Dolandırıcılar Anadolu yollarında

Art niyetli kapıdan satış firmaları, büyük illerde denetimlerin sıklaşması üzerine faaliyetlerini Anadolu'daki köy ve kasabalara yöneltti. Bu firmaların sık sık değiştirdiği kandırma yöntemleri, özellikle bilinçsiz ve dar gelirli tüketicilere büyük zarar veriyor. Bazı köylerde vatandaşlar kapıdan satış firmalarına karşı megafonlardan yapılan anonslarla uyarılıyor. Birbirinden ilginç onlarca yöntemle daha çok bilinçsiz ve dar gelirli tüketicileri kandırma yöntemini seçen bu firmaların sayısının yüzlerce olduğu tahmin ediliyor. Bu arada art niyetli firmalar ‘yetki belgesi’ almış olan düzgün şirketlerin de imajını kötülüyor. Tüketiciler ise ‘tüketici yasası’ ile elde ettikleri haklar konusunda çok bilinçli değil. 600'ün üzerinde kapıdan satış firmasının faaliyet gösterdiği İstanbul'da 2004 Ağustos ayı itibarıyla Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü'nden "kapıdan satış yetki belgesi" alan firma sayısı sadece 132. Müdürlüğe 2002 yılında 3320, 2003'te 3332, 2004'ün ilk 8 ayında ise 1782 şikayet geldi. 3 yıl içinde 91 firmaya 174 milyar lira ceza kesildi. Kapıdan satış yetki belgesi olmayan firmalara 320 milyon lira, sözleşmedeki eksiklikte ise 128 milyon lira ceza kesiliyor. Son yıllarda gelen şikayetlerin artmasına bağlı olarak merkezleri İstanbul olan firmalara karşı yoğun bir denetim çalışması uygulandı, bu firmalar da Anadolu’ya yöneldi. Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü'ne Antalya merkez ve ilçelerden son 3 ay içinde 75 şikayet geldi. Bunun dışında, Sinop, Trabzon, Denizli gibi Türkiye'nin birçok ilinden kapıdan satışla ilgili şikayetler geliyor. Kapıdan Satış Servisi çalışanları Anadolu'dan gelen şikayetlere yetişmekte zorlanıyor. Kapıdan dolandırılanlar arasında profesörler bile bulunuyor. Ağzı çok iyi laf yapan kişilerin başlıca hedefi yalnız yaşayan yaşlı kişiler. Geçtiğimiz günlerde bir firma İstanbul'da emekli ve yalnız yaşayan bir kadına 10 milyar lira değerinde bir oda dolusu ev eşyası sattı. Yalnız olduğu için korkan yaşlı kadın komşularının ısrarıyla Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü'ne müracaatta bulundu. Zorla satış yapan firma sattığı malları geri alıp 10 milyar lirayı yaşlı kadına teslim etti. İstanbul Sanayi ve Ticaret İl Müdürü Hilmi Sezer, çıkarılan yasalarla tüketicilerin çok önemli haklara sahip olduğunu belirterek yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: “Firma adına gelen kişiden ilk önce "kapıdan satış yetki belgesi" istenmeli. Tanıtılan ürünün fiyatıyla ilgili piyasa araştırması yapılmalı. Ürünün garanti belgesi ve Türkçe kullanma kılavuzunun varlığı kontrol edilmeli. Eğer tüketici ürünü almaya karar verdiyse hiçbir sözleşme ya da senede imza atmadan 7 gün içinde malın kalitesini kontrol edebilir. Eğer memnun kalmazsa firma malı geri almakla yükümlüdür. Bu süre içinde bağlayıcı hiçbir belgenin altına imza atılmamalı. Sözleşme üzerindeki ödeme planı dikkatle kontrol edilmeli. Fiyatı 90 milyon lira olarak tanıtılan bir malın sadece bir taksidi 90 milyon lira olabilir. Ürünü teslim almadan hiçbir belgeye imza atılmamalı.” Belediyenin adıyla kandırdılar Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), kurumsal kimliğini kullanarak dolandırıcılık yapan bir şebekeyi tespit etti: İBB’den yapılan açıklamada, “İstanbul Sarıgazi'de dolandırıcılar, evlere giderek kendilerine İBB'nin katkılarıyla temizlik ürünü dağıtacaklarını duyurmuş. Bunun karşılığında ise vatandaşlara Büyükşehir kaşeli sahte makbuz verilmiş. İçerisinde çamaşır deterjanı, çamaşır suyu, şampuan, diş macunu gibi ürünlerden oluşan 19 çeşit temizlik ürünü yardımı yapacaklarını açıklayan dolandırıcılar, yardımın kargo şirketi tarafından getirileceğini belirterek 20 milyon Türk Lirası kargo bedeli toplamış. Şebeke, Sarıgazi'deki 2 mahalleyi dolandırmış. Oysa İBB’nin bu tür bir yardım organizasyonuyla ilgisi yok” denildi. Haber: İsa Sezen Kaynak: Zaman