Dikkat!! Çöl sıcakları geliyor..

Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerine çıkacağını açıklamasının ardından, Acil Tıp Derneği (ATD) Genel Başkanı Dr. Ülkümen Rodoplu, sıcak havanın insanlar, Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tayfur Bekyürek de hayvanlar üzerindeki etkilerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Dr. Rodoplu, aşırı sıcaklar nedeniyle ''sıcak çarpması'' sonucu Türkiye'de, başta yaşlılar, çocuklar, kalp ve şeker hastaları olmak üzere birçok insanın yaşamını yitirdiğini belirtti. 65 yaşın üzerindeki her bir milyon kişiden 5'inin aşırı sıcak nedeniyle öldüğünün tespit edildiğini bildiren Dr. Rodoplu, zorunlu olmadıkça, yaşlılar ile çocukların güneşe çıkartılmamasını önerdi. Sıcak çarpmasının belirtilerinin vücut sıcaklığının 41 dereceyi aşması ve santral sinir sistemi (SSS) bozulması olduğunu anlatan Dr. Ülkümen Rodoplu, şunları söyledi: ''Bu kişilerde ölüm oranı çok yüksektir. Bu hastalarda tuhaf davranışlar, nöbet geçirme, koma hali görülebilir. İshal kusma gibi sıvı kaybına neden olan hastalıklar, güneş çarpmasında risk grubunu oluşturur. Şişmanlar, kalp ve damar hastaları, yaşlılar ve çocuklar, alkolikler, bazı kalp ve tansiyon ilaçları kullananlar da risk grubu içinde yer alır. Uzun süre ısıya maruz kalan itfaiyeciler, nöbetçi askerler, madenciler, itfaiyeciler ve fırınlarda çalışan kürekçilerin sıcak havalarda daha dikkatli olmalarında hayati fayda var.'' NELER YAPILMALI Dr. Rodoplu, sıcak çarpması ile karşı karşıya kalan hastaların, sıcak havadan uzaklaştırılarak, yatırılarak veya oturtularak dinlenmesinin sağlanması gerektiğini kaydetti. Sıcak çarpmasına uğrayan ve bilinci yerinde olmayan kişilere kesinlikle ağızdan sıvı verilmemesini isteyen Dr. Ülkümen Rodoplu, ''Üzerinde fazla giysi varsa çıkartın, bir yere uzanmasını sağlayın. Bilinci açıksa su, ayran veya meyve suyu verin. Bilinci bulanıklaşırsa 112'yi arayarak, hastayı en kısa sürede acil servise ulaştırın'' dedi. HAYVANLARDA SICAK STRESİ Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tayfur Bekyürek de, sıcak havalardan daha çok yünlü hayvanların olumsuz etkilendiğini ve bunalarak strese giren hayvanların yem yemediklerini belirtti. Stres nedeniyle yem yemeyen hayvanların veriminin düşeceğini ifade eden Bekyürek, şunları söyledi: ''Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları, insanlar gibi hayvanları da olumsuz etkiler. Sıcak hava nedeniyle strese giren hayvanların verimi düşer ve toplu ölümler görülebilir. Eğer tavuk besleniyorsa yumurta, inek besleniyorsa süt verimi düşecektir. Hava sıcaklıklarının arttığı mevsimlerde bazı hastalık faktörleri de hayvanların sağlığını tehdit eder. Örneğin mikrop taşıyan sinekler yaz mevsiminde çok çabuk ürerler ve hayvanlara hastalık bulaştırırlar.'' Doğada başıboş olarak yaşayan hayvanlarda da sıcak havalarda güneş çarpması ve memelerde yanıklar gibi sorunlar ortaya çıkabileceğini ifade eden Bekyürek, su kaynaklarının kuruması nedeniyle de hayvan sağlığının tehlikeye girebileceğine dikkati çekti. Sıcak kadar artan nem oranının da hayvanları olumsuz etkilediğine işaret eden Bekyürek, şöyle devam etti: ''Sıcak havaların olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak isteyen yetiştiriciler, hayvanlarını su serperek serinletebilirler, ancak sıcaklığın 40 derece, nemin yüzde 90'a ulaştığı bir ortamda hayvanların bu şekilde korunması imkansızdır. Hayvanlar hava akımından da olumsuz etkilenirler. Bu nedenle, özellikle yünlü hayvanlar ortalama 20 derece sıcaklıkta korunmalı ve barınakların havalandırmaları uzman kişilerce yapılmalıdır.'' Evlerde ya da iş yerlerinde beslenen evcil hayvanların vantilatörle serinletilebileceğini vurgulayan Bekyürek, hayvanların uzun süre hava akımında bırakılmaması gerektiğini de sözlerine ekledi.