Diyarbakırda berdel gerçeği

Diyarbakır'ın 97 köyünde 472 evli kadınla yapılan yüz yüze görüşmede, kadınların yüzde 30'unun 15 yaşın altında evlendiği, yüzde 43'ünün de 14-18 yaş arasında ilk doğumlarını yaptığı ortaya çıktı. Büyükşehir Belediyesi Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezince, kadının toplum ve aile içindeki yerinin ve durumunun tespitine yönelik yapılan araştırmanın sonuçları, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kadının içinde bulunduğu durumu bir kez daha gözler önüne serdi.

Bekar veya dul kadınların kapsam dışı bırakıldığı araştırmada, katılımcı kadınların yüzde 79.4'ünün okuma yazma bilmediği, yüzde 4.4'ünün sadece okur yazar olduğu, yüzde 15.8'inin ilkokul mezunu ve yüzde 0.4'ünün ise ortaokul mezunu olduğu belirtildi.

BERDEL ORANI YÜZDE 17
Araştırmada, kadınların yüzde 17'sinin, bölgede ''karşılıklı kız alıp verme'' anlamına gelen ''berdel'' usulüyle, yüzde 21'inin ''severek'', yüzde 58'inin de ''görücü usulü'' ile evlendiği belirlendi. Bu kadınların yüzde 45'inin eşi ve çocuklarının dışında kayınvalide, kayınpeder, görümce, kayın, evli çocuklar ve eşleriyle birlikte yaşadığı bildirildi.

ÇOCUKKEN EVLENMİŞLER
Araştırmada, kadınların yüzde 30'unun 15 yaşın altında, yüzde 41'inin ise 16-19 yaş arasında evlendiği, yüzde 54'ünün de eşleriyle akraba olduğu belirlendi. Araştırmaya göre, kadınların yüzde 44'ünün 6 ve daha fazla çocuğu bulunurken, yüzde 43'ü 14-18 yaş arasında ilk doğumlarını yapmış.

19 KADIN TÖRE GEREĞİ ÖLDÜRÜLMÜŞ
''Yakın çevrenizde töre cinayeti işlendi mi?'' sorusuna yüzde 6.4'ü ''evet'' yanıtını verirken, araştırmaya konu olan köylerde 19 kadının ''namus meselesi'' sebebiyle töre gereği yakınları tarafından silahla, boğarak, damdan atarak ve taşlanarak öldürüldüğü ileri sürüldü. Kadınlar, öldürülen kadınların cinayete kurban gitme sebeplerini de ''sevgilisine kaçma'', ''tecavüze uğrama'', ''gizli ilişki'', ''kıskançlık'' ve ''sebebi bilinmiyor'' şeklinde sıraladı.

40 KADIN İNTİHAR ETMİŞ
Araştırmada, kadınların yüzde 14'ü, kendilerine yöneltilen, ''Yakın çevrenizde intihar olayları yaşandı mı?'' sorusuna ''evet'' yanıtı verdi. Kadınlar görüşmede, araştırmaya konu olan köylerde 18'i erkek, 40'ı kadın olmak üzere 58 kişinin intihar ettiğini ileri sürdü. Erkeklerin, intihar sebepleri arasında, ''baba ile kavga'', ''sevdiği kız ile evlenememe'' ve ''hastalık'' yer alırken, kadınların ''anne ve baba ile kavga'', ''zorla evlendirilme'', ''sevdiği ile evlenememe'', ''eşi ve nişanlısı ile kavga'', ''tecavüze uğrama'', ''sağlık problemleri'' ve ''maddi sıkıntılar'' gibi sebepler yüzünden intihar ettiği kaydedildi. Kadınlar, ''canınız çok sıkıldığında ve kendinizi çaresiz hissettiğiniz zamanlarda ne yapmak istersiniz?'' sorusunu sırasıyla ''yalnız kalmak'', ''babasının evine dönmek'', ''eşinden boşanmak'' ve ''intihar etmek'' şeklinde yanıtladı. İntihar olaylarının kadınlarda 20 yaş ve altı, erkeklerde ise 25 yaş ve altı grubunda yoğunlaştığı bildirildi.

KIZ ÇOCUKLARININ YÜZDE 18'İ OKULA GÖNDERİLMEMİŞ
Araştırmada, ayrıca okul çağında olup da okula gönderilmeyen kız çocukları oranının yüzde 18, erkek çocukları oranının ise yüzde 5 olduğu belirtildi. Kız çocuklarının okula gönderilmemesi sebepleri arasında, ''okulun olmaması'', ''okulun uzak olması'', ''babasının okula gitmesine izin vermemesi'', ''kız çocuğu olduğu için gönderilmemesi'' ve ''maddi sıkıntılar'' yer alıyor. Erkek çocukların ise okula gönderilmemesi, ''okul olmaması'' ve ''iş yapsın, çalışsın'' gibi sebeplere bağlandı.