Dershanelerde büyük kaçak

Sayıları her geçen gün artan ve yıllık ciroları 9-10 milyar dolarlarla ifade edilen dershane ve özel kurslarda, yoğun bir vergi kaçağı ve kayıt dışılık yaşanıyor.

Maliye Bakanlığı Denetim Koordinasyon Kurulu, resmi olmayan verilere göre sayıları 4 bine yaklaşan özel dershaneleri, vergi incelemesine tabi tutulacak ana sektörlerin arasına dahil etti.

Bu çerçevede, merkezi denetim elemanlarının bu yılki turnelerinde, gidilen yöredeki dershanelerin defterleri ve beyanları da gözlem altına alındı.
Merkezi denetim elemanlarının turne raporlarının yazımı devam ederken, Vergi Dairesi Başkanlıkları da kendi bölgelerindeki dershane ve özel kurslara yönelik vergi incelemeleri başlattı.

KAÇAK DA KAYIT DIŞILIK DA ÇOK FAZLA
Bu incelemelerin ilk sonuçlarının alındığı Ankara'da, dershane ve özel kurslardaki kaçak ve kayıt dışılığın yüksek boyutlara ulaştığı ortaya çıktı.
Ankara Vergi Dairesi Başkanı Şinasi Candan'ın AA muhabirine yaptığı açıklamaya göre, başkentte bu yılın Mart-Ağustos döneminde 315 dershane ve özel kursta test amaçlı düzenli vergi denetim uygulaması gerçekleştirildi.
2005 yılının aynı döneminde 147 milyon 505 bin 967 YTL olan 5 aylık KDV matrahı, test amaçlı da olsa bu uygulama sırasında bir anda 216 milyon 546 bin 152 YTL'ye yükseldi.

Böylece, Maliyecilerin incelemeleriyle birlikte sadece KDV matrahlarında yüzde 46,6'lık bir artış sağlandı.
Candan, 315 işletmeye yönelik test amaçlı çalışmada dahi, dershaneler ve özel kurslarda vergi kaybının yanı sıra yoğun bir kayıt dışılık olduğunun ortaya çıkarıldığını ifade ederek, şunları söyledi:

''Bu nedenden dolayı 2006-2007 eğitim dönemini kapsayacak şekilde, Ankara'da faaliyet gösteren binin üzerindeki dershane ve özel kursta, düzenli vergi denetimi çalışması başlatıyoruz. Bu çalışma sırasında ÖSS ve OKS kursu veren dershaneler, bilgisayar, muhasebe, yabancı dil, KPSS benzeri kurslar, sürücü kursları, etüd merkezleri, test ve yayın merkezleri ile TUS kursları denetime tabi tutulacak. Bu çalışmalar sırasında, vergi kaybına yönelik tespitlerin yanı sıra ruhsatsız veya kayıtsız olduğu tespit edilen mükellefler de kapsama alınacak.

Söz konusu çalışmaları yürütmek üzere gelir uzman ve yardımcılarından oluşan özel ekipler görevlendirildi. Çalışma ile mükellef odaklı hizmet anlayışı çerçevesinde, mükellef haklarını gözeten, mükelleflerin vergi uygulamalarına gönüllü uyumunu sağlama esasına dayanan, ancak vergiyi doğuran olayı da anında ve yerinde tespit ederek, beyan dışı bırakılan gelirlerin beyanını sağlamayı amaçlıyoruz. Bu şekilde, Vergi Kanunlarını herkes için adil ve etkin şekilde uygulayarak, vergi kaçıranlara yüksek riskli ortamlar yaratan bir çalışmada bulunacağız.''

ÖĞRENCİLERDEN BİLGİ ALINACAK
Ankara Vergi Dairesi Başkanının verdiği bilgiye göre, dershane ve özel kurslara yönelik vergi incelemeleri sırasında önce vergi bilincini sağlamaya dönük broşürler bastırılarak dershanelerdeki öğrenciler ile kursiyerlere dağıtılacak. Broşürler kanalıyla öğrenci ve kursiyerlerin ödedikleri ücretin karşılığında fatura almaları özendirilecek.

Uygulama sırasında da denetim elemanları, tek tek dershanelere giderek, öncelikle vergi mükellefi olup olmadıklarına bakacak. İkinci aşamada da öğrenci sayıları ve ücret gibi konularda bilgi toplanacak. Öğrenci ve kursiyerlerin bilgisine da başvurulacak bu süreçte, işletmenin banka hesapları ile defterleri de incelenecek.

Daha sonra da elde edilen veriler ile gelir, kurumlar ve katma değer vergisi beyanları çapraz kontrole tabi tutulacak. Bu şekilde dershane ve özel kursların doğru beyanda bulunup bulunmadığı ortaya çıkarılacak.

DİĞER İLLERDE DE DENETİM
Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı da bütün merkezlerde dershane ve özel kurslara yönelik vergi incelemesi yapılmasını istiyor.
İdare, bu şekilde hem vergi kaçağı hem de sektördeki yoğun kayıt dışılık ile mücadele edilebileceğini belirtiyor.

Yapılan araştırmalara göre, dershaneler ve özel kurslar, Türkiye'de hızla yaygınlaşıyor. En ücra ilçelerde bile dershane bulunuyor.
Türk Eğitim Derneğinin bu konuda gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, son 9 yılda dershane sayısında yüzde 154, dershaneye giden öğrenci sayısında ise yüzde 200'lük artış oldu. 2006 yılında dershane sayısı 3 bin 650'ye, öğrenci sayısı ise 925 bin 299'a ulaştı.
Araştırmada, öğrencilerin üniversiteye başlayana kadar dershanelere kişi başına 5 bin dolar ödediği belirtilirken, dershanelerin 2004 yılındaki ciroları da 8,4 milyar dolar olarak ifade edildi.
Bir başka araştırmada ise dershanelerin yıllık cirosunun 9 ile 10 milyar dolar arasında olduğu vurgulandı.