Dinlemek o kadar kolay ki! Binlerce 'böcek' var!

Yasadışı telefon dinlemeler konusunda artan haberler, dinlemenin nasıl yapıldığı sorusunu gündeme getirdi.

2013 yılında Meclis tarafından hazırlanan bir raporda, hem yasal hem de yasadışı telefon dinlemeleri geniş olarak irdelenmişti.

Raporda, önce dinleme nasıl yapıldığı ele alındı. Rapordaki bilgilere göre, “böcek” adı verilen dinleme cihazlarının birçok türü bulunuyor.

'Haberleşme Özgürlüğüne ve Özel Hayatın Gizliliğine Yönelik İhlallerin Tespiti ve Önlenmesine İlişkin Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu' raporunda, böceklerin bazıları şöyle tanımlandı:

TELEFON HATTI BÖCEKLERİ

Agıladıkları ortam verilerini bağlı bulundukları ve enerjilerini temin ettikleri telefon hattı üzerinden iletirler. Belirli bir mesafede gönderilen veriyi telefon hattından alıp işleyen bir alıcı bulunmalıdır. Telefon şebekesine yerleştirildiğinde, enerjisi şebekeden aldığı için uzun süre farkedilmez ve çalışabilir. Şebeke üzerindeki etkileri, ses frekasında bozulma vs ile tespit edilmeleri mümkündür.

ŞEHİR ŞEBEKESİ BÖCEKLERİ

Güç hattı böcekleri elde ettikleri ortam verilerini modüle ederek bağlı bulundukları şehir şebekesi üzerinden aktarırlar. Çalışmak için gerekli enerjiyi de bu şebekeden sağlarlar. Enerjisini şebekeden aldığı için uzun süre sorunsuz çalışabilir.

AÇIK DEVRE BÖCEKLER

Açık devre cihazlar üzerlerindeki verici yapısı (anten) veya yapılarını kullanarak elde ettikleri verileri dışarıdaki alıcı veya alıcılara aktarabilen cihazlardır. Bu cihazların gizli olarak çalışanlarına açık devre böcek denilmektedir. Bunlar aslında birer haberleşme cihazıdır. Kullanılmaları daha kolay, veri iletme mesafeleri daha fazla oldukları için böceklerin büyük çoğunluğu bu tür açık devre cihazlardır.

OPTİK BÖCEKLER

Aldığı veriyi ışığa veya optik pulse dönüştürerek aktaran cihazlardır. Bir lamba veya florasan içerisine gizlenmiş bir optik böcek ortam verilerini modüleli ışık titreşimleri şeklinde dışarıya aktarır, fakat bu titreşimler göz tarafından fark edilemez.

Lazerli dinleme cihazları215 da bu alandaki örneklerdendir. Ortam verisini alan verici verileri lazerle kendi ışık hattı üzerinde hizalanmış lazer alıcısına gönderir. Lazerli dinleme cihazları oldukça maliyetli, kullanması zor ve bulunmaları kolay olduğu için pratikte pek kullanım alanı bulamadıkları düşünülmektedir.

LAZERLİ BÖCEKLER

Ortam verisini alan verici verileri lazerle kendi ışık hattı üzerinde hizalanmış lazer alıcısına gönderir. Lazerli dinleme cihazları oldukça maliyetli, kullanması zor ve bulunmaları kolay olduğu için pratikte pek kullanım alanı bulamadıkları düşünülmektedir.

ULTRASONİK BÖCEKLER

Aldığı veriyi, insanın duyma seviyesi olan 20 Khz üstü frekanslarla ileten cihazlardır. Ses dalgaları havada uzun mesafe ilerleyemezler, ayrıca etraftaki cisimlerden dolayı çabu saçılırlar. Bu nedenle yakın bir yerdeki cihazlarla işlenmesi ve depolanması gerekir. Bu böceklerin sıradan tarama cihazlarıyla bulunması zordur.

RADYO FREKANS BÖCEKLER

En çok bilinen ve genelde böcek denince akla gelen cihazlardır. GSM ve Wi-Fi gibi modelleri vardır.

GSM BÖCEKLER

GSM böcekler, aslında bir tür cep telefonudur. Uzaktan aranarak, SMS mesajı, ses veya ışıkla aktive olabilirler. Sürekli aktif olmadıkları ve cep telefonu davrandıkları için bulunması zordur. Ortam verilerini GSBM protokollerini kullanarak uzun mesafelere aktarabilirler. Görüntü aktarabilenleri de mevcuttur. Bir priz veya şebeke içine sağlanmış GSM böcek enerjisi şebekeden sağladığı sürece uzun süre çalışır. GSM böcekler yurtdışından 20-40 dolara getirtiliyor, ancak şebeke bu hatları yabancı hat olarak algıladığı için kısa sürede devre dışı bırakıyor. Artık kullanılmayan eski telefonların IMEI numarası alınarak böyle bir cihaz çalıştırmak mümkün.

Wİ-Fİ BÖCEKLER

Wi-Fi böcekler ise elde ettikleri veriyi kablosuz ağ üzerinden aktaran böceklerdir. Aktif ve pasif olmak üzere iki türü vardır. Pasif olanları herhangi bir kalbosuz cihazdan farklı değildir. Aldığı veriyi aktarmak için kablosuz çıkış noktasına ihtiyaç duyar. Aktif olanlarır üzerinde ise doğrudan modem bulunur ve doğrudan internete bağlanıp veri aktarabilir. Bu böcekler genelde gerçek zamanlı bilgi aktarmak için kullanılır.

Meclis araştırma komisyonu raporunda, hiçbir savcı ve mahkeme kararına bağlı olmadan dinleme yapıldığı da vurgulanmıştı. Raporda, sahte baz istasyonları oluşturarak dinleme yapılabildiği şöyle belirtildi:

EMNİYET, JANDARMA VE MİT'TE OLDUĞU BİLİNMEKTEDİR 

“A15, A25 olarak adlandırılan teknik cihazların var olduğunu, bu cihazların sahte baz istasyonu görevi üstlenmekte, çevresindeki telefonları kapasitesine göre kendine bağlamakta, bu baz istasyonu üzerinden yapılan görüşmeleri istisnasız, hiçbir savcı,mahkeme kararına gerek duyulmaksızın kontrol etmekte olduğunu, buradan gönderilecek sinyallerle de evinizdeki telefonlarınızın mikrofonu verici hâline getirilip sanki odanıza böcek yerleştirilmiş gibi çok rahat bir şekilde insanların izlenebileceğini ve bu cihazların emniyet, jandarma ve MİT’te var olduğunu bilinmektedir.”