Devleti böyle çarpmışlar

Maliye Bakanlığı muhasebat kontrolörleri, son dönemde kamu harcamalarına dönük özel inceleme programları gerçekleştirdi. Bu çerçevede ''yeşil kart, üniversite hastanelerinin alacaklarının tespiti, Sağlık Bakanlığına devredilen SSK hastaneleri personelinin fark tazminatı işlemleri, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerine yapılan ödemeler ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri'' büyüteç altına alındı.

Bu incelemelerde önemli oranda usulsüz ödemeyle karşılaşılırken, en fazla suistimalin yeşil kart kullanımında olduğu görüldü. Muhasebat Genel Müdürlüğü denetim elemanlarının harcamalarla ilgili incelemelerinde ortaya çıkan bazı veriler şöyle:

ÖZEL GÜVENLİK, TEMİZLİK VE YEMEKTE HAKSIZ KAZANÇ

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri: İncelemeler, ilk olarak pilot bölge seçilen İzmir'de başlatıldı. Kamu kurum ve kuruluşlarının özel güvenlik, yemek, temizlik, büro ve diğer ihtiyaçları için gerçekleştirdiği personel çalıştırılmasına dayalı hizmet ihalelerinde yüklenicilerin, birden fazla birimde hizmet yürütmesi durumunda, tek bir birimde çalışan işçiler için ödenen vergilerin alındısını diğer birimlere de ibraz ederek, haksız kazanç elde ettiği tespit edildi. Bazı firmaların çalışanların vergisini yüzde 90'a varan oranlarda eksik ödediği tespit edildi. İnceleme yapılan firmaların toplam 4 milyon 219 bin TL yerine, 1 milyon 542 bin TL vergi ödediği saptandı. Gelir İdaresi Başkanlığı da bu tespitlerle ilgili bilgilendirilirken, bu tür incelemelerin yaygınlaştırılması kararı alındı.

7 MİLYON YEŞİL KARTA İPTAL

Bakanlık oluru ile 16 ilde yeşil kart hamillerinin yeşil kart almak için gerekli şartları taşıyıp taşımadıkları incelendi. Bu illerde yeşil kartlıların gelir durumlarının tespitine yönelik kurumların bilgi sistemlerinden yararlanılarak, yeşil kartın usulüne uygun verilip verilmediği araştırıldı. Yersiz verilen yeşil kartlara ait tedavi ve ilaç giderleri tespit edildi. Denetim raporlarında yer alan öneriler doğrultusunda, Sağlık Bakanlığı Yeşil Kart Bilgi Sisteminde vize tarihi dolanlara 15 Ağustos 2007 tarihinden itibaren otomatik olarak bloke uygulaması başladı.

Yeşil kart uygulaması ''suistimal uygulaması'' oldu. İncelemelere paralel 2006 yılında 792 bin 800 yeşil kart iptal veya bloke edilirken, bu sayı 2007 yılı sonunda 4 milyon 884 bin 602'ye ulaştı. 2008 yılı Ekim ayı sonu itibariyle de 14 milyon 649 bin yeşil karttan 7 milyon 105 bin 108'i iptal veya bloke edildi. 16 ilde dönem içinde yeşil kartlıların sağlık ödemelerinin taranması sonucunda da, her 100 TL'lik harcamanın 15,3 TL'sinin haksız, yersiz ödeme olduğu sonucuna varıldı. İncelemeye alınan illerden Konya'da yeşil kartlılar için haksız ödeme oranı yüzde 36,6'ya ulaşırken, söz konusu oran Hatay'da yüzde 30,9, Kahramanmaraş'ta yüzde 28,9, Bursa'da yüzde 23,6, Gaziantep'te yüzde 22,7, İstanbul'da yüzde 18,8, Antalya'da da yüzde 17,4 olarak belirlendi.

ÖZÜRLÜLER ÜZERİNDEN VURGUN

Özürlülere hizmet veren özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine yapılan ödemeler de inceleme kapsamına alındı. İlk olarak İstanbul'da 27 bin 500 engelli öğrencinin eğitim gördüğü 238 özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine gidildi. Merkezlerle ilgili incelemeler daha sonra Ankara'ya kaydırıldı. İncelemelerde Eylül 2007 ödemeleri referans alındı ve bu döneme ilişkin bir veri tabanı oluşturuldu. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda, mevzuata aykırı işlemlerin yanı sıra, çok sayıda öğrencinin aynı dönemde birden fazla okulda eğitim gördüğüne ilişkin kayıtlara rastlandı.

Programlı denetimler kapsamında da, mal müdürlüklerinde bu merkezlere yapılan ödeme belgeleri ve kanıtlayıcı belgeler ayrıntılı olarak kontrol edildi. Burada da bazı rapor ve çalışma belgelerinin sahte olduğu anlaşıldı. İnceleme raporlarında merkezlerde mevzuata aykırı diğer uygulamalar da şu şekilde sıralandı: -Rehberlik ve araştırma merkezlerince verilen değerlendirme raporlarında sadece bireysel eğitim önerilmesine karşın, grup eğitimi de faturalara yansıtıldı ve bu şekilde öğrenci başına 86,4 TL fazla para alındı. -Ödeme emri listelerinde faturalar mükerrer veya fazla yazıldı. -Özel eğitim kurumunun ruhsatnamesinde yer almayan eğitim programlarına (işitme, zihinsel, görme engelli programlar) ilişkin fatura düzenlenerek, devletten fazladan para alındı.

-Fizyoterapi eğitiminin fizyoterapist dışındaki eğiticiler tarafından verildiği belirlendi. -Faturalarda aynı eğiticinin aynı gün ve ders saatinde birden fazla özürlüye bireysel eğitim verdiği veya hem bireysel hem grup eğitimini aynı anda gerçekleştirdiği görülüyor. -Aylık çalışma planlarında belirtilen ders saatinden daha fazla ders fatura ediliyor. -Tahsilat belgeleri arasında değerlendirme raporundaki onay tarihi öncesi için düzenlenen faturalar da bulunuyor. Ankara ve İstanbul'da faaliyet gösteren özel eğitim kurumlarında yapılan incelemelerde, özel eğitim kurumlarına yapılan ödemelerin yüzde 11'inin sahte fatura, rapor ve çalışma belgesine dayanan haksız ödeme olduğu tespit edildi.

SAĞLIK PERSONELİNE FAZLA ÖDEME

Sağlık Bakanlığına devredilen SSK hastaneleri personelinin fark tazminatı işlemlerine dönük denetimlerinde de, 72 ildeki 149 hastanede görev yapan toplam 50 bin 694 personelin durumu incelendi. 47 inceleme raporunun düzenlendiği bu denetimler sonucunda, 9 milyon 895 bin 310 lira fazla ve yersiz ödeme saptandı. Bu şekilde Sağlık Bakanlığındaki emsalleri ile aynı maaş ve ek ödeme alması gereken bu hastanelerin personeline yapılan fazla ve yersiz ödemelerin önüne geçildi.

ÖZEL HASTANE DENETİMLERİ

Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşları Tedavi Protokolü esaslarınca Maliye Bakanlığına verilen denetim yetkisi çerçevesinde, bu kuruluşlarda tedavi gören kamu personeli ile yeşil kart sahiplerinin tedavi işlemleri, bilgi işlem sistemlerinden elde edilen verilen üzerinden ilk kez incelemeye alındı. Bu kapsamda, Ankara, İstanbul ve İzmir'de en fazla tedavi ödemesi yapılan 51 özel sağlık kurum ve kuruluşu, mercek altına alındı. İncelemeler sonucunda 16 inceleme raporu düzenlendi ve 1,1 milyon YTL fazla ve yersiz ödeme bulundu.

ÜNİVERSİTE HASTANELERİ

Tedavi giderleri genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından karşılanan kişiler ile yeşil kartlılara sunulan tedavi hizmet bedellerinden 31 Mart 2008 tarihinden önce düzenlenen faturalardan, 10 Haziran 2008 itibariyle tahsil edilmemiş alacakların tam ve doğru olarak belirlenmesi için Ankara'da pilot uygulama yapıldı. İncelemede Döner Sermaye Saymanlıklarının muhasebe kayıtları ve hastane bilgi işlem sisteminden elde edilen verilerden yararlanılarak hastanelerin ödeme ve terkin kapsamındaki alacakları tam ve doğru olarak belirlendi.