Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla, "OHAL
kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alınan
tedbirlere dair kararname" Resmî Gazete'de yayımlandı.
Böylece Deprem bölgesi için "işten çıkarma yasağı" ve "kısa
çalışma ödeneği" kararı alınmış bulunuyor.
Deprem “bölgesel kriz gerekçesiyle” kolaylaştırılmış kısa
çalışma uygulaması kapsamına alındı.
Hangi il ve ilçelerde uygulanacağı konusunda ise depremden
etkilenme durumuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı karar
verecek.
***
Deprem bölgesi için yapılan ilk düzenleme “kısa çalışma ödeneği”
kararı...
Aslında kısa çalışma sürekli olan bir uygulama ama öncelikle bir
iş müfettişinin denetim yapması gerekiyor ki bir işyeri kısa
çalışmaya geçebilsin.
Bu getirilen kolaylaştırılmış kısa çalışma…
Aynen Pandemi’de olduğu gibi.
Depremden etkilenen ve olağanüstü hal (OHAL) kapsamında bulunan
kentlerdeki işverenler, işyerlerinin yıkık, acil yıkılacak, ağır ya
da orta hasarlı olduğunu belgelemeleri durumunda, "uygunluk
tespiti" beklenmeksizin kısa çalışma ödeneğinden
yararlanabilecek.
Yani, kısa çalışmaya geçmek için bir iş müfettişinin işyerine
gitmesine ve uygun görmesine gerek bulunmayacak.
Başka bir ifade ile aynen Pandemi’de olduğu gibi
kolaylaştırılmış kısa çalışma getirilmiş oldu.
Tabi şunu da belirtmek gerekir yok burada doğru bilgi vermek
işverenin yükümlülüğü. Yoksa işverenin hatalı bilgi ve belge
vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler yasal faiziyle birlikte
geri alınacak.
***
Bir başka önemli düzenleme ise Pandemi döneminde gördüğümüz
“fesih yasağı”nın getirilmiş olması.
Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ile "işyerinin
kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma yasaklandı.
OHAL bölgesindeki illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi
kapsamda.
Kararnameyle OHAL bölgelerinde, pandemi döneminde olduğu gibi İş
Kanunu'ndaki, "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymamak", "işyerinin
kapanması" gibi sebepler dışında işten çıkarma mümkün
olmayacak.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde sürenin sona ermesi de bundan
hariç.
Ayrıca kamu ihalelerinin bitmesi halinde de iş akitlerinin sona
erdirilebilmesi mümkün.
Burada amaçlanan husus istihdamın korunması…
Bu yasağa uymayanlar işçi başına 10 bin 8 Lira idari para cezası
uygulanacak.
Ancak işverenin çalışılmayan dönem için “ücret ödeme
zorunluluğu” olmadığının altını çizelim. Bu şekilde ücret alamayan
işçiler kısa çalışma ödeneği alabilecek.
***
Fesih yasağı getirildiği için işten çıkartılamayan ve kısa
çalışma ödeneği alamayacak kişilere de “nakdi ücret desteği”
getirildi.
Keza depremin olduğu 6 Şubattan günümüze kadar deprem bölgesi
illerinde işten çıkartılmış olan işçiler de bu desteği
alabilecek.
Buna göre kısa çalışma veya işsizlik ödeneğinden yararlanmayan
ve işsiz kalanlar için OHAL süresini aşmamak kaydıyla İşsizlik
Sigortası Fonu'ndan günlük 133,44 TL destek ödemesi yapılacak.
İşyerinin kapanması veya kapatılması halinde işsiz kalanlar da
bu haktan yararlanabilecek.
Ancak emekli maaşı alanlar nakdi ücret desteği alamayacak.
Nakdi ücret desteği OHAL süresini geçmemek üzere (halen üç ay)
ve işsiz kaldıkları süre için yapılacak, iş bulurlarsa
kesilecek.
Bu kişilerin Genel Sağlık Sigortası kapsamında primlerini de
İŞKUR ödeyecek.
***
Deprem kapsamında alınan bir tedbir de toplu iş sözleşmesine
tabi işyerlerine ilişkin.
Deprem bölgesindeki işyerlerinde Sendika Kanunu kapsamındaki
yetki tespiti, toplu sözleşmelerin yapılması, uyuşmazlıkların
çözümü, grev ve lokavt süreleri de OHAL süresi boyunca
uzatıldı.
Buna göre işyerlerindeki toplu sözleşmeler OHAL süresinde
kendiliğinden uzamış sayılacak. Keza bu dönemde grev ve lokavt
yapılması mümkün olmayacak.
Yazarın tüm yazıları için:
https://www.internethaber.com/bunyamin-esen-1081z.htm