Deprem mezarları hazır
Abone olÖyle görünüyor ki, İstanbul depreme hazır. Ancak bu hazırlık depreme karşı önlemlerden çok, deprem sonrası için.
Silivri açıklarındaki deprem, İstanbul'u ciddi boyutta
etkileyecek büyük Marmara depremi beklentisini korkusuyla birlikte
tekrar gündemimize taşıyınca, deprem hazırlık çalışmaları da
yeniden mercek altına yatırıldı. Yani, binaların güçlendirilmesi,
hasarlı binaların yıkılıp yeniden yapılması, köprü ve tünellerin
elden geçirilmesi, rafineri gibi patlayıcı potansiyeli olan
tesislerle hastaneler gibi hayati önemdeki tesislerde gerekli
önlemlerin alınması türünden hazırlıklar, baştan kaybedilmiş bir
savaş gibi. Sanki depremle mücadele neferleri çoktan savaş alanını
terk etmiş. Zaten Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Deprem Araştırma
Merkezi Müdürü Ahmet Mete Işıkara'nın feryadı da bu yüzden. "Deprem
değil, bina öldürür" demekten dilinde tüy biten Deprem Dede, yine
çaresizce haykırıyor. Yukarıda saydığımız türden önlem niteliğinde
çalışmaların yapılmadığını, üstelik para ve imkân olmasına rağmen
sırf organize olamamaktan ötürü ihmal edildiğini vurguluyor. Peki
ya bir kısmı tamamlanan, bir kısmı tamamlanmak üzere olan
çalışmalar... Onlar daha çok 'takdiri ilahi' sayılan deprem sonrası
enkaz kaldırma, ölüleri gömme, yaralıları tedavi etme, açıkta
kalanları barındırma ve doyurmaya yönelik hazırlıklar. Öncelikle
ceset torbaları, seyyar gasilhaneler ve toplu mezarlar hazır! Evet
yanlış okumadınız: Toplu mezar yerleri belirlenmiş durumda! Bu
bilgiler Tempo'ya ulaşınca, "İstanbul beklenen depreme ne kadar
hazır" sorusuyla yola çıktık. Önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) Başkanı Mesut Pektaş ile
belediyenin İstanbul´daki hazırlıklarını konuştuk. Yemek-içmekle
ilgili tüm sorunlar, içme sularının ayarlanması, birinci derece
önemdeki yolların belirlenmesi, park alanları, helikopter
alanlarına kadar tüm hazırlıkların tamam olduğunu öğrendik. Bu
arada, büyükşehir belediyesinin deprem öncesinde binaların depreme
hazırlıklı olmaları yönünde çalışmalarını hızlandığını da öğrendik.
Ancak binaların güçlendirme projeleriyle ilgili prosedür çok
karışıktı ve bu nedenle belediye hizmetleri tam yürütülemiyordu.
Büyükşehir belediyesinin çalışmalarını öğrendikten sonra valilik
neler yapıyor sorusunun cevabı için Afet Yönetim Merkezi´nin (AYM)
başında bulunan İstanbul Vali Yardımcısı Cafer Akyüz ile bir
görüşme yaptık. İstihbaratımızın doğruluğuna ilişkin ilk teyit de
Akyüz'den geldi. Akyüz deprem öncesi ve sonrası olarak ayırdığı
çalışmaları anlattı. Bu çalışmaların içinde, bölgelere ayrılan
İstanbul´da hangi bölgede kapalı barınma alanları, hangi bölgede
açık park alanları, içme sularına ulaşılacak adresler, okullar,
hastaneler, çadırkent alanları, geçici adı verilen toplu
mezarlıklar, hatta gasilhaneler bulunduğu yer alıyordu. Harita
geziniyor İstanbul'un tüm ilçelerini içeren bu haritalarda sokak
sokak İstanbul taranmış ve mega kentin bölge bölge envanteri
çıkarılmıştı. Akyüz istediğimiz bölgeye ilişkin harita ve belgeleri
iki gün sonra bize vereceğini söyledi. Kamuya açık ve kamu yararına
bir hazırlığa ilişkin olduğu için vaat edilen belgeleri alacağımıza
kesin gözüyle bakıyorduk. Ancak öyle olmadı. Söz konusu haritalar
birden bire 'gizli' ilan edildi, üstelik 'halka açıklanması sorun
olabilir' gerekçesiyle verilmedi. Bu, karşımıza çıkan ilk engeldi.
Sayısız benzeriyle karşılaşacağımızı henüz bilmiyorduk. Belge
bulmak için başka kaynaklara başvurduk. Küçükçekmece Belediyesi
yetkilileri söz konusu haritaların içerdiği bilgilerin gizli
olmadığını ve verebileceklerini söyleyince umutlandık. Ancak ertesi
gün haritaları almaya gittiğimizde yine bir sürprizle karşılaştık.
Belediyede valiliğe bağlı olarak çalışan sivil savunma yetkilileri
'gizli' diyerek haritaları veremeyeceklerini söyledi. İkinci kez
'gecikmeli yasak' ile karşılaşınca, saklanmak istenenin ne olduğunu
daha fazla merak etmeye başladık. İstihbaratımıza göre Sultanbeyli
de toplu mezar bulunan yerlerden biriydi. Sultanbeyli'deki sivil
savunma uzmanları bilgi verme konusunda cömertti. Sultanbeyli'de
toplu mezar alanı olduğunu doğruladıkları gibi, Küçükçekmece,
Avcılar, Büyükçekmece gibi semtlerde de toplu mezar alanı
bulunduğunu söylediler. Ancak cömertlikleri bu noktada sona erdi,
onlar da 'gizli' deyip bu konuda belge vermeyeceklerdi... 40
dönümlük mezar Kendimizi giderek büyük bir sırrın peşine düşmüş
gerilim romanı kahramanı gibi hissediyorduk. Ancak çaldığımız her
kapı yüzümüze kapanıyor, istihbaratımızı teyit edecek bir kanıta
ulaşamıyorduk. Umudumuzu kesmek üzereyken güvenilir kaynaklardan
Büyükçekmece Karaağaç Köyü'nde toplu mezar için yer ayrıldığını
duyduk. Köye gidince yakın zamana kadar bölgede emlakçılık yapan
Kamuran Hızlan'dan öğrendik ki, köyün çıkışında Robert Kolej'in
ilköğretim bölümü olarak faaliyet gösteren okulun arkasına düşen
arazide 40 bin metrekarelik bir alan bu amaçla ayrılmıştı. İstanbul
Boğazı'nın Avrupa yakasında karşılaştığımız 'gizli', 'yasak' türü
engellerden bunalıp iz sürmeye Anadolu yakasında devam etmeye
kalkınca bambaşka bir durumla karşılaştık. Kadıköy Belediyesi
yetkilileri her sorumuzu yanıtlıyordu. Ne 'gizli' ne de 'yasak'
suyun bu tarafına geçebilmişti. Zaten bu konuyu halka duyurmak için
bir broşür bile hazırlamışlardı. Broşürde nerenin mezar yeri
nerenin çadırkent, nerenin toplanma alanı olduğu açık seçik yer
alıyordu. Kadıköy Belediyesi'nin Ataşehir içinde bulunan Afet
Yönetim Merkezi, AKUT ve Sivil Savunma ile birlikte çalışarak bütün
bu yerleri belirlemişti. Kadıköy için broşür var Bu broşüre göre
Kadıköy bölgesinin geçici mezarlıkları, Kayışdağı Mesire Yeri
arkası, TEM otoyolu üstü, Küçükbakkalköy Ataşehir arası bir bölgede
bulunuyordu. Sahra hastanesi için ayarlanan yer, Sahrayı Cedit Spor
Kulübü (Omaca Sokak), enkaz döküm sahası olarak
Küçükbakkalköy-Ataşehir arası, Eski Taşocağı bölgesi belirlenmişti.
Bu bilgileri veren Kadıköy Belediyesi İdari İşler Amiri Oğuz Çalkın
bu bilgilerin kesinlikle halka duyurulması gerektiğini ve bu konuda
ellerinden gelen yardımı yapmaya hazır olduklarını söyledi. Çalkın
tüm depolarında ceset torbalarının bulunduğunu ve çadırların da
hazır olduğunu belirtti. Anadolu yakasında Kadıköy Belediyesi'ne
ait 9 tane depo bulunuyor. Ayrıca altyapısı hazırlanmakta olan 7
tane çadırkent alanı ve 29 tane altyapısı hazır çadırkent alanı
bulunuyor. Altyapısı olan çadırkent alanları da Koşuyolu Parkı,
Kadıköy Belediyesi otoparkı, Fenerbahçe Parkı, Özgürlük Parkı,
Carrefour Alışveriş Merkezi, Darülaceze, Çocuk Esirgeme Kurumu E5
yanı, Eski Taç Spor Yeri, Kayışdağı Mesire Yeri... Valilik ve diğer
belediyeler de Kadıköy Belediyesi gibi açık davranırsa,
İstanbulular hiç olmazsa deprem sonrasına ilişkin hazırlıklardan
haberdar olacaklar.