Dersanelerde katrilyonluk pasta var

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) hazırladığı ''Dershaneler Dosyası'' raporuna göre, Türkiye'de dershane sayısı son 20 yıl içerisinde 15 kat artarak, 2 bin 615'e ulaştı. ATO'nun eğitimle ilgili hazırladığı ikinci raporunda, son yıllarda gittikçe artan sayıları ile dershanelerin, temel eğitimin önemli bir öğesi haline geldiği belirtildi. Rapora göre, 1984 yılında ilk kez tanışılan ve o yıl 174 adet olan dershanelerin sayısı, aradan geçen 20 yılda 15 kat artarak 2 bin 615'e ulaştı. 1993 yılında 297 bin 234 bin olan öğrenci sayısı 668 bin 673'e yükseldi. Bu yıl da geçen yıla göre yüzde 10'luk bir artışla 735 bin öğrencinin dershanelere kayıt yaptırması bekleniyor. Türk eğitim sistemine girdiği ilk yıllarda, sadece lise son sınıf öğrencilerinin üniversiteye hazırlık için tercih ettikleri kurumlar olan dershaneler, bugün eğitimin hemen her kademesine yönelik hizmet veriyor. Anadolu ve Fen Liselerine giriş sınavı ve Öğrenci Seçme Sınavı hem ilköğretim hem ortaöğretim öğrencilerine yönelik kurslar açan dershaneler, şimdi de üniversiteye girmesinde aracı oldukları işsiz üniversite mezunları için Kamu Personeli Seçme Sınavı kursları düzenliyor. KATRİLYONLUK PASTA Rapora göre, kurs ücretleri 2 ile 8 milyar lira arasında değişiyor. 2004-2005 öğretim yılında yaklaşık 735 bin öğrencinin dershanelere yaklaşık 3 katrilyonu aşkın bir meblağı aktarması bekleniyor. Kalite arttıkça, sınıf mevcudu düştükçe, iyi öğretmenler eliyle eğitim verildikçe, ailelerin fedakarlık katsayıları ile birlikte 2 milyardan başlayan fiyatlar da katlanarak artıyor. Bazı kursların fiyatları özel üniversitelerin yıllık fiyatlarıyla bile yarışıyor. Bu yıl liselere giriş için 634 bin 787, üniversite için ise 1 milyon 728 bin kişinin sınava girdiği gözönüne alındığında, bu okullara hazırlık için her öğrencinin, maliyeti 10-50 milyon lira arasında değişen hazırlık kitabı edinmesi gerekiyor. Buna göre veliler kitaplar için 50 ile 100 trilyon lira arasında bir harcama yapıyor. EN ÇOK DERSHANE İSTANBUL'DA, EN AZ TUNCELİ'DE Dershane sayısında 626 adet ile İstanbul başı çekiyor. İstanbul'u 275 dershane ile Ankara, 154 dershane ile İzmir izliyor. Adana'da 104, Bursa'da 74, İçel ve Antalya'da 68'er, Hatay'da 67, Konya'da 60, Kocaeli'nde de dershane bulunuyor. Dershane sayısında ilk 10 sırayı alan bu illerde toplam bin 549 dershane bulunuyor. Bu rakam Türkiye genelindeki 2 bin 615 dershanenin yüzde 59'una denk geliyor. Rapora göre, Tunceli'de 1, Ardahan, Şırnak ve Bayburt'ta 2'şer, Siirt ve Gümüşhane'de 3'er, Bartın, Sinop, Muş, Hakkari, Çankırı, Bingöl ve Bilecik'te 4'er özel dershane bulunuyor. Raporda, İstanbul'daki dershane sayısının, dershanelerin faaliyet gösterdiği 54 ilin 32'sinin toplamından daha fazla olduğuna dikkat çekiliyor. Türkiye genelinde, 2004-2005 öğretim döneminde toplam dershane sayısının 2 bin 900'e, öğrenci sayısının ise 735 bine ulaşması bekleniyor. Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de son bir yıl içinde 339 yeni dershane açıldı. İstanbul 54 dershane ile ilk sırayı alırken, onu 36 dershane ile Ankara, 22 dershane ile İzmir izledi. TEMEL EĞİTİME ALTERNATİF Rapora göre katrilyonluk ciroları ile dershaneler ''eğitimde fırsat eşitsizliği yarattığı, aşırı kar sağladıkları, devlet okullarından iyi öğretmenleri transfer ettikleri, devam zorunluluğu olan okulları zor durumda bıraktıkları, öğretim verdikleri ancak eğitim vermedikleri'' gerekçesiyle toplumun çeşitli kesimleri tarafından eleştiriliyor. Ancak özel dershaneler gün geçtikçe büyüyerek temel eğitime alternatif hale geliyor. ATO BAŞKANI AYGÜN Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, ''devletin eğitimdeki zafiyetinin'' vatandaşın cebine yük olarak yansıdığını öne sürdü. Özel dershanelerin diğer ülkelerde sınavlar için taktik ve ipuçları vermek için kurulduğuna işaret eden Aygün, Türkiye'de ise dershane sektörünün temel eğitimin bir parçası haline geldiğini ifade etti. Özellikle lise son sınıflarda öğrencilerin sağlık raporu alarak okula gitmediklerine, bunun yerine bütün yılı dershanede geçirdiklerine işaret eden Aygün, şunları kaydetti: ''Bu, devlet okullarının eğitim konusundaki yetersizliğini gösteriyor. Vatandaş, devletin verdiği eğitime güvenmediği için cebinden ekstra para harcayarak çocuğunu dershaneye gönderiyor. Devlet okulundaki öğretmen de boş sıralara ders anlatıyor. Bu bir kaynak israfıdır'' Aygün, ''Eğitim işini özel okullara, özel üniversitelere, özel dershanelere ihale ederek milli eğitimi özelleştirmeyi başardık'' dedi.