Doğalgaz lotosu fena yattı
Abone olTahmine dayalı Dogalgaz ve elektrik anlaşmalarıyla ülkenin geleceğinin ipotek altına sokulduğu belirtildi.
TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu Raporu, Botaş'ın uzun
vadeli doğalgaz talep tahmini yaparken yıldan yıla değişen çok
farklı talep projeksiyonları yaptığını; bu projeksiyonlar
çerçevesindeki doğalgaz ve elektrik alım anlaşmalarıyla ülkenin
geleceğinin ipotek altına sokulduğunu belirledi. Ülkenin elektrik
enerjisi ihtiyacının, olduğundan daha yüksek gösterildiği, buna
dayanarak doğalgaza dayalı elektrik santralı projelerine öncelik
verildiği ve santrallar için görüşmeler başlar başlamaz doğalgaz
anlaşmaları yapıldığı vurgulanan raporda, 2005 yılında elektrik
üretimi için 30 milyar metreküplük doğalgaz alım bağlantısı
yapılmasına karşın, mevcut santralların 2005'teki tüketiminin 15
milyar metreküpte kalacağı dile getirildi. Tüketilemeyecek 15
milyar metreküp doğalgaz için yıllık 1,5 milyar dolar ödenmesinin
söz konusu olduğu kaydedilen raporda, bu dönemde yeni santral
projelerine ihtiyaç olmaması nedeniyle, fazla gazın tüketimine
yönelik her girişimin, gayri ekonomik bir girişim olacağı
vurgulandı. Rapora göre, Botaş 2015 yılı için Türkiye'nin doğalgaz
talebini 1993'te 11,2 milyar metreküp olarak tahmin ederken bu
rakam 1999 yılında da 66,7 milyar metreküp olarak revize edildi.
1997 yılında Botaş'ın doğalgaz talep tahmini, gerçekleşen tüketim
rakamının 0,6 milyar metreküp altında kaldı. Bu durumun ortaya
çıkmasıyla 1996'da yeniden talep tahmininde bulunan Botaş, 2005
yılı için daha önce 11 milyar metreküp öngördüğü talep tahminini
33,9 milyar metreküpe çıkardı. 1999'da yapılan üçüncü projeksiyonda
ise aynı rakam 45,6 milyar metreküp oldu. Revizyon sırasında en
büyük artış ise elektrik üretiminde kullanılacak doğalgaz kaleminde
gerçekleştirildi. 1993'te 2005 yılı için elektrik üretiminde
kullanılacak doğalgaz miktarının 2,8 milyar metreküp olacağı
tahmini yapılırken, 1996'da bu rakam 20,1 milyar metreküpe, 1999'da
da 30 milyar metreküpe yükseltildi. Ancak, örneğin 1996
projeksiyonunda, 2000 yılında elektrik üretiminde kullanılacak
doğalgaz miktarı 16,5 milyar metreküp olarak tahmin edilmesine
karşın, gerçekte tüketim 9,4 milyar metreküpte kaldı. Uyarılar
dinlenmedi Komisyon raporunda, enerji konusunda DPT, TEAŞ gibi
uzman kuruluşlardan gelen ısrarlı uyarı ve önerilere rağmen,
elektrik sektöründeki ulusal ve uluslararası firmalardan gelen ve
enerji planlamalarıyla ilgili olmayan yatırım taleplerinin kabul
edilmesi sonucu, kamunun daha ucuz elektrik üretimi yapan
santrallarının devre dışı bırakılmak durumunda kaldığı belirtildi.
Raporda, Botaş'ın 1996 yılı projeksiyonundaki doğalgaz talebinin,
gerçekleşmelerin çok üstünde kalmasına ve yaşanan depremlere
rağmen, 1999'da talep tahminini daha da yukarıya çektiği
vurgulandı. Komisyon raporunda, alım garantisi verilen ihtiyaç
fazlası elektrik üretimi nedeniyle uğranılacak zararın daha da
yükseleceğine dikkat çekildi. YİD'lere araştırma İthal doğalgaza
dayalı pahalı ve yüzde 100 alım garantisi verilmiş bulunan
yap-işlet-devret (YİD) ve yap-işlet (Yİ) modeli ile üretim yapan
enerji santralları yüzünden ülkenin pahalı elektrik tüketmeye
mahkûm edildiği de raporda yer aldı. Raporda, maliyet hesabı
olmadan inşa edilen YİD, Yİ ve otoprodüktör modeli santralları ile
doğalgaz alımlarının birlikte ele alınarak araştırılması istendi.
Kaynak : Radikal