgaz ürünlerine
ilişkin özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirleri yüzde 29.4 artışla 8
milyar 997.6 milyon TL oldu. KDV gelirlerinin yüzde 23.7’lik
artışla 7 milyar 974.3 milyon TL düzeyinde gerçekleştiği dört aylık
dönemde, ithalde alınan KDV geliri ise geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 57.8 artarak 10 milyar 570.4 milyon TL’ye ulaştı.
ANKA’nın Maliye Bakanlığı verilerine dayanarak yaptığı hesaplamaya
göre tüketimden alınan dolaylı vergiler yılın ilk dört ayında geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 32.5 artışla 42 milyar 889.4 milyon
TL’ye ulaştı. Dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki
payı geçen yılın aynı dönemine göre 4.3 puanlık artışla yüzde
67.8’e yükseldi. Gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan
doğrudan vergiler ise yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 9.4’lük
bir artışla 20 milyar 342.8 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Yüzde
10.13 olarak gerçekleşen yıllık enflasyon düşürüldüğünde, 2010
yılının 4 aylık dönemde dolaylı vergi gelirleri geçen yılın aynı
dönemine göre yaklaşık yüzde 18.9 artarken, doğrudan vergi
gelirleri ise yüzde 1.9 oranında azalış gösterdi.
GELİR VERGİSİ TAHSİLATI YÜZDE 0.4 ARTTI
Kriz döneminde en hızlı tepkinin hissedildiği vergi kalemi olan
gelir vergisi tahsilatı, 2010 yılının ilk dört ayında, geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 0.4 oranında artarak 12 milyar 965.5
milyon TL’den 13 milyar 14.2 milyon TL’ye yükseldi. 2010 yılı dört
aylık gelir vergisi tahsilatı yüzde 10.13 olarak gerçekleşen yıllık
TÜFE’den arındırıldığında, reel bazda devletin kasasına giren gelir
vergisinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 gerileme
yaşandığı görüldü.
KURUMLAR VERGİSİ TAHSİLATI YÜZDE 34.5 ARTTI
2010 yılının 4 aylık döneminde kurumlar vergisinde yüzde 34.5
oranında cari artış yaşanırken, reel bazda artış oranı yüzde 20.7
olarak gerçekleşti. 2009 yılının ilk dört ayında 3 milyar 750.9
milyon TL kurumlar vergisi tahsilatı yapan devlet, bu yıl aynı
dönemde 5 milyar 45.9 milyon TL’yi kasasına koydu.
KDV’DE ARTIŞ YÜZDE 23.7
En önemli dolaylı vergi kalemi sayılan ve tüketim eğiliminin
başlıca göstergesi kabul edilen katma değer vergisinde (KDV) yılın
ilk dört ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23.7 artış
yaşandı. Bu dönemde KDV tahsilatı 6 milyar 445.5 milyon TL’den 7
milyar 974.3 milyon TL’ye yükseldi. Yıllık enflasyon
arındırıldığında, KDV tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 11 oranında artış yaşandı. Nisan ayı verilerine bakıldığında
KDV tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.7 azalışla 2
milyar 290.5 milyon TL’den 2 milyar 159 milyon TL’ye geriledi. Bu
gerilemede geçen yıl hayata geçirilen canlandırma paketlerinin
etkisi büyük oldu. Tüketimin azalması nedeniyle ilk canlandırma
paketini geçen yıl hayata geçiren hükümet, 2009 yılı Nisan ayında
dahilde alınan KDV gelirlerini bir önceki aya göre yüzde 148
oranında artırmıştı. Geçen yıl Nisan ayında ÖTV gelirleri ise bir
önceki aya göre yüzde 25 artarak 2 milyar 860 milyon dolardan 3
milyar 507 milyon dolara yükselmişti.
MOTORLU TAŞITLARDA ÖTV YÜZDE 55 ARTTI
2010 yılının dört aylık döneminde KDV gibi tüketicilerin satın
aldıkları ürünlerinin fiyatı içinde tahsil edilen özel tüketim
vergisinde (ÖTV) yüzde 30.2’lik bir artış yaşandı. Reel bazda ise
yüzde 16.8 oranında artış görüldü. Özel tüketim vergisi tahsilatı
2010 yılın Ocak-Nisan döneminde 15 milyar 944 milyon TL olarak
gerçekleşirken, 2009’un aynı döneminde 12 milyar 245 milyon TL
olmuştu. Motorlu taşıtlara ilişkin ÖTV, yılın ilk dört ayında geçen
yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 55 oranında
artarken, söz konusu gelir enflasyondan arındırıldığında artış reel
bazda yüzde 39 oldu. Geçen yıl Ocak-Nisan döneminde bu kalemde
gerçekleştirilen ÖTV tahsilatı 859 milyon TL iken, 2010’un aynı
döneminde 1 milyar 331.5 milyon TL’ye yükseldi. Söz konusu dönemde
dayanıklı tüketim malları ve diğer mallardan alınan ÖTV geliri de
geçen yıla göre yüzde 114.7 artış gösterdi. Dayanıklı tüketim
mallarından devletin topladığı gelir, enflasyondan
arındırıldığında, geçen yıla göre vergi gelirindeki artış yüzde
92.6 olarak gerçekleşti. 2009 yılının ilk dört ayında dayanıklı
tüketim mallarından alınan ÖTV’den 211.6 milyon TL’lik gelir elde
eden Maliye Bakanlığı’nın, 2010 yılının aynı döneminde 454.4 milyon
TL gelir elde ettiği belirlendi. Nisan ayında ise dayanıklı tüketim
mallarından alınan ÖTV geliri ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde
108.4 artışla 99.6 milyon TL oldu.
PETROL VE DOĞALGAZ ÜRÜNLERİNDE ÖTV TAHSİLATI YÜZDE 29.4 ARTTI
Geçen yıl talep daralması nedeniyle ithalatın azaldığı petrol ve
doğal gaz ürünlerinden elde edilen ÖTV geliri, 2010 yılının ilk
dört ayında yüzde 29.4 oranında yükseldi. Geçen yıl 4 aylık dönemde
petrol ve doğalgaz ürünlerinden 6 milyar 951.7 milyon TL ÖTV geliri
elde edilirken, bu yıl aynı dönemde 8 milyar 997.6 milyon TL’lik
ÖTV tahsil edildi. Söz konusu tahsilat enflasyondan
arındırıldığında geçen yılın aynı dönemine göre reel bazda yüzde
16.1’lik bir artışa işaret etti. Nisan ayı gerçekleşmelerine
bakıldığında petrol ve doğalgaz ithalatından alınan ÖTV’nin yüzde
27 artışla 2 milyar 598 milyon TL olduğu görüldü. Kolalı
gazozlardan yapılan ÖTV tahsilatı, 4 aylık dönemde geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 5.6’lık bir artışla 49 milyon TL’den 51.7
milyon TL’ye yükseldi. Kolalı gazozlardan elde edilen ÖTV geliri
enflasyondan arındırıldığında geçen yıla göre yüzde 5.2’lik bir
azalış gerçekleşti.
TÜTÜN ÜRÜNLERİNDEN ALINAN ÖTV YÜZDE 20.1 ARTTI
Yılın ilk dört ayında tütün ve tütün mamullerinin ÖTV’si olarak
devletin kasasına giren vergi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde
20.1 artış gösterdi. 2009’un Ocak-Nisan döneminde tütün ve tütün
ürünlerinden 3 milyar 542.9 milyon TL tahsilat yapan devlet, 2010
yılının aynı döneminde 4 milyar 253.8 milyon TL gelir elde etti.
Ocak, Şubat ve Mart ve Nisan aylarında tütün ve tütün mamullerinden
devletin kasasına giren ÖTV gelirleri sırasıyla 1 milyar 337 milyon
TL, 1 milyar 524 milyon TL, 508.2 milyon TL, 883.7 milyon TL olarak
gerçekleşti. Mart ve Nisan ayındaki tütün ve tütün mamullerinden
alınan gelirin düşmesinde, yüksek vergi oranları nedeniyle sigara
kaçakçılığında yaşanan artış gösteriliyor.
ZAMLAR ALKOLLÜ İÇECEK GELİRİNİ YÜZDE 35.7 ARTIRDI
Alkollü içeceklere yapılan zamların etkisi ve denetimlerin sıkı
tutulmasıyla 2010 yılının 4 aylık döneminde alkollü içkilerden
devletin kasasına giren ÖTV gelirinde yüzde 35.7 oranında artış
yaşandı. Geçen yıl aynı dönemde elde edilen ÖTV geliri bu kalemde
630.4 milyon TL iken, bu yıl 855.1 milyon TL’ye yükseldi.
Enflasyondan arındırıldığında tütün ve tütün ürünlerinde artış
yüzde 7.7, alkol ve alkollü içeceklerde ise yüzde 21.7 oldu.
İTHAL’DE ALINAN KDV’DE YÜZDE 57.8’LİK ARTIŞ
2010 yılının ilk dört ayında ithalde alınan KDV yüzde 57.8 artışla
10 milyar 570.4 milyon TL oldu. Bu dönemde dış ticaret ve
muamelelerinden alınan KDV tahsilatı yüzde 54.3 artışla 7 milyar
479 milyon TL’lik gelir elde edildi. Anılan dönemde ithalde alınan
KDV tahsilatının toplam tutarı reel bazda yüzde 38.4 artış
gösterdi. İlk dört ayda gümrük vergileri 24 artışla 953.1 milyon
TL, diğer dış ticaret gelirleri yüzde 48 artışla 19 milyon 729 bin
TL oldu.
ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ TAHSİLATI YÜZDE 10.8 AZALDI
Ocak-Nisan döneminde cep telefonu ile yapılan konuşma bedelleri
üzerinden faturalara yansıyan özel iletişim vergisinde toplam
tahsilat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.8 oranında
gerilemeyle 1 milyar 435.3 milyon TL’den 1 milyar 280.1 milyon
TL’ye indi. Reel bazda gerileme ise yüzde 20 düzeyinde
gerçekleşti.
BSMV GELİRLERİ REEL BAZDA YÜZDE 18.3 AZALDI
Resmi dairelerde yapılan çeşitli işlemler dolayısıyla yurttaşlardan
yılın ilk dört aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 22.6
artışla 1 milyar 713 milyon TL damga vergisi tahsilatı yapıldı.
Banka ve sigorta muamelesi vergi (BSMV) ödeyenler 4 aylık dönemde
geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18.3 oranında azalışla devlete
toplam 1 milyar 262.7 milyon TL, şans oyunu oynayanlar yüzde 16.5
artışla 154.3 milyon TL vergi verdi. Devlet dairelerinde yapılan
çeşitli işlemler, çıkarılan ya da yenilenen resmi belgeler
dolayısıyla yurttaşlardan 4 ayda toplam 2 milyar 472 milyon TL harç
alındı. Tahsilat tutarı reel olarak geçen yılın aynı dönemine göre
BSMV’de yüzde 26.7 azalırken, şans oyunlarında yüzde 4.5, damga
vergisinde yüzde 10, harçlarda yüzde 46.3 artış oldu.