Devlet borç ve faiz kıskacında

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), sermaya artışı şimdiye kadar onaylanmadığı için özelleştirme kapsamındaki Sümer Holding'e, personeline maaş ödeyebilmesi amacıyla yıllık yüzde 43 faizle borç veriyor. Sümer Holding, maaş ödeyebilmek için faizle aldığı borcun parasını, yine ÖİB'den alacağı para ile ödeyecek. Böylece ÖİB, kendi kendine faizle borç vermiş olacak. Edinilen bilgiye göre, 1987 yılından beri özelleştirme kapsamında bulunan ve 1988'den beri sürekli zarar eden Sümer Holding, personel maaşını ödeyebilmek için geçen yıl sermaye artışına gitme kararı aldı. ÖİB'nin uygun bulmasının ardından, sermaye artırım kararı alındı ve hukuki süreç başlatıldı. Ancak sermaye artışının Ticaret Sicili'ne tescili sırasında sorun yaşandı. Bu sorun aşılamadığı için, ÖİB, Sümer Holding'e, personel maaşlarını ödeyebilmesi amacıyla, sermayesine mahsuben, geçen yıl Eylül ayından itibaren borç vermeye başladı. Söz konusu borcun faizinin yüzde 43 olduğu belirtildi. Diğer taraftan, özelleştirme nedeniyle bütün işletmelerinde faaliyeti durdurulan ve faal bulunan 4 mağazası aracılığıyla sürdürülen stoktaki mallarının satışı dışında bir geliri olmayan Sümer Holding, ÖİB'den aldığı borcu ve faizini de yine ÖİB'den alacağı para ile ödeyecek. Mağazalardaki satışlarından dolayı aylık ortalama 600-700 milyar lira gelir elde edebilen Sümer Holding'in geçen yıl, vergi, SSK primi gecikme zamları nedeniyle de devlete 27 trilyon lira faiz ödediği belirtiliyor. Halen Sümer Holding'in sosyal yardım ödemeleri nedeniyle SSK'ya 56 trilyon lira, vergi dairelerine de 36 trilyon lira borcu bulunduğunu açıklayan yetkililer, bu borçların zamanında ödenmemesi nedeniyle ayrıca aylık yüzde 4 gecikme faizi işlediğini, bu borcun da yine ÖİB'den sağlanacak kaynak ile ödeneceğini anlattılar. Böylece hiç bir üretim faaliyeti bulunmayan, işletmelerinin tamamı satış aşamasında olan Sümer Holding, ÖİB'den para alarak, Maliye'ye vergi borcu, SSK'ya da prim borcu ödeyecek. Geciken ödemeler nedeniyle de borç rakamları, devletin bir cebinden diğer cebine aktardığı para tutar giderek artacak. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI İLE MAHKEMELİK Bu arada sermaye artırımı işlemi nedeniyle Sümer Holding ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı mahkemelik oldu. Verilen bilgiye göre Holding, personel ücretlerini ödeyebilmek için, geçen yıl, 821 trilyon 80 milyar lira olan sermayesini 652 trilyon lira artırma kararı aldı. ÖİB'den uygun görüş alındıktan sonra kararın tescili için Ticaret Sicili'ne gidildi. Ancak bu aşamada, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun uyarınca, binde 1 oranında harç yatırılması gündeme geldi. GENEL MÜDÜR NE DİYOR? Sümer Holding Genel Müdürü Ahmet Kara, Özelleştirme Kanunu'nun 29'uncu maddesi uyarınca, ''sermayesinin tamamı kamuya ait işletmelerin sermaye artış işlemlerinin her türlü katkı payı, ücret , harç, vergi ve vb. kesintiden muaf olduğunu'' belirterek, bu nedenle, sermaye artışı dolayısıyla Tüketici Fonu'na binde 1'lik ödemenin yapılmadığını söyledi. Bu ödemenin yapılmaması nedeniyle, Ticaret Sicili'nin sermaye artışını tescil etmediğini anlatan Kara, Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun ve bakanlık yöneticileri ile görüşmesine karşın sorunu çözemediklerini, bunun üzerine bölge idare mahkemesinde dava açtıklarını belirtti. Konu hakkında ayrıca Danıştay 1. Dairesi'nden hukuki görüş istediklerini anlatan Kara, şunları söyledi: ''Bu konuda Özelleştirme Kanunu ve kanunun gerekçesi gayet açık hükümler içeriyor. Tamamı kamuya ait işletmelerde sermaye artışında, hiç bir vergi, fon, kesinti ödenmemesi gerekiyor. Buna rağmen, daha önce Et ve Balık Ürünleri'nin sermaye artışında, tescil işlemi sırasında Tüketici Fonu'na binde 1 ödeme yapılmış. Şimde Sanayi Bakanlığı bunu örnek göstererek bizden 652 milyar lira istiyor. Bu mevzuata uygun değil.'' Ödeme yapılmadığı için ayrıca gecikme faizi de talep edildiğini kaydeden Kara, konuyla ilgili dava sürerken, ÖİB'den görüş istediklerini, faizden kurtulmak için, ihtirazi kayıt ile binde 1'lik kesintinin ödenmesi yoluna gidebileceklerini belirtti. Ahmet Kara, Tüketici Fonu'nda toplanan paranın bir bölümünün, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nda çalışan personele ek ücret ödenmesinde kullanıldığına da işaret ederek, kamunun yükünün bu ödemeler için artırılmasının gereksizliğini vurguladı.