Devlet arazileri özel sektöre açılıyor

Devlet arazilerinin ilk defa özel sektöre kiralandığı organizasyona Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker'in katılmaması, davetlilerde üzüntü yarattı. TİGEM arazilerinin özel sektöre 30 yıllığına kiralayan işletmelerin son durumu, Hilton Otel'de düzenlenen bir toplantıda değerlendirildi. Değerlendirme toplantısında firmalar, şimdiye kadar yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verirken, işletmeleri bu yıl içinde devir alan 2 firma hariç, 8 firmanın 9 işletmeye şimdiye kadar 20 trilyon liranın üzerinde yatırım yaptığı ifade edildi. İşletmeleri 30 yıllığına kiralayan firmalar, bu sürede toplam 136.4 trilyon liralık yatırım yapmayı taahhüt etmişti. Firmalar, şimdiye kadar da 748 kişiye istihdam sağladı. Halen özel sektöre, uzun vadeli kiralanmak üzere işletmeye çıkarılan, 4 TİGEM işletmesine verilen tekliflerin incelemesi sürüyor. TİGEM işletmelerine yatırım yapan firmalarla potansiyel yatırımcı firmaların davet edildiği bugünkü değerlendirme toplantısına, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker rahatsızlığı nedeniyle katılamadı. Bakan Eker'in sis nedeniyle Antalya'dan Ankara'ya uçakla gelemediği, karayoluyla bugün öğle saatlerinde ulaştığı, ancak rahatsızlığı nedeniyle toplantıya katılamadığı ifade edildi. Eker'in son anda toplantıya katılamaması firma sahipleri ve davetliler arasında hayal kırıklığına neden oldu. TİGEM İsmail Hakkı Sayın, 1999 yılında karar alınmasına karşın TİGEM işletmelerinin özel sektöre kiralanmasına, ancak 2003 yılında başlandığını belirtirken, gecikmeye neden olan bürokrasiden yakındı. "Bir bürokrat olarak bürokrasiden yakınmam doğru değil ama kiralama işlemleri çok yavaş gerçekleşti" diyen Sayın, işletmelerin 'uzun süreli özel sektöre kiralanmasının bir özelleştirme modeli olduğunu ve Türkiye'nin tarım gerçeklerine uyduğunu, tarıma yatırım yapılmasının sağlandığını vurguladı. Sayın, yöntemin TBMM KİT Komisyonu tarafından uygun bulunması halinde uygulamaya devam edeceklerini açıkladı. Uygulama hakkında bilgi veren Sayın, şöyle konuştu: ''Yüksek Planlama Kurulu (YPK) 1999 yılında, TİGEM işletmelerinin, yüzde 15-25 TİGEM ortaklığıyla özel sektöre devredilmesi yönünde bir karar aldı. Ancak 2002 yılında çıkarılan Kamu İhale Kanunu yüzde 1 kamu ortaklığı olsa bile alımların bu kanuna göre yapılmasını öngörüyordu. Özel sektör bu dayatmayı kabul etmediği için Dımes'le kurulan ortaklık dışında bir uygulama olmadı. 2003'de Tigem ortaklığı olmadan işletmelerin 30 yıllığına özel sektöre kiralanmasına ilişkin ikinci bir karar alındı. Aynı yıl bu sefer işletmelere özelleştirme kapsamına alınarak yetki Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) verildi. Bu hukuki sorunun çözümü işletmelerin özelleştirme kapsamından çıkarılması için 8 ayda 82 toplantı yaptık. Gecikmelerin tamamı bürokrasiden kaynaklandı. Buna rağmen şimdiye kadar 2004 yılında 7, 2005 yılında 3 işletme özel sektöre kiraya verildi. Yıl sonuna kadar da kiraya verilen işletmelerin sayısı 16'ya ulaşacak.'' "BU BÜYÜKLÜKTE İŞLETMELER AB'DE BİLE YOK" Kiralamayla mülkiyet devri yapılmadığı için arazi bütünlüğünün ve arazinin tarım vasfının korunduğunu vurgulayan Sayın, işletmelerde projeye dayalı üretim ve yatırım yapıldığını vurguladı. İşletmeler kiraya verilirken sektöre yeni yatırımcıların girmesi ve diğer sektörlerden sermaye transferi sağlanması için isteklilerden iş deneyim belgesi istenmediğini anlatan Sayın, TİGEM'in 38 işletmesi için devletin 2004 yılında 6 trilyon lira kaynak ayırmasına karşın 11 işletme için özel sektörün 130 trilyon yatırım öngördüğünü kaydetti. Devredilen işletmelerdeki arazi varlığının TİGEM'in toplam arazi varlığının sadece 3.47'sini oluşturduğuna da işaret eden Sayın, ''Arazimiz azalmasına karşın özel sektörden sağladığımız kaynakla yatırımlarımızı gerçekleştirdik ve üretimimiz rekor düzeylerde arttı'' dedi. TİGEM işletmelerinin parçalanmamasının, AB ile müzakereler açısından önem taşıdığını vurgulayan Genel Müdür Sayın, ''Bu yöntemle AB ile mücadele edebilecek 16 büyük işletme oluşturduk. Bu büyüklükte işletmeler AB'de bile yok. Süt ve et otağlarının belirlenmesinde bu işletmeler önemli rol oynayacak'' diye konuştu. Özel sektöre kiralanan arazilerinin 70 yıldır ıslah edildiğini ve bir kısmının da Atatürk'ün hazineye verdiği araziler olduğunu anlatan Sayın, yatırımcıları, ''Bu arazilerin değerini bilmeleri, TİGEM'den izin almadan yatırım yapmamaları, istihdam ve yatırımla ilgili taahhütlerini yerine getirmeleri konusunda uyardı. TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Vahit Kirişçi de toplantıda yaptığı konuşmada, Telekom'un yüzde 55 hissesinin devrini ''En büyük özelleştirme, tarihi bir gün'' olarak niteledi, tarımda da aynı başarının sağlanması gerektiğini söyledi. TİGEM'deki özelleştirme uygulamasının, önemli ve örnek gösterilecek nitelikte olduğunu kaydeden Kirişçi, devletin üretimden çekilerek başta adalet ve emniyet olmak üzere, asli fonksiyonlarına dönmesi gerektiğini vurguladı. Toplantıda TİGEM'den arazi kiralayan firmalar, yaptıkları çalışmalar hakkında davetlilere bilgi vererek gelecekte yapmak istedikleri çalışmaları anlattı. Toplantının sonunda firma sahipleri ve TİGEM Genel Müdürü toplu olarak fotoğraf çektirdi.