Dolarda korkutan beklenti iner mi çıkar mı?

Milliyet gazetesi yazarı Güngör Uras, "Ne olacak bu doların hali?" başlıklı bugünkü yazısında 2015'ten önce dolar fiyatıyla ilgili beklentileri yazdı.

Önceki gün dolar fiyatında meydana gelen tarihi yükselişi "Kimse aklına bile getirmek istemiyordu" cümlesiyle yorumlayan Uras, "Şimdilerdeyse korkulan, doların yılbaşı öncesi 2.40 TL'nin de üzerine çıkması" uyarısında bulundu. 

Dolar fiyatıyla ilgili kesin bir tahmini kimsenin yapamadığının da altını çizen Uras, şunları yazdı:

"....
Yıl sonuna kadar dolar fiyatı 2.25 TL dolayında kalır" deniliyordu. Bırakınız 2.40 TL'lik fiyatı, 2.30 TL'lik fiyatı bile kimse aklına getirmek istemiyordu.

Şimdilerdeyse korkulan, doların yılbaşı öncesi 2.40 TL'nin de üzerine çıkması.
Dolardaki artışın nedenini kendimizde aramıyoruz da, suçu ülke dışındaki gelişmelere bağlıyoruz. "Yağmur yağmasa, rüzgâr esmese böyle olmazdı" diyoruz.

-ABD ve AB ülkeleri Rusya'ya baskı yapmak için değişik tedbirler uyguluyor. Bu tedbirlerle Rusya ekonomisi zor durumda.
- Petrol piyasasında çöküntü var. Petrol fiyatları beklenenden hızlı geriliyor.
- ABD'nin faiz artırma olasılığı var.

İçeride neler oluyor?

Dışarıda olan biten sıralanırken, içeride olup bitenle ilgilenen yok. İçeride enflasyon yüzde 10'lara yerleşti. Bu yıl özel sektör imalat sanayiinde yatırım yapamadı. Ekonomi inşaat sektörüne dayalı olarak ayakta duruyor. Tüketicinin harcama gücü azaldı. Bakmayınız lüks tüketimdeki artışa...
Piyasalar (Anadolu deyimiyle) "geberik" durumda. İhracat artışının devam etmesi güçleşti. Bunları bizler önemsemesek de Türkiye'ye para gönderen yapancılar bu gelişmeleri "riskli" olarak değerlendiriyor.

Doların bulunurluğu ve de fiyatı, yabancıların Türkiye'ye gönderdikleri ve gönderecekleri dövizin büyüklüğüne bağlı. Yabancılar döviz gönderirlerse piyasada dolar bollaşıyor, dolar fiyatı ucuzluyor.
Yabancılar dolar göndermeyi yavaşlatırsa, hele hele daha önce gönderdiklerini geri çekmeye başlarsa döviz kıtlığı ortaya çıkıyor, dolar fiyatı artıyor.

TALEP ARTIYOR ARZ AZALIYOR

Genelde her yılbaşı öncesi yabancı yatırımcılar pozisyon kapama denilen bir operasyonla piyasadan belli ölçüde döviz çeker. Bu yıl pozisyon kapamanın biraz sert olduğu anlaşılıyor. Olağan pozisyon kapama operasyonuna ek olarak, Türk ekonomisini riskli gören veya dolar fiyatının daha da artacağını düşünen bazı yabancıların "kur zararına bakmadan" Türkiye'den çıkmaya çalıştıkları belirtiliyor.
Özetle, döviz piyasasında arz ve talep dengesi bozuldu. Arz azalırken, talep arttı. İşte bunun için Merkez Bankası'nın tanzim satışı yapmasına rağmen döviz arzı yetersiz kalıyor. Sonunda olan dolar fiyatına oluyor, yükseliyor.

....
Sonuç, önümüzdeki günlerde dolar fiyatında küresel piyasalardaki gelişmeler, ABD'nin faiz karan etkili olacak ama fiyat büyük ölçüde iç gelişmelerden etkilenecek. Yabancıların Türk piyasasıyla ilgili değerlemesi sonucu döviz girişinin artması veya yavaşlaması dolar fiyatını belirleyecek.