Dev projelere sır destek

Kanal İstanbul, 3. havalimanı, şehir hastaneleri gibi projeler için getirilen Hazine garantisinde verilen garantilerin Resmi Gazete’de ilan edilmesi gerekmeyecek.

2001 yılı öncesine geri dönüş olarak nitelendirilen yeni Hazine garantisi sisteminde, krediyi alan şirket, kredi kusurundan dolayı sözleşmeyi fesih etse bile Hazine yüzde 85’ine garanti verecek. Sözleşmenin şirket kusuru dışındaki nedenlerle feshi halinde Hazine yüzde 100’üne garantör olacak.

Hürriyet gazetesinin haberine göre, asgari yatırım tutarı bir milyar liranın üzerinde olan Yap-İşlet-Devret projeleri ile Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıklarınca yürütülen 500 milyon doların üzerindeki projelere Hazine garantisi verilecek. Dev projelere Hazine garantisine ilişkin yasal düzenleme geçen yıl şubat ayında çıktı. Hazine’nin ne kadar garanti vereceği ise 2014 yılı bütçesi ile belirlendi. Buna göre, Hazine, 3 milyar dolar garanti verebilecek. Bakanlar Kurulu gerekirse bunu bir kat artırabilecek. Uygulamanın nasıl olacağı ise 19 Nisan günü Resmi Gazete’de çıkan “Hazine Müsteşarlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Borç Üstlenimi” hakkındaki yönetmelikle belirlendi.

Yönetmeliğe göre, şirket tarafından sağlanan ana kredinin ve varsa ana kredinin teminine yönelik türev ürünlerden kaynaklananlar da dahil olmak üzere, mali yükümlülükleri Hazine üstlenecek. Bir şirket borcu üstlendikten sonra ana kredisinin tamamını ya da bir kısmının değiştirilmesi veya yenilenmesi amacıyla sağlanacak finansmanın Hazine tarafından üstlenilmesine Bakanlar Kurulu karar verecek. Yani şirket krediyi, önce 10 yıl vadeli alıp sonra 5 yıl vadeliye çevirmek istediğinde bu hakkı olacak. Kredinin değiştirilmesi kararını da Bakanlar Kurulu verecek.

KAPSAM 2012’DE BAŞLIYOR

Yönetmeliğin “İstisna” başlıklı Geçici 1. maddesinde ise ilginç bir düzenleme yer aldı. Maddeye göre, yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ihale ilanına çıkılmış projeler açısından uygulama sözleşmeleri taslağına ilişkin ihale öncesi Hazine’nin görüşü, kısmi üstlenim taahhüdü ve borç üstlenim limiti hükümleri uygulanmayacak. Bu düzenlemeden yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ihale ilanına çıkılmış olan projelerin 3 milyar dolarlık limitten etkilenmeyeceği anlaşılıyor. Düzenlemenin getirildiği 6428 “Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İşbirliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması”na ilişkin yasanın yürürlük maddesinde de borç üstlenim limitinin 1 Ocak 2014’ten itibaren geçerli olacağı hükmü yer alıyor. 6428 sayılı yasa ise 21 Şubat 2013’te çıktı. 6428 sayılı yasanın yürürlük maddesinin (b) fıkrasında da, borç üstlenim limiti dışındaki hükümlerin 1 Aralık 2012’de başlayacağına belirtiliyor. Böylece aslında 3. köprü de dahil olmak üzere ihalesi yapılmış projeleri de garanti kapsamına almış oluyor.
Geçici 2. maddesiyle yönetmelik yayınlanmadan önce imzalanmış borç üstlenim anlaşmaları için şirketlerin 15 gün içinde Hazine’ye başvurmaları istendi.

ŞEFFAFLIK KALDIRILDI

Hazine eski Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız, bu düzenlemenin 2001 öncesine dönüş olduğunu belirterek, şeffaflığı kaldırdığını söyledi. Böylece bir borç sisteminin ilk defa yapıldığını ifade eden Özyıldız, mali disiplini ortadan kaldırdığını, uygulamanın görev zararından daha kötü bir düzenleme olduğunu söyledi.